Liquid Staking Nedir ve Nasıl Çalışır?

Staking işlemleri kripto dünyasında önemli bir hal almaya başladı. Geleneksel staking işlemlerinden sıkılmış olabilirsiniz. Alternatif bir yöntem arayışı içindeyseniz rehberimizi dikkatlice okumanızı tavsiye ederim.

Peki Liquid Staking Nedir? Şartsız staking anlamına gelir. Kriptonuzu stake ettiğinizde, belirli bir süre boyunca kilitlenir. Bu süreçte ödül kazanırsınız ancak staking süresi dolmadan fonlarınıza erişemezsiniz. Bu durum birçok kullanıcı için kısıtlayıcı olabilir. İşte liquid staking bu sorunu çözüyor.

Liquid stakingin mantığı oldukça basittir. Tokenlerinizi kilitlemek yerine, karşılığında bir liquid staking token (LST) alırsınız. Bu LST, stake edilen kripto varlıklar gibi ödül kazanmaya devam eder. Ancak burada önemli bir fark vardır. LST’yi alıp satabilir, ödünç verebilir veya DeFi platformlarında kullanarak ek kazanç elde edebilirsiniz.

Bu yenilikçi fikir, 2020 yılında Lido Finance ve Ethereum staking ile ortaya çıktı. Günümüzde ise Solana, Polkadot ve Avalanche gibi blokchainler de liquid staking modelini benimsemeye başladı. Liquid stakingin en büyük avantajlarından biri esneklik sağlamasıdır. Geleneksel staking modelinde, stake edilen varlıklar belirli bir süre boyunca hareketsiz kalır. Liquid staking ise kripto varlıkları aktif olarak değerlendirme imkanı sunar.

Geleneksel staking ile liquid staking arasındaki fark oldukça büyüktür. Geleneksel staking, kullanıcıları varlıklarını uzun süre kilitlemeye zorlar. Liquid staking ise hem ödül kazanmayı sürdürmeye hem de bu varlıkları farklı şekillerde kullanımına olanak tanır. Böylece kriptonuz çalışmaya devam ederken aynı zamanda ağın güvenliğine de katkıda bulunur.

Liquid Staking Nedir? Özet

Bu rehberde, liquid stakingi basit bir şekilde ele alacağız. Nasıl çalıştığını, neden popülerlik kazandığını ve geleneksel stakingden nasıl farklı olduğunu açıklayacağız. Liquid staking, kriptonuzu kilitlemek yerine ödül kazanmaya devam ederken varlıklarınızı kullanmanıza olanak tanır.

Avantajları, riskleri ve bu modeli sunan en iyi platformları inceleyeceğiz. Kriptonuzu büyütmek isterken esneklikten ödün vermek istemiyorsanız, bu rehber ihtiyacınız olan her şeyi içeriyor.

Kriptoda Liquid Staking Nedir?

Staking, kriptoda ödül kazanmanın popüler bir yoludur. Ancak geleneksel staking yönteminde, tokenlerinizi kilitlemeniz gerekiyordu. Stake edilen varlıklar, belirlenen süre dolana kadar erişilemez hale geliyordu. Bu durum, özellikle fonlarını likit tutmak isteyenler için stakingi daha az cazip hale getiriyordu.

Liquid staking, kriptonuzu stake ederken aynı zamanda kullanmanıza olanak tanır. Tokenlerinizi tamamen kilitlemek yerine, işlem yaptığınız platformlar karşılığında Liquid Staking Token (LST) verir. Bu tokenler stake edilen varlıklarınızı temsil eder ve alınıp satılabilir. Aynı zamanda DeFi’de kullanılabilir veya ek ödüller için değerlendirilebilir. Tüm bunlar gerçekleşirken staking geliri kazanmaya devam edersiniz. 

Bu yöntem stakingi daha esnek hale getirerek kullanıcıların pasif gelir elde etmesine olanak tanır. Aynı zamanda fonlarına erişimini kaybetmemesini sağlamaktadır.

Liquid Staking Neden Büyüyor?

Liquid staking giderek daha popüler hale geliyor çünkü büyük bir sorunu çözüyor: kilitli fonlar. Kullanıcılar artık staking ve kripto varlıklarını kullanma arasında seçim yapmak zorunda kalmıyor. Lido Finance gibi platformlar, likiditeyi kaybetmeden staking yapmayı kolaylaştırarak bu dönüşümün öncüsü oldu.

Bu büyümenin arkasındaki en büyük etken, daha fazla yatırımcının özellikle de kurumsal yatırımcıların esnek staking seçenekleri araması. Geleneksel staking, fonları uzun süre kilitli tutarak yatırımcıların varlıklarını değerlendirme imkanlarını sınırlıyordu.

Liquid staking bu sorunu ortadan kaldırarak hem bireysel hem de büyük yatırımcılar için stakingi daha cazip hale getiriyor. Özellikle kurumsal yatırımcılar, varlıklarını stake ederken aynı zamanda likiditeyi korumaktadırlar. Böylelikle portföy yönetimi ve risk kontrolünü daha verimli bir şekilde yapabilmektedirler.

Liquid Staking Nasıl Gelişti?

Staking ilk popüler hale geldiğinde, birçok kişi en büyük dezavantajının ne kadar katı olduğunu fark etti. Kripto sahipleri staking ödülleri kazanmak istiyordu ancak aynı zamanda fonlarını diğer fırsatlar için erişilebilir tutmak istiyordu.

DeFi’nin yükselişi bu sorunu daha da belirgin hale getirdi. Kullanıcılar lending, borrowing ve yield farming gibi yöntemlerle kazanç elde edebileceklerini gördü. Ancak varlıkları kilitli olduğu için bu fırsatlardan yararlanamıyorlardı.

Liquid staking bu sorunu çözmek için geliştirildi. Kullanıcıların staking ödülleri kazanmaya devam ederken kripto ekosisteminde aktif olmalarına olanak tanıdı. Bu durum stakingi daha erişilebilir hale getirirdi. Aynı zamanda sermayelerini uzun süre kilitlemek istemeyen kurumsal yatırımcılar için de daha esnek bir staking modeli sundu.

Liquid Staking Nasıl Çalışır?

Liquid staking, staking ödülleri kazanırken kriptonuzu başka yerlerde kullanmanıza olanak tanır. Geleneksel stakingde varlıklarınız kilitlenir ve erişilemez hale gelir. Liquid staking ise stake edilen tokenlerin trade edilebilir bir versiyonunu sunar. Bu sayede ödüller kazanmaya devam ederken aynı zamanda varlıklarınızı DeFi’de değerlendirebilirsiniz.

Aşama 1: Tokenlerinizi Stake Etme

Kriptonuzu stake etmeye karar verdiğiniz. Bu durumda varlıklarınızı genellikle ağda kilitlemeniz gerekir ve staking süresi bitene kadar varlıklarınıza erişemezsiniz. Liquid staking bu durumu değiştirir. Tokenlerinizi bir liquid staking protokolüne yatırırsınız ve protokol bunları sizin adınıza stake eder.

Bu protokoller, blockchainin güvenliğini sağlarken varlıklarınızı esnek şekilde kullanmanıza olanak tanır. Bu süreç, bankaya vadeli mevduat yatırmaya benzer. Banka fonlarınızı kullanır ancak zaman içinde size getiri sağlar.

Aşama 2: Liquid Staking Token (LST) Alma

Tokenlerinizi bir liquid staking protokolü üzerinden stake ettiğinizde, karşılığında bir Liquid Staking Token (LST) alırsınız. Bu token, stake edilen varlıklarınızı temsil eder ve kripto ekosisteminin farklı alanlarında serbestçe kullanılabilir.

Örneğin, Lido üzerinden ETH stake ettiğinizde, karşılığında stETH alırsınız. Bu liquid token, stake edilen ETH ile aynı değere sahiptir. Bu süreç, bankaya para yatırdığınızda size verilen bir makbuza benzer. Varlıklarınız başka bir yerde kullanılsa da hâlâ size ait olduğunu kanıtlar.

Aşama 3: Staking Ödülleri Kazanma

Orijinal tokenleriniz ağda stake edilmiş halde kalır ve zaman içinde ödüller üretmeye devam eder. Geleneksel stakingde ödüllerinizi almak için beklemeniz gerekir. Liquid stakingde ise bu ödüller otomatik olarak LST bakiyenize yansır.

Bu, liquid tokeninizin değerinin zamanla artması anlamına gelir. Bu süreç, vadeli mevduatın faiz kazanmasına benzer. Örneğin, stETH tutuyorsanız, staking ödülleri biriktikçe değeri zamanla yükselir.

