Solana İncelemesi 2025 – Detaylı Piyasa Değerlendirmesi

Solana, son zamanlarda yüksek işlem kapasitesi, düşük maliyetli yapısı ve yenilikçi konsensüs mekanizmasıyla öne çıkıyor. SOL, blok zinciri teknolojisinde önemli bir dönüşüm yaratıyor.  Solana incelemesi yazımızda, Solana’nın ne olduğunu ve neden kripto dünyasında en çok konuşulan blockchain platformlarından biri haline geldiğini ele alacağız.

Yüksek işlem hızı ve yenilikçi mimarisiyle tanınan Solana, merkeziyetsiz finansın (DeFi) sınırlarını yeniden tanımlıyor. Ancak, gerçekten beklentileri karşılıyor mu? 

Giderek genişleyen ekosistemiyle DeFi, NFT ve Web3 projeleri için güçlü bir altyapı sunan ağ, sunduğu hız ve ölçeklenebilirlik sayesinde büyük ilgi görüyor. Ancak, ağın performansına ve sürdürülebilirliğine dair bazı kritik sorular da gündemde.

Kapsamlı Solana inceleme rehberi sunuyoruz. Solana’nın temel teknolojisinden, kripto ekosistemine olan etkisine kadar her yönünü detaylı  uzman bir bakış açısı sunacağız. Solana ekosistemini hadi beraber keşfedelim.

 

Solana İncelemesi – Özet

Solana, olağanüstü hızı ve ölçeklenebilirliği ile kendini önde gelen blockchain platformlarından biri olarak konumlandırdı. Sizin için hazırladığımız rehberde, Solana’yı kripto dünyasında öne çıkaran temel unsurları detaylı şekilde ele alıyoruz.

Solana Nedir?

Price Volume in 24h Price 7d Solana’yı Ziyaret Edin , yüksek performanslı bir Layer-1 blockchain ağıdır. Ayrıca hızlı, güvenli ve ölçeklenebilir merkeziyetsiz uygulamalar (dApps) ile kripto paraları desteklemektedir.

Solana incelemesş yaparken eşi benzeri görülmemiş işlem hızı ve düşük ücretlerine sahip olduğunu gördük. Bu sayede, kısa sürede geliştiriciler ve yatırımcılar arasında popüler hale gelmiştir.

Peki, Solana’yı diğer blockchain projelerinden ayıran temel faktör nedir? Cevap, Solana’nın benzersiz teknoloji altyapısında yatıyor. Bu rehberde, Solana’nın yenilikçi mimarisini ve onu farklı kılan temel unsurları detaylı şekilde inceleyeceğiz.

Solana Tarihi

Solana, 2017 yılında, eski Qualcomm mühendisi Anatoly Yakovenko, tarafından başlatılmıştır. Geliştirici, Ethereum ve Bitcoin gibi mevcut blockchain ağlarının ölçeklenebilirlik sorunlarını aşmak amacıyla oluşturmuştur.

Proje, Mart 2020’de resmi olarak lansmanını gerçekleştirdi. Kısa sürede ekosistemi ile piyasa değerinde büyük bir büyüme kaydetti. Kapsamlı bir Solana incelemesi, platformun 2017’den bu yana geçirdiği evrimi, teknik yeniliklerini ve küresel başarıya ulaşmasındaki temel unsurları gözler önüne seriyor.

Saniyede binlerce işlem (TPS) gerçekleştirebilmesi ve düşük işlem ücretleri sunması, Solana’