Aşama 4: Liquid Staking Tokenlerinizi Kullanma

Liquid stakingin en büyük avantajlarından biri, fonlarınıza erişmek için aylarca beklemek zorunda olmamanızdır. Bunun yerine, LST’lerinizi farklı şekillerde değerlendirebilirsiniz. Trade edebilir, ödünç verebilir veya kredi teminatı olarak kullanabilirsiniz.

Ayrıca, yield farming gibi DeFi stratejilerinde kullanabilirsiniz. Böylece staking ödüllerinizin üzerine ek kazanç sağlayabilirsiniz. Bu esneklik, varlıklarınızı tamamen kilitleyen geleneksel stakinge kıyasla liquid stakingi çok daha cazip hale getirir.

Aşama 5: Stake Edilen Tokenlerinizi Geri Alma

Orjinal tokenlerinizi çekmek isteyebilirsiniz. Bu durumda, LST’lerinizi staking protokolüne iade ederek stake edilen varlıklarınızı geri alabilirsiniz.

Hangi blockchain üzerinde stake yaptığınıza bağlı olarak, tokenlerinizin serbest bırakılması için kısa bir bekleme süresi olabilir. Ancak süreç tamamlandığında, başlangıçta stake ettiğiniz miktarla birlikte kazandığınız ödülleri de alırsınız.

Bu sistem, vadeli mevduata benzer şekilde çalışır. Başlangıçta yatırdığınız tutarı, zaman içinde biriken getirilerle birlikte geri alırsınız.

Liquid Staking Örnekleri

Liquid staking, DeFi ekosisteminin önemli bir parçası haline gelerek kullanıcılara iki avantajı bir arada sunuyor. Staking ödülleri kazanırken varlıklarını kilitlemek zorunda kalmıyorlar. Aynı zaman da geleneksel staking ile varlıklarına erişim arasında seçim zorunda değiller. Liquid staking sayesinde her ikisini birden gerçekleştirebilirler.

Bu modeli mümkün kılan en büyük platformlardan ikisi Lido Finance ve Rocket Pool. Her biri liquid staking konusunda farklı bir yaklaşım sunarak kullanıcıların esnek ve verimli bir şekilde staking yapmasına olanak tanıyor.

Lido Finance

Lido Finance, özellikle Ethereum sahipleri için en popüler liquid staking platformlarından biridir. Normalde ETH stake etmek için en az 32 ETH kilitlemek ve bir doğrulayıcı node çalıştırmak gerekir. Bu süreç maliyetli ve teknik olarak karmaşıktır. Lido, bu engelleri ortadan kaldırarak herkesin herhangi bir miktarda ETH stake etmesine olanak tanır.

Lido üzerinden ETH stake ettiğinizde, karşılığında stETH alırsınız. Bu liquid staking tokeni, stake edilen ETH’yi temsil eder ve otomatik olarak staking ödülleri biriktirir. Bu sayede stETH’nin değeri zaman içinde artar.

Geleneksel stakingin aksine, ETH’niz kilitlenmez ve kullanılabilir durumda kalır. stETH, trade edilebilir, satılabilir veya DeFi platformlarında kullanılabilir. Pek çok kullanıcı stETHyi lending protokollerine yatırarak ek getiri elde eder veya kredi teminatı olarak kullanır. Böylece staking ödüllerinden yararlanmaya devam ederken aynı zamanda ek kazanç sağlama fırsatına sahip olur.

Rocket Pool

Rocket Pool, daha merkeziyetsiz bir yapı ve topluluk katılımına odaklanan farklı bir yaklaşım sunar. Lido gibi, kullanıcıların ETH stake etmesine ve karşılığında bir liquid staking token almasına olanak tanır. Bu platformda, stake edilen varlıkları temsil eden token rETH’dir. rETH, stETH ile benzer şekilde çalışır. Staking ödülleri biriktikçe değeri artar ve aynı zamanda DeFi ekosisteminde kullanılabilir.

Rocket Pool’ün öne çıkan özelliklerinden biri, kullanıcıların yalnızca 16 ETH ile kendi doğrulayıcı node’larını çalıştırabilmesidir. Normalde Ethereum doğrulayıcı olmak için 32 ETH gerekir. Ancak Rocket Pool, eksik olan ETH’yi diğer kullanıcıların sağladığı bir sistem sunar. Bu mekanizma, daha fazla kişinin Ethereum güvenliği ve staking sürecine katılmasını mümkün kılar.

Bu yapı, stakingi daha erişilebilir hale getirirken ağın merkeziyetsizliğini de artırır. Daha fazla bağımsız doğrulayıcı, ağı daha güçlü ve güvenli hale getirerek blockchaini daha sağlam bir yapıya kavuşturur.

Ankr

Ankr, liquid stakingi bir adım ileri taşıyarak yalnızca Ethereum değil, birden fazla blockchain için destek sunar. Lido ve Rocket Pool gibi platformlar ağırlıklı olarak Ethereum stakinge odaklanır. Ankr ise kullanıcıların Binance Smart Chain, Polygon ve diğer ağlarda staking yapmasına olanak tanır. 

Bu çoklu zincir yaklaşımı, yatırımcılara daha fazla seçenek ve esneklik sunmaktadır. Böylece, tek bir ekosisteme bağlı kalmadan ödül kazanmalarını kolaylaştırır.

Ankr üzerinden staking yaptığınızda, karşılığında aTokens alırsınız. Bu tokenler, stake edilen varlıklarınızı temsil eder ve geleneksel staking ödülleri kazanmaya devam eder. Ancak en büyük fark, likit kalmalarıdır. Yani, belirli bir kilitlenme süresinin dolmasını beklemeybilirsiniz.

Bunun yerine aTokens’i trade edebilir, ödünç verebilir veya farklı DeFi uygulamalarında kullanabilirsiniz. Bu sistem, yüksek faizli bir tasarruf hesabına para yatırmak ve aynı zamanda o parayı harcayabilmek gibidir.

Ankr, stakingi daha erişilebilir ve esnek hale getirerek kullanıcıların kripto varlıklarını maksimum verimlilikle değerlendirmesini sağlar. Ethereum, BNB veya MATIC stake ederken sadece pasif gelir elde etmekle kalmazsınız. Aynı zamanda DeFi ekosisteminde aktif olursunuz. Bu özellik, Ankr’ı varlıklarını kontrol altında tutarken kriptosunu çalıştırmak isteyenler için güçlü bir seçenek haline getirir.

Liquid Staking Tokenler (LST) Nedir?

Liquid Staking Tokenler (LST), stakingi daha esnek hale getirerek kripto yatırımcılarının pasif gelir elde etme şeklini değiştiriyor. Geleneksel olarak, Proof-of-Stake (PoS) ağlarında varlıklarınızı stake ettiğinizde, tokenleriniz ağ güvenliğini sağlamak için kilitlenir.

Bu durum ağ güvenliği için faydalıdır ancak stake edilen varlıklarınızı başka yerlerde kullanmanızı engeller. LST’ler, stake edilen varlıklarınızın tokenleştirilmiş bir versiyonunu sunarak bu sorunu çözer. Böylece staking ödülleri kazanırken aynı zamanda bu varlıkları decentralized finance (DeFi) içinde kullanabilirsiniz.

Örneğin, Ethereum (ETH) stake ettiğinizde, Lido Finance üzerinden stETH alırsınız. stETH, staking ödülleri kazanmaya devam eder. Ancak aynı zamanda lending, borrowing veya trade işlemlerinde kullanılabilir. 

Rocket Pool ve Ankr gibi platformlar, benzer mantıkla çalışan rETH ve aETHc gibi LST’ler sunar. Her biri farklı özelliklere sahip olsa da temel amaç aynıdır: Stake edilen varlıkları likit tutmak.

Liquid staking tokenlerin finansal enstrüman olup olmadığı konusunda süregelen bir tartışma var. Mondaq tarafından yayınlanan bir makale, üçüncü taraflarca ihraç edilen LST’lerin Avrupa Birliği (AB) düzenlemeleri (MiFID II) kapsamında borç enstrümanı olarak sınıflandırılabileceğini öne sürüyor. 

Stake edilen tokenler, tahvil alım fiyatına benzetilebilir. Staking ödülleri ise faiz ödemeleri gibi görülebilir. Bu nedenle bazı düzenleyiciler, LST’leri geleneksel finans kurallarına tabi tutabilir.

Bazı uzman görüşleri;

Liquid staking için kurumsal benimseme istenilen seviyede değil. Figment CEO’su ve kurucu ortağı Laurian Gabel, Tokyo FinTech panelinde bu durumu net bir şekilde ifade etti:

“Bence birçok kurum, özellikle geleneksel finans (TradFi) kökenli olanlar, liquid stakinge geçiş için muhtemelen 12 ila 24 ay uzakta.” – Laurian Gabel, Figment CEO’su ve Kurucu Ortağı

Kripto odaklı yatırımcılar liquid stakinge hızla adapte oldu, ancak geleneksel finans kurumları hâlâ temkinli yaklaşıyor. Bu firmalar, liquid stakingi nasıl ele alacaklarından emin değil.

Bu belirsizliğin nedenlerinden biri, düzenleyicilerin konuya yeterince hakim olmaması. Kiln APAC Başkanı Colin Verhagen, bu sorunu şöyle açıklıyor:

“En büyük engel hâlâ eğitim eksikliği. Bazen düzenleyiciler lending, borrowing, staking, liquid staking ve restaking arasındaki farkı bile bilmiyor ya da öğrenmeye çalışmıyor. Bu yüzden bence geleneksel finans ve düzenleyicilerin bunu tam olarak benimsemesine daha çok var.”

Verhagen, sürecin henüz başında olduğumuzu ve asıl büyük dalganın kurumlar ve düzenleyiciler liquid stakingi tam anlamıyla kavradığında geleceğini düşünüyor:

“Bence şu anda ilk büyük dalgayı bile görmüyoruz. Gerçek finans kurumları ve düzenleyiciler stakingi anlamaya başladığında ve korkularını ya da kısıtlamalarını kaldırdığında çok daha büyük bir tsunami gelecek.”

Bu tartışmanın diğer tarafında ise LST’lerin DeFi ekosisteminde kendini kanıtladığını düşünenler var. Lido DAO’nun Master of Protocol Relations unvanına sahip olan Marin Tvrdic, liquid staking tokenlerini güçlü bir teminat aracı olarak görüyor. Tokyo FinTech panelinde şunları söyledi:

“Bence liquid staking tokenler hâlâ en iyi teminat araçlarından biri. Çünkü onları pasif olarak elinizde tutarken bile ödüller kazanmaya devam ediyorsunuz.”

Peki, LST’ler sadece bir finansal ürün mü yoksa tamamen yeni bir varlık sınıfı mı? Düzenleyiciler ve yatırımcılar hâlâ bu sorunun yanıtını arıyor. Ancak bir şey netleşti. Liquid staking kalıcı bir model haline geldi. Kurumlar bu sistemi daha iyi anladıkça benimsenmesi hızlanacak.

LST’ler Neden Popülerlik Kazanıyor?

LST’lerin yükselişinin en büyük nedenlerinden biri, varlıklarınızı daha verimli kullanmanızı sağlamasıdır. Geleneksel staking, pasif gelir elde etmek için iyi bir yöntemdir. Ancak en büyük dezavantajı, fonlarınızın kilitlenmesidir. LST’ler sayesinde stake edilen varlıklarınızı lending, trade veya yield farming gibi farklı alanlarda değerlendirebilirsiniz.

Bu sistem, uzun unstaking sürecini beklemeden varlıklarınızı büyütme fırsatı sunar.

LST’lerin benimsenmesini hızlandıran en büyük etkenlerden biri, Proof-of-Stake (PoS) blockchainlere geçiştir. Örneğin, Ethereum büyük yükseltmesiyle PoS modeline geçti ve staking işlemleri hızla arttı. Lido’nun stETH tokeni, 2021’de yalnızca 20 milyon dolar piyasa değerine sahipken, 2023 ortasında 15 milyar doları aştı. Bu, yatırımcıların staking yaparken varlıklarını likit tutmaya ne kadar ilgi gösterdiğini ortaya koyuyor.

2024’e geldiğimizde ise büyüme daha da hızlandı. Ethereum’un liquid restaking protokollerindeki toplam kilitli değer (TVL), yılın başında 284 milyon dolarken Aralık ayında 17.26 milyar dolara çıktı. Bu, neredeyse %6000’lik bir artış anlamına geliyor.

Solana ekosisteminde de liquid staking büyük bir yükseliş yaşadı ve piyasa değeri 8 milyar dolara ulaştı. JitoSOL, %41.5 pazar payıyla en büyük liquid staking token olurken, onu mSOL ve jupSOL takip etti. Bu rakamlar, yatırımcıların staking ödülleri kazanırken varlıklarını kullanmaya yönelik ilgisinin giderek arttığını gösteriyor.

Defi Projelerinin Etkisi

LST’lerin popülerleşmesinin bir diğer nedeni, DeFi projelerinin bu tokenleri daha fazla entegre etmesi. Artık birçok platform, LST’leri teminat olarak kabul ediyor. Bu sayede stake edilen varlıklarla kredi çekebilir, trade yapabilir ve aynı anda staking ödülleri kazanmaya devam edebilirsiniz. Bu durum, DeFi’yi daha cazip hale getirerek kullanıcıların kriptolarını unstake etmeden daha fazla kullanım alanı sunuyor.

Ancak LST’ler kusursuz değil. Değerleri, arz-talep dengesi, staking ödülleri ve likiditeye bağlı olarak dalgalanabilir. Piyasada yeterli talep olmazsa, LST fiyatı stake edilen varlığa kıyasla düşük işlem görebilir. 

Ödüllerin azalması veya trade hacminin düşmesi durumunda, LST ile temel varlık arasındaki fiyat farkı açılabilir. Ancak sistem büyüdükçe ve daha fazla yatırımcı güvendikçe, bu fark daralır ve LST’ler daha cazip hale gelir.

Liquid staking tokenler, pasif gelir elde ederken varlıklarınızı DeFi’de kullanma esnekliği sağlar. 2024 yılında Ethereum ve Solana’nın LST ekosistemleri rekor büyüme gösterdi. Bu trendin yakın zamanda yavaşlaması beklenmiyor. Tam tersine, liquid stakingin kripto ekonomisinin temel bileşenlerinden biri haline gelmesi muhtemel görünüyor.

Liquid Stakingin Avantajları

Liquid staking yalnızca stakingi daha esnek hale getirmekle kalmaz, aynı zamanda varlıklarınızdan daha fazla verim almanızı sağlar. Kriptonuzu kilitlemek yerine likit tutabilir, ödüller kazanabilirsiniz. Aynı zamanda lending, borrowing veya yield farming gibi DeFi uygulamalarında kullanabilirsiniz.

Ayrıca, uzun kilitleme süreleri ve doğrulayıcı cezaları gibi riskleri azaltır. Bu nedenle hem bireysel kullanıcılar hem de kurumsal yatırımcılar için avantajlıdır. İşte liquid stakingin en büyük faydaları:

Liquid Staking Ne Kadar Kazanç Sağlar?

Liquid staking, kriptonuzu stake ederken fonlarınızı başka alanlarda kullanmanıza olanak tanır. Geleneksel stakingde olduğu gibi varlıklarınız kilitlenmez. Bunun yerine, stake edilen varlıklarınızı temsil eden özel bir token alırsınız. Bu tokeni farklı DeFi platformlarında değerlendirerek ek kazanç sağlayabilirsiniz.

Kazanç oranları genellikle yıllık yüzde getirisi (APR) üzerinden hesaplanır. Elde edeceğiniz kâr, stake ettiğiniz kripto para ve kullandığınız platforma bağlıdır. Örneğin, Ethereum’u Lido üzerinden stake ederseniz yıllık yaklaşık %4.2 getiri kazanabilirsiniz.

Mantle veya Rocket Pool gibi platformlar da benzer oranlar sunar. Bu oranlar genellikle %3.17 ile %4.61 arasında değişir. Solana stake ettiğinizde ise genellikle daha yüksek getiri elde edebilirsiniz. Bazı platformlar yıllık yaklaşık %8 kazanç sağlar.

Bu oranlar zamanla değişebilir. Stake eden kişi sayısı ve ödüllerin dağıtımı gibi faktörler, getirilerin artmasına veya azalmasına neden olabilir.

Uzman İpucu: Daha fazla kazanç elde etmek istiyorsanız, iyi ön satış coinlerine yatırım yapmayı düşünebilirsiniz. Detaylı araştırılmış ön satış seçeneklerimizi inceleyerek fırsatları değerlendirin.

Gerçek kazancınız birkaç faktöre bağlıdır. İlk olarak, platformlar staking ödüllerinizden küçük bir kesinti yapar. Örneğin, Lido %10 komisyon alırken, bazı borsalar daha yüksek oranlar uygulayabilir.

İkinci olarak, staking ödülleri, aynı anda staking yapan kişi sayısına göre değişir. Bazı merkezi borsalar, Coinbase gibi, %25’e kadar komisyon kesebilir. Bu nedenle platform seçerken komisyon oranlarını dikkate almak önemlidir.

 

Çok fazla kişi staking yaptığında, ödüller azalır. Üçüncü olarak, liquid staking tokenlerinizi DeFi uygulamalarında kullanarak ek kazanç elde edebilirsiniz. Ancak bu ekstra riskler taşır.

Liquid staking, pasif gelir elde etmenin etkili bir yoludur, ancak güvenilir bir platform seçmek ve riskleri anlamak önemlidir. Stake edilen tokenlerin değeri dalgalanabilir ve akıllı kontratlar güvenlik açıklarına sahip olabilir. Ancak doğru stratejiyle uygulandığında, liquid staking, kriptonuzu esnek tutarken kazanç sağlamanın iyi bir yoludur.

Merkezi ve Merkeziyetsiz Liquid Staking Karşılaştırması

Tüm liquid staking platformları aynı şekilde çalışmaz. Bazıları merkeziyken, bazıları merkeziyetsiz yapıya sahiptir.

Merkezi liquid staking platformları, staking sürecini ve token ihraç işlemlerini tek bir şirketin yönettiği sistemlerdir. Bu platformlar genellikle kullanıcı dostudur ve müşteri desteği sunar. Ancak fonlarınızı yönetme konusunda tamamen onlara güvenmeniz gerekir. Bu da karşı taraf riski oluşturur.

Merkeziyetsiz platformlar ise akıllı kontratlar kullanarak kontrolü birden fazla katılımcıya dağıtır. Bu sistemler daha güvenli olabilir ve tek bir kuruluşa bağımlılığı azaltır. Ancak kullanım açısından daha karmaşıktır. Aynı zamanda blockchain mekanizmalarına dair daha fazla bilgi gerektirebilir.

Liquid Staking Tokenler (LST) ve Liquid Staking Türevleri (LSD)

Liquid Staking Tokenler (LST) ve Liquid Staking Türevleri (LSD), staking yaparken varlıklarınızı likit tutmanıza olanak tanır. Ancak ikisi arasında bazı temel farklar vardır. Bu durumu kısa bir özet ve anlaşılır örneklerle açıklayalım.

LST’ler oldukça basit bir mantıkla çalışır. Liquid staking protokolüne kripto varlıklarınızı stake ettiğinizde, karşılığında bir LST alırsınız. Bu token, stake edilen varlıklarınızı temsil eder. Staking ödülleri kazanmaya devam edebilirsiniz. Aynı zamanda LST’lerinizi DeFi’de lending, borrowing veya trade için kullanabilirsiniz.

Örneğin, Ethereum’unuzu Lido üzerinden stake ettiğinizde, karşılığında stETH alırsınız. Orjinal ETH’niz stake edilmiş olarak kalır, ancak stETH’yi farklı platformlarda kullanabilirsiniz.

Bir örnekle açıklayalım: Elinizde 10 ETH var ve bunu Lido gibi bir liquid staking protokolü üzerinden stake etmeye karar verdiniz. Normalde, ETH’yi doğrudan Ethereum ağında stake ederseniz, varlıklarınız kilitlenir ve unstake süresi dolmadan kullanamazsınız. Ancak LST mekanizması sayesinde Lido, size 10 stETH verir.

Bu stETH, staking ödülleri kazanmaya devam eder ve aynı zamanda DeFi’de değerlendirilebilir. Örneğin, bir merkeziyetsiz borsada (DEX) likidite sağlayabilir, lending protokollerine yatırarak faiz kazanabilirsiniz. Yada acil nakit ihtiyacınız olduğunda ETH’ye çevirebilirsiniz. Bu sistem, bir banka mevduat makbuzu alıp, bu makbuzun kendisini de kazanç sağlamak için kullanmaya benzer.

LST ve LSD Karşılaştırması: Analiz

Şimdi LSD’lere bakalım ve LST’lerden nasıl farklı olduklarını inceleyelim. LSD’ler de stake edilen varlıkları temsil eder. Ancak genellikle kaldıraç veya riskten korunma (hedging) gibi ek finansal özellikler sunar. Bu özellikler, getirilerini artırmak veya risklerini daha stratejik bir şekilde yönetmek isteyen ileri düzey yatırımcılar için daha cazip hale getirir.

Bazı protokoller, kullanıcılara daha fazla esneklik sağlayan LSD’ler sunar ancak bu yapı, klasik LST’lere göre daha karmaşıktır.

Örneğin, bir liquid staking platformunda LST yerine LSD kullanıyorsunuz. 10 ETH stake ettiğinizde, karşılığında 10 xETH alabilirsiniz. Ancak xETH, stake edilen ETH’nizi birebir temsil etmekten fazlasını yapar. Bu LSD, pozisyonunuzu kaldıraçla artırmanıza veya riskten korunma mekanizmalarıyla güvence altına almanıza olanak tanıyabilir.

Örneğin, xETH’yi teminat olarak göstererek daha fazla ETH ödünç alabilirsiniz. Ardından, bu ETH’yi tekrar stake ederek ödüllerinizi bileşik hale getirebilirsiniz. Bazı LSD platformları ise doğrulayıcıların ceza alması durumunda riskleri azaltan mekanizmalara sahiptir. Böylece, staking sırasında fon kaybı yaşama ihtimaliniz düşer.

Özetle, LST’ler daha kullanıcı dostu bir seçenektir. Stake etmenize, likit kalmanıza ve varlıklarınızı DeFi’de kullanmanıza olanak tanır. LSD’ler ise ek finansal araçlar sunarak kaldıraç, risk yönetimi ve özel ödül stratejileri sağlar.

Her iki model de staking yaparken varlıklarınızı kullanma özgürlüğü sunar. Ancak sadece ödül kazanırken likit kalmak istiyorsanız, LST’ler en uygun seçenektir. Daha fazla kâr elde etmek ve gelişmiş finansal stratejiler kullanmak istiyorsanız, LSD’ler sizin için daha iyi olabilir.

Staking ve Liquid Staking Arasındaki Farklar

Staking ve liquid staking, Proof of Stake mekanizmasıyla bir blockchaini güvence altına alarak ödül kazanmanıza olanak tanır. Ancak çalışma şekilleri farklıdır. Geleneksel stakingde kripto paranız belirli bir süre boyunca kilitlenir. Bu süre boyunca varlıklarınıza erişemez, trade edemez veya başka bir yerde kullanamazsınız.

Geleneksel staking, ödül kazanmak için etkili bir yöntemdir. Ancak dezavantajı kriptonuzun kilitlenmesi ve staking süresi bitene kadar hiçbir şekilde kullanılamamasıdır.

Liquid staking ise bu sorunu çözer. Stake ettiğiniz kripto karşılığında özel bir token alırsınız. Bu token, stake edilen varlıklarınızı temsil eder ve aynı zamanda farklı şekillerde kullanılabilir. 

Orijinal kriptonuz ödül kazanmaya devam ederken, bu tokeni trade edebilirsiniz. Aynı zamanda DeFi uygulamalarında değerlendirebilirsiniz. Yada lending yaparak ek kazanç elde edebilirsiniz. Böylece staking avantajlarından yararlanırken fonlarınıza erişiminiz devam eder.

Liquid stakingin en büyük avantajı esnekliktir. Geleneksel stakingde varlıklarınız tamamen kilitlenir. Liquid staking de ise kriptonuzu farklı alanlarda değerlendirebilirsiniz. Ancak bu sistem, süreci yöneten akıllı kontratlarla ilgili güvenlik riskleri taşır. Ayrıca liquid staking tokenlerinin değer dalgalanmaları gibi ek riskler barındırır.

Kısacası, geleneksel staking daha basit ancak sınırlayıcıdır. Liquid staking ise daha fazla esneklik sunar, ancak ek riskleri de beraberinde getirir.

Liquid Staking ile Restaking Arasındaki Farklar

Liquid staking, esnekliği ön planda tutar. Kriptonuzu stake edersiniz. Ayrıca varlıklarınız kilitlenmek yerine, trade edebilir veya DeFi’de ek ödüller kazanmak için kullanabileceğiniz bir token alırsınız. Bu, paranızı yüksek faizli bir tasarruf hesabına yatırıp, dijital bir versiyonunu harcamaya devam etmeye benzer.

Restaking ise staking sürecini bir adım ileri taşır. Sadece staking ödülleri kazanmak yetmez. Ayrıca stake edilen varlıkları başka blockchain hizmetlerini güvence altına almak için tekrar kullanarak ek kazanç elde etmenizi sağlar. Bunu, sahip olduğunuz bir mülkü kiraya verip, elde ettiğiniz kira geliriyle yeni mülkler almaya benzetebilirsiniz. Orijinal yatırımınız, birden fazla şekilde kazanç sağlamaya devam eder.

Örneğin, ETH’nizi Lido’da stake ettiğinizde karşılığında stETH alırsınız. Bu token, DeFi’de kullanılabilirken aynı zamanda staking ödülleri kazanmaya devam eder. Ancak bu stETH’yi EigenLayer gibi bir platformda restake ederseniz, bir liquid restaking tokeni (LRT) alırsınız. Bu süreç, stake edilen varlıkların farklı protokollerin güvenliğine katkı sağlamasına olanak tanırken, ödüllerinizi daha da artırır.

Özetle, liquid staking varlıklarınızı farklı şekillerde kullanmanıza olanak tanır. Restaking ise bu varlıkları tekrar değerlendirerek en yüksek getiriyi elde etmeye odaklanır.  Ayrıca Liquid staking esneklik sunar, restaking ise staking ödüllerini en üst düzeye çıkarmayı hedefler.

Liquid Stakingin Sınırlamaları

Liquid staking, staking ödülleri kazanırken varlıklarınızı esnek tutmanızı sağlar. Ancak bazı riskler ve sınırlamalar içerir. Bu faktörleri dikkate almak önemlidir.

Liquid Staking Güvenli mi?

Liquid staking, güvenilir bir platform seçildiğinde ve riskler anlaşıldığında genellikle güvenlidir. Lido, Rocket Pool ve Frax gibi köklü platformlar güçlü güvenlik önlemleri oluşturmuştur. Ancak hiçbir sistem tamamen risksiz değildir.

Liquid staking yapmadan önce araştırma yapmak önemlidir. Uzun süredir faaliyet gösteren ve akıllı kontratları denetlenen platformları tercih edin. Ayrıca, liquid staking ile varlıklarınızı DeFi’de kullanabilirsiniz. Ancak yüksek riskli yield farming gibi stratejiler fazla risk almak anlamına gelebilir ve kayıplara yol açabilir.

Genel olarak, liquid staking varlıklarınızı esnek tutarken pasif gelir elde etmek için sağlam bir yöntemdir. Ancak tamamen risksiz değildir. Olası riskleri anlamak, daha bilinçli kararlar almanızı ve yatırımlarınızı korumanızı sağlar.

En İyi Liquid Staking Platformları

Bu bölümde, en iyi liquid staking platformlarını ele alacağız. Ayrıca sundukları hizmetleri ve destekledikleri blockchainleri inceleyeceğiz.

Lido

Lido, kullanıcıların kriptolarını kilitlemeden stake etmelerine olanak tanıyan bir liquid staking platformudur. Stake edilen varlıklar, özel tokenler aracılığıyla kullanılabilir durumda kalır.

Kendi doğrulayıcınızı çalıştırmak veya yüksek staking gereksinimlerini karşılamak yeterli olmayabilir. Bunun yerine tokenlerinizi Lido’ya yatırarak karşılığında bir liquid staking token alabilirsiniz. Örneğin, Ethereum için stETH alırsınız. Bu tokenler, stake edilen varlıklarınızı temsil eder ve ödül kazanmaya devam eder. En büyük avantajı, DeFi’de lending, trade veya yield farming için kullanılabilmesidir.

Başlangıçta Ethereum için geliştirilen Lido, artık Solana, Polkadot, Kusama ve Polygon’u da desteklemektedir.

Lido’nun Artıları ve Eksileri

Kısacası, Lido stakingi esnek ve kolay hale getirerek kriptonuza erişimi kaybetmeden ödül kazanmanızı sağlar. Ancak, diğer DeFi araçlarında olduğu gibi, özellikle merkezileşme ve akıllı kontrat güvenliği konusundaki riskleri göz önünde bulundurmak önemlidir.

Jito Network

Jito Network, Solana üzerine kurulu bir liquid staking platformudur. Ayrıca kullanıcıların SOL tokenlerini stake ederken erişilebilir tutmalarına olanak tanır. Jito üzerinden stake ettiğinizde, JitoSOL tokenleri alırsınız. Bu tokenler, stake edilen varlıklarınızı temsil eder ve DeFi’de kullanılabilir.

Jito’yu öne çıkaran özellik, doğrulayıcıların daha fazla kazanç elde etmesini sağlayan Maximum Extractable Value (MEV) stratejilerini kullanmasıdır. Bu yöntem, doğrulayıcı gelirlerini artırarak stakerlara daha yüksek ödüller sunar. Şu anda Jito sadece Solana üzerinde çalışmaktadır ve diğer ağları desteklememektedir.

Jito Network’ün Artıları ve Eksileri

Jito Network, Solana üzerinde benzersiz bir liquid staking deneyimi sunar. Ayrıca staking ödüllerini MEV stratejileriyle birleştirir ve kârları maksimize eder. Gözetimsiz ve açık kaynak yapısı sayesinde güvenli ve şeffaftır. JitoSOL’un DeFi’de kullanılabilmesi ise ekstra esneklik sağlar. Ancak, MEV ile ilgili riskler ve platformun yalnızca Solana üzerinde çalışıyor olması kullanıcılar tarafından dikkate alınmalıdır.

Marinade Finance

Marinade Finance, Solana blockchain üzerinde çalışan merkeziyetsiz ve gözetimsiz bir liquid staking platformudur. Kullanıcılar, SOL tokenlerini stake ederken erişilebilir tutar ve karşılığında “marinated SOL” (mSOL) tokenleri alır.

mSOL tokenleri, staking ödülleri kazanmaya devam ederken DeFi platformlarında ek getiri elde etmek için kullanılabilir. Diğer bazı liquid staking platformlarından farklı olarak, Marinade Finance şu anda yalnızca Solana üzerinde çalışmaktadır. Ayrıca diğer blockchainleri desteklememektedir.

Marinade Finance’in Artıları ve Eksileri

Marinade Finance, Solana üzerinde stakingi daha likit hale getirir. Otomatik staking ve kullanıcı dostu özellikleri sayesinde, staking ödülleri kazanırken DeFi’de aktif kalmak için güçlü bir seçenek sunar. Ancak, tüm DeFi platformlarında olduğu gibi, akıllı kontrat riskleri ve unstaking sırasında oluşabilecek slippage konusunda dikkatli olmak gerekir.

Ankr

Ankr, Ethereum, Binance Smart Chain ve Polygon gibi birden fazla blockchain üzerinde staking yapmanıza olanak tanır. Aynı zamanda merkeziyetsiz bir liquid staking platformudur. Kullanıcılar, stake edilen varlıklarını likit tutarak farklı DeFi uygulamalarında kullanabilir.

Tokenleri kilitlemek yerine, kullanıcılar liquid staking tokenleri alır. Ayrıca bu tokenleri DeFi uygulamalarında kullanabilir. Böylece, staking ödülleri kazanırken esnekliklerini korurlar.

Ankr, stake edilen varlıkları birden fazla doğrulayıcıya dağıtarak merkezileşme riskini azaltır ve staking verimliliğini en üst düzeye çıkarır.

Ankr’ın Artıları ve Eksileri

Ankr, likiditeyi kaybetmeden staking ödülleri kazanmak isteyen kullanıcılar için güçlü bir seçenektir. Çoklu blockchain desteği ve geniş DeFi entegrasyonu bulunur. Bu sayede, varlıklarını esnek tutarken kazançlarını maksimize etmek isteyenler için idealdir. 

Ancak, platform riskleri, akıllı kontrat güvenlik açıkları ve dalgalı staking getirileri göz önünde bulundurulmalıdır. DeFi dünyasında rahat hareket edebiliyorsanız, Ankr, geleneksel stakinge kıyasla daha fazla özgürlük ve kullanım imkanı sunan güçlü bir alternatiftir.

Binance

Binance, en büyük kripto borsalarından biri olarak, Binance Earn üzerinden liquid staking hizmeti sunar. Bu durum kullanıcıların varlıklarını kilitlemeden stake etmelerini sağlar. Geleneksel stakingde fonlar belirli bir süre erişilemez. Binance ise, Ethereum için WBETH gibi wrapped tokenler vererek bu sorunu çözer.

Bu tokenler, stake edilen varlıkları temsil etmekle kalmaz, aynı zamanda ödüller kazanmaya devam eder. Böylelikle trade edilebilir veya DeFi uygulamalarında kullanılabilir.

Binance’i öne çıkaran özellik, merkezi ancak kullanıcı dostu bir yapı sunmasıdır. Merkeziyetsiz stakingde kullanıcılar doğrulayıcı seçip teknik detayları yönetmek zorundadır. Binance ise tüm süreci arka planda yönetir. Ethereum ve Binance Smart Chain (BSC) dahil olmak üzere birden fazla blockchaini destekler. Aynı zamanda karmaşıklık olmadan çoklu zincir staking deneyimi sunar.

Binance’in Artıları ve Eksileri

Binance’in liquid staking hizmeti, fonlarınıza erişimi koruyarak ödül kazanmanın kolay bir yoludur. Aynı zamanda staking avantajlarından kısıtlamalar olmadan yararlanmak isteyen kullanıcılar için idealdir. Ancak, merkezi bir yapı olduğu için kullanıcıların varlıklarını Binance’e emanet etmesi gerekir. Ayrıca düzenleyici riskler platformun hizmetlerini etkileyebilir. Basitlik ve esneklik arayanlar için güçlü bir seçenek olabilir. Fakat, tam kontrol isteyenler merkeziyetsiz alternatifleri değerlendirmelidir.

Binance’i Ziyaret Edin

Doğru Liquid Staking Platformu Nasıl Seçilir?

Doğru liquid staking platformunu seçmek, ödüllerinizi maksimize etmek, varlıklarınızı güvende tutmak ve gerektiğinde fonlarınıza erişim sağlamak için önemlidir.

Tüm platformlar aynı değildir. Bazıları daha iyi güvenlik, daha düşük ücretler veya daha geniş blockchain desteği sunar. Varlıklarınızı stake etmeden önce dikkat etmeniz gerekenler şunlardır.

Güvenilirlik ve Güvenlik

Liquid staking platformu seçerken güvenlik her zaman öncelikli olmalıdır. Staking süreci akıllı kontratlar ve doğrulayıcıları içerdiğinden, varlıklarınızı emanet ettiğiniz platformun güvenilir olması önemlidir. Aynı zamanda denetlenmiş ve sektörde güçlü bir itibara sahip olması gerekir.

En iyi platformlar, fonlarınızı nasıl güvence altına aldıklarını, doğrulayıcılarını nasıl seçtiklerini ve üçüncü taraf güvenlik denetimlerinden geçip geçmediklerini şeffaf bir şekilde paylaşır. Örneğin, Ankr stake edilen varlıkları birden fazla doğrulayıcıya dağıtarak güvenliği artırır. Böylelikle tek bir doğrulayıcı hatasının riskini düşürür.

Denetimden geçmiş ve güvenilir platformları tercih etmek, gereksiz risklerden kaçınmanıza yardımcı olacaktır.

Desteklenen Blockchainler ve Tokenler

Her staking platformu tüm kripto paraları desteklemez, bu yüzden stake etmek istediğiniz tokenleri sunan bir platform seçtiğinizden emin olun. Bazı platformlar sadece Ethereum’a odaklanır. Bazıları platformlar ise Solana, Binance Smart Chain ve Polygon gibi ağları destekleyen çoklu zincir çözümleri sunar.

Örneğin, Lido, Ankr ve Binance birden fazla blockchain desteği sağlayarak kullanıcıların farklı varlıkları tek bir platformda stake etmesine olanak tanır. Eğer staking portföyünüzü çeşitlendirmek istiyorsanız, geniş blockchain uyumluluğuna sahip bir platform daha iyi bir seçenek olacaktır.

Ödüller ve Ücretler

Staking ödülleri önemli bir faktördür, ancak tek başına yeterli değildir. Bazı platformlar yüksek getiri sunarken yüksek komisyonlar alabilir, bazıları ise daha düşük ancak istikrarlı kazançlar ve düşük maliyetler sağlayabilir.

Stake yapmadan önce, ödül oranlarını, platform ücretlerini ve potansiyel ek kesintileri karşılaştırın. Bazen, biraz daha düşük ödül sunan ancak daha güvenli ve düşük ücretli bir platform uzun vadede daha kârlı olabilir. Kazançları ve maliyetleri baştan anlamak, ilerleyen süreçte beklenmedik sürprizlerden kaçınmanıza yardımcı olur.

Likidite ve Türev Token Kullanımı

Liquid stakingin en büyük avantajlarından biri, varlıklarınızın tamamen kilitlenmemesidir. Bunun yerine, liquid staking tokenleri (LST) alırsınız. Aynı zamanda bu tokenleri DeFi platformlarında lending, trade veya ek ödüller kazanmak için kullanabilirsiniz.

Örneğin, Ankr stake edilen varlıklar karşılığında liquid staking tokenleri sunar ve bu tokenler farklı DeFi platformlarında kullanılabilir. Bu sayede kullanıcılar, staking ödülleri kazanmaya devam ederken aynı zamanda kazançlarını bileşik hale getirme esnekliğine sahip olur. 

Eğer staking varlıklarınızı sadece pasif gelir elde etmek için değil, farklı alanlarda da değerlendirmek isteyebilirsiniz. Bunun için yüksek likiditeye ve güçlü DeFi entegrasyonlarına sahip bir platform seçmek en iyi seçenek olacaktır.

Şeffaflık ve Yönetişim

İyi bir liquid staking platformu, nasıl çalıştığını açıkça belirtmeli ve kullanıcılarına geleceği hakkında söz hakkı tanımalıdır. Bazı platformlar, Decentralized Autonomous Organization (DAO) olarak çalışır. Bu durum token sahiplerine önemli kararlar, protokol güncellemeleri veya ücret yapıları üzerinde oy kullanma imkanı sunar.

Açık iletişim sağlayan, net kurallara sahip ve kullanıcılarını yönetime dahil eden platformlar bulunmaktadır. Bu platformlar, kapalı kapılar ardında çalışan platformlara kıyasla daha güvenilir olabilir. Eğer platformun karar süreçlerinde söz sahibi olmak istiyorsanız, şeffaflık ve topluluk katılımına önem veren bir platform seçmek en iyi seçenek olacaktır.

Liquid Stakinge Nasıl Katılabilirsiniz?

Binance’te liquid stakinge başlamak oldukça basittir.

Bu örnekte Binance’i kullanacağız. Fonlarınızı likit tutarak kriptonuzu stake etmek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.

1.Binance Hesabı Oluşturun veya Giriş Yapın

• Henüz bir hesabınız yoksa, binance.com üzerinden kaydolun ve doğrulama sürecini tamamlayın. Zaten bir kullanıcıysanız, sadece giriş yapın.

2.Stake Etmek İstediğiniz Kriptoyu Yatırın

• Binance cüzdanınızda stake etmek istediğiniz kripto paranın (örneğin ETH, BNB) bulunduğundan emin olun. Varlıklarınızı harici bir cüzdandan yatırabilir veya Binance üzerinden doğrudan satın alabilirsiniz.

3.Staking Bölümüne Gidin

• Binance ana sayfasında “Earn” sekmesinin üzerine gelin ve “ETH Staking” veya stake etmek istediğiniz varlığa uygun staking seçeneğini seçin.

4.Liquid Staking Seçeneğini Seçin

• Ethereum stake ediyorsanız, ETH Staking seçeneğini seçerek Binance’in liquid staking tokeni olan WBETH’yi alın. Diğer varlıklar için de kendi liquid staking tokenleri olabilir.

5.Kriptonuzu Stake Edin

• Stake etmek istediğiniz miktarı girin ve işlemi onaylayın. Binance, stake edilen varlıklarınızı temsil eden liquid staking tokenlerini (örneğin WBETH) hesabınıza tanımlar.

6.Liquid Staking Tokenlerinizi Kullanın

• Bu tokenleri tutarak staking ödülleri kazanmaya devam edebilirsiniz. Yada ek kazanç fırsatları için DeFi’de lending veya yield farming gibi işlemlerde kullanabilirsiniz.

Liquid Staking Destekleyen Popüler Kripto Paralar

Birçok büyük blockchain liquid stakingi destekler ve her biri ağ yapısına ve ekosistemine bağlı olarak farklı avantajlar sunar.

İşte en popüler liquid staking destekleyen blockchainler ve onları öne çıkaran özellikler.

Ethereum

Ethereum, özellikle Proof-of-Stake (PoS) sistemine geçiş sağlamıştır. Bu geçiş ile birlikte, liquid staking için en yaygın kullanılan blockchainlerden biridir. Normalde ETH stake etmek için 32 ETH kilitlemek ve doğrulayıcı çalıştırmak gerekir. Ancak liquid staking, bu engeli ortadan kaldırarak herkesin staking yapmasını mümkün kılar.

Lido, Rocket Pool ve Coinbase gibi platformlar, kullanıcıların istedikleri miktarda ETH stake etmelerini sağlar. Ayrıca karşılığında stETH veya rETH gibi liquid staking tokenleri almalarına olanak tanır. Bu tokenler otomatik olarak staking ödülleri kazanmaya devam eder. Ayrıca Ethereum’un geniş DeFi ekosisteminde lending, trade ve yield farming için kullanılabilir.

Ethereum’un liquid stakingi öne çıkaran özellik, DeFi ile en güçlü entegrasyona sahip olmasıdır. Aave, Curve ve Uniswap gibi platformlarda liquid staking tokenlerinizi lending, likidite madenciliği ve yield farming için kullanabilirsiniz. Tüm bunlar olurken ETH’niz staking ödülleri kazanmaya devam eder. Çift kazanç imkanı sunması, Ethereum’u liquid staking için en popüler seçeneklerden biri haline getirir.

Solana

Solana, yüksek işlem hızı ve düşük ücretleriyle liquid staking için en verimli ağlardan biridir. Ethereum’un aksine, işlem maliyetleri oldukça düşüktür, bu da liquid staking tokenlerini daha kolay ve düşük maliyetle kullanmayı mümkün kılar.

Marinade Finance, Jito ve Socean gibi platformlar, kullanıcıların SOL stake etmelerine ve karşılığında mSOL veya JitoSOL almalarına olanak tanır. Bu tokenler, Solana’nın DeFi ekosisteminde lending, trade ve diğer getiri sağlayan işlemlerde kullanılabilir.

Solana’da liquid stakingin en büyük avantajı hız ve maliyet etkinliğidir. İşlemler saniyeler içinde tamamlanır ve işlem ücretleri santimin bir kısmı kadar düşüktür. Bu özellikler, varlıklarını DeFi’de sıkça hareket ettirmek isteyen kullanıcılar için çok daha pratik bir staking deneyimi sunar.

Polkadot

Polkadot, çapraz zincir birlikte çalışabilirlik için tasarlanmış bir ağdır. Aynı zamanda birden fazla blockchainin (parachain) bağlanarak güvenliği paylaşmasına olanak tanır. Bu yapı, liquid stakingi benzersiz hale getirir çünkü stake edilen varlıklar birden fazla ağı güvence altına alır.

Ankr ve Stafi gibi platformlar, kullanıcıların DOT stake etmelerine ve karşılığında liquid staking tokenleri almalarına imkan tanır. Bu tokenler, Polkadot’un DeFi ekosisteminde kullanılabilir. Ayrıca, Polkadot’un relay chain yapısı sayesinde stake edilen DOT, birden fazla parachain’in güvenliğine katkıda bulunur.

Polkadot’ta liquid staking yapmayı neden düşünmelisiniz? Çapraz zincir işlevselliği açısından en iyi seçeneklerden biridir. Daha fazla parachain aktif hale geldikçe, liquid staking tokenlerinin farklı ekosistemlerde daha da değerli hale gelmesi mümkündür.

Avalanche

Avalanche, hızlı kesinlik (finality) ve verimli staking süreci sayesinde popülerlik kazanmıştır. Ethereum’da işlemlerin onaylanması daha uzun sürebilirken, Avalanche’ın konsensüs mekanizması neredeyse anında kesinleşme sağlar. Bu durum da liquid staking için mükemmel bir seçenek haline getirir.

BENQI ve Yield Yak gibi platformlar, kullanıcıların AVAX stake etmelerine ve karşılığında sAVAX almalarına olanak tanır. Bu tokenler, Avalanche’ın DeFi ekosisteminde lending, borrowing ve likidite madenciliği için kullanılabilir.

Avalanche’ın en güçlü yönü? Hız ve verimlilik. İşlemler saniyeler içinde tamamlanır, bu da staking ve DeFi işlemleri için en hızlı ağlardan biri olmasını sağlar. Düşük gecikme süresi ve güçlü staking teşvikleri sunan bir blockchain arıyorsanız, Avalanche sağlam bir tercihtir.

Liquid Staking Hakkında En Yaygın Yanılgılar ve Gerçekler

Liquid staking, kripto dünyasında hâlâ yanlış anlaşılan bir konu olduğundan birçok efsane ve yanılgıya yol açıyor. Gerçekleri ortaya koyarak doğru ile yanlışı ayıralım.

Efsane 1: Liquid staking gerçek staking değildir

Gerçek: Liquid staking, geleneksel staking ile aynı mantıkta çalışır. Kripto varlıklarınız bir PoS ağını güvence altına alır ve ödüller kazandırır. Liquid stakingde ek olarak bir token alırsınız ve bu tokeni DeFi’de kullanarak ek kazanç elde edebilirsiniz. Orijinal stake süreci devam ederken varlıklarınızı değerlendirme imkanı sunar. Bu yapı, stakingi daha esnek ve verimli hale getirir.

Efsane 2: Liquid staking çok risklidir

Gerçek: Her yatırım gibi liquid staking de belirli riskler içerir, ancak bu onun güvensiz olduğu anlamına gelmez. Güvenilir platformlar, potansiyel riskleri en aza indirmek için detaylı araştırmalardan ve güvenlik denetimlerinden geçer. Asıl risk, yanlış platformu seçmek veya varlıkları yanlış yönetmekten kaynaklanır. Staking tokenlerinizi güvenli bir cüzdanda saklayın ve her zaman platform hakkında kapsamlı araştırma yapın.

Efsane 3: Liquid staking, geleneksel stakinge göre daha düşük APY sağlar

Gerçek: Liquid staking, geleneksel stakingden daha yüksek getiri sağlayabilir. Staking ödülleri kazanırken liquid tokenlerinizi DeFi’de lending, yield farming veya likidite havuzlarında kullanabilirsiniz. Bu sayede toplam APY’nizi artırarak ek kazanç elde edebilirsiniz.

Efsane 4: Liquid staking yalnızca ileri düzey kullanıcılar içindir

Gerçek: Liquid staking ilk bakışta karmaşık görünebilir, ancak birçok platform bunu yeni başlayanlar için kolay hale getirir. Geleneksel staking yapabiliyorsanız, liquid staking de aynı şekilde çalışır. Tek yapmanız gereken doğru platformu seçmek, varlıklarınızı stake etmek ve karşılığında liquid token almak. Doğru yaklaşımla yeni başlayanlar bile liquid stakingin sunduğu avantajlardan yararlanabilir.

Efsane 5: Liquid staking, staking risklerini tamamen ortadan kaldırır

Gerçek: Liquid staking daha fazla esneklik sağlar, ancak piyasa dalgalanmalarını veya diğer riskleri ortadan kaldırmaz. Liquid staking tokenlerinin değeri değişebilir ve bir doğrulayıcı cezalandırılırsa (slashing), kazançlarınız etkilenebilir. Bu riskleri anlamak, bilinçli yatırım kararları almanın en önemli adımlarından biridir.

Bu efsaneleri çürüttüğümüzde, liquid stakingin sadece bir trend olmadığını, varlıklarınızı değerlendirmenin pratik bir yolu olduğunu görüyoruz. Ancak, yatırımınızı korumanın en iyi yolu her zaman detaylı araştırma yapmaktır.

Liquid Stakingin Geleceği

Liquid staking hızla gelişiyor. Kullanıcı sayısı artarken, yeni blockchainler bu alana katılıyor ve güvenlik, likidite ve gelecekteki yönü hakkında süregelen tartışmalar devam ediyor. Bazı uzmanlar büyük fırsatlar görürken, bazıları ciddi risklere dikkat çekiyor.

Örneğin Solana. Web3insights.io’nun bir tweetine göre, Messari Crypto’nun son raporu, Solana’daki liquid stakingin hızla büyüdüğünü gösteriyor. JitoSOL, bnSOL ve mSOL gibi tokenler en yüksek büyüme oranlarına ulaşırken, liquid stakingin çeyrek bazında %33 arttığı belirtiliyor.

Ancak benimsenmenin hızla artmasına rağmen bazı engeller devam ediyor. Unqualified Opinions podcastinde ‘’Steimetz Kinji’’, likidite sorunlarının liquid staking tokenlerinin önündeki en büyük engellerden biri olduğunu vurguladı.

Kinji, Sanctum’un bu sorunu çözmek için çalıştığını vurguladı. Ayrıca yeni liquid staking tokenlerinin DeFi ekosisteminde daha hızlı benimsenmesini sağlamak için çözümler geliştirdiğini açıkladı.

🎙️ New Episode Alert!

Solana is booming, but liquid staking is underperforming. In the latest episode of The Unqualified Opinions podcast, @SteimetzKinji explains how @sanctumso aims to solve the liquidity problem for new liquid-staked tokens, making it easier for them to grow. pic.twitter.com/pN0THTV6XT

— Messari (@MessariCrypto) July 24, 2024

Liquid staking artık sadece Ethereum ve Solana ile sınırlı değil. Diğer blockchainler de bu modeli benimsemeye başlıyor.

Twitter kullanıcısı Crypto Eri (@sentosumosaba), XRP-Fi’nin XRP sahipleri için liquid staking sunduğunu açıkladı. Bu sayede kullanıcılar, varlıklarını stake ederken liquid staking tokenlerini yield farming, lending ve hatta çapraz zincir takasları için kullanabiliyor.

👀Liquid Staking will be a new DeFi offering for the #XRP holders. Utilize your XRP for rewards but get liquid staking tokens (LSTs) to use elsewhere. Trade, invest, or hold these while still earning, keeping your XRP both liquid and profitable. https://t.co/dc13apoRNg pic.twitter.com/UC2losiCCf

— 🌸Crypto Eri 🪝Carpe Diem (@sentosumosaba) January 7, 2025

Sui Network’te ise, Volo’nun araştırması liquid stakingin DeFi’nin genişlemesinde önemli bir rol oynayacağını öne sürüyor. Aftermath ve Haedal gibi platformlar şimdiden dikkat çekmeye başladı.

Ancak herkes liquid stakingin geleceğin modeli olduğuna ikna olmuş değil. R89Capital’den Rex, güvenlik risklerine dikkat çekerek DeFi’nin hâlâ saldırılara karşı savunmasız olduğunu vurguladı. Aynı zamanda çoğu kullanıcının liquid stakingden uzak durması gerektiğini savunuyor.

My true opinion is most of you should not touch liquid staking.

For one thing, DeFi will continue to get hacked on a pretty regular basis.

Also, most of you are stupid and will lose all your money. Just leave it staked and don't do anything till 2025.

NFA.

— Rex (@R89Capital) October 4, 2023

Endişeleri temelsiz değil. Akıllı kontrat açıkları ve protokol riskleri, liquid stakingin büyümesiyle birlikte daha büyük bir tehdit haline geliyor. Kullanıcıların bu risklerin farkında olması gerekiyor.

Buna rağmen, liquid stakingin hızla ivme kazandığı açık. Daha fazla ağ bu modeli benimsiyor ve likidite çözümleri geliştikçe DeFi’nin temel bileşenlerinden biri haline gelebilir. Ancak güvenlik endişeleri, likidite sorunları ve düzenleyici belirsizlikler tam anlamıyla ana akım haline gelmeden önce çözüme kavuşmalı.

Şimdilik, büyük fırsatlar ve riskler barındıran dinamik bir alan olarak gelişmeye devam ediyor.

Sonuç: Liquid Staking Nedir?

Liquid staking, staking sürecini sizin şartlarınıza göre şekillendirir. Geleneksel stakingde kriptonuzu kilitlediğinizde ödüller kazanırsınız, ancak varlıklarınıza staking süresi bitene kadar erişemezsiniz. Liquid staking bu durumu değiştirir. Varlıklarınızı stake ederken karşılığında liquid staking tokeni (LST) alırsınız ve bu tokenleri kullanmaya devam edebilirsiniz.

Bu sistem, staking ödülleri kazanmaya devam ederken tokenlerinizi trade, lending veya yield farming gibi DeFi işlemlerinde kullanmanızı sağlar. Kriptonuzu elinizde tutarak ödül kazanmak ve aynı zamanda esnekliğinizi korumak gibidir.

Peki tamamen risksiz mi? Pek sayılmaz. Akıllı kontrat hataları, likidite sorunları ve güvenlik tehditleri gibi riskler göz önünde bulundurulmalıdır. Her platform aynı güvenlik seviyesini sunmaz, bu yüzden doğru platformu seçmek kritik önem taşır.

Liquid staking hızla büyüyerek DeFi’nin temel parçalarından biri haline geliyor ve kullanıcıların varlıklarını daha verimli kullanmalarına olanak tanıyor. Kriptoda uzun vadeli düşünüyorsanız, liquid staking kesinlikle takip edilmesi gereken en önemli trendlerden biri.

Ayrıca Bakınız: Bitcoin Staking Nedir: Kripto Stake Ederek Kazanma Rehberi

Sıkça Sorulan Sorular

Liquid staking nasıl çalışır?

Liquid staking, kriptonuzu stake ederken varlıklarınızı kilitlemeden ödül kazanmanızı sağlar. Bunun yerine, stake edilen fonlarınızı temsil eden bir liquid token alırsınız ve bu tokeni DeFi’de ek kazanç fırsatları için kullanabilirsiniz.

Liquid staking geleneksel stakingden nasıl farklıdır?

Geleneksel stakingde, varlıklarınız kilitlenir ve staking süresi bitene kadar kullanamazsınız. Liquid staking ise stake edilen varlıklarınızın tokenize edilmiş bir versiyonunu sağlar. Bu tokenleri trade edebilir, lending yapabilir veya DeFi’de kullanabilirken staking ödülleri kazanmaya devam edersiniz.

Liquid staking riskli mi?

Evet, tüm kripto yatırımları gibi liquid staking de riskler içerir. Bunlar arasında akıllı kontrat açıkları, doğrulayıcı ceza (slashing) riski ve liquid staking tokenlerinin fiyat dalgalanmaları bulunur. Güvenli bir platform seçmeden önce mutlaka araştırma yapmalısınız.

Hangi kripto paralar liquid stakingi destekliyor?

Ethereum (ETH), Solana (SOL), Polkadot (DOT) ve Avalanche (AVAX) gibi birçok büyük kripto para liquid stakingi desteklemektedir. Farklı platformlar farklı varlıkları desteklediğinden, stake etmeden önce kontrol etmek önemlidir.

Staking türev tokenleri nedir?

Staking türev tokenleri, liquid staking platformları üzerinden stake yaptığınızda aldığınız likit tokenlerdir. Bu tokenler, stake ettiğiniz kriptoyu temsil eder ve orijinal varlıklarınız ödül kazanmaya devam ederken DeFi’de kullanılabilir.

Liquid stakingde fonlarımı kaybedebilir miyim?

Orijinal stake edilen varlıklar genellikle güvendedir. Ancak doğrulayıcı cezalandırılırsa (slashing) veya platformun akıllı kontratlarında ciddi bir sorun yaşanırsa risk oluşabilir. Ayrıca, liquid staking tokenlerinin değeri piyasa koşullarına bağlı olarak değişebilir.

En iyi liquid staking platformları hangileri?

En popüler liquid staking platformları arasında Lido, Ankr ve Rocket Pool bulunur. Her biri farklı blockchainleri destekler, farklı ücret yapıları sunar ve çeşitli özelliklere sahiptir. Seçim yapmadan önce karşılaştırma yapmak önemlidir.

Liquid staking yeni başlayanlar için uygun mu?

Evet, liquid staking, doğrulayıcı yönetimi ve kilitlenme süreleriyle uğraşmayı gerektirmediği için yeni başlayanlar için uygundur. Ancak, riskleri anlamak ve liquid staking tokenlerinin nasıl çalıştığını öğrenmek önemlidir.

Kaynaklar

• Cornell Hukuk Fakültesi. “Yıllık Yüzde Oranı (APR).” Legal Information Institute, https://www.law.cornell.edu/wex/annual_percentage_rate_(apr).
• BNB Chain. “Liquid Restaking Nedir? Liquid Staking ve Liquid Restaking Karşılaştırması.” BNB Chain Blog, https://www.bnbchain.org/en/blog/what-is-liquid-restaking-liquid-staking-vs-liquid-restaking.
• Ethereum Vakfı. “Proof-of-Stake (PoS).” Ethereum.org,  https://ethereum.org/en/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/.
• Mondaq. “Liquid Staking Tokenleri: Finansal Enstrümanlar mı, Kripto Varlıklar mı?” Mondaq, https://www.mondaq.com/fin-tech/1443328/liquid-staking-tokens-financial-instruments-or-crypto-assets.
• YouTube. “Liquid Staking ve Restaking Açıklaması” YouTube, uploaded by [Channel Name], https://www.youtube.com/watch?v=kosotEYfF1U.
• Wiley Online Library. “Kripto Piyasalarında Liquid Stakingin Geleceği.” Journal of Futures Markets, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/fut.22556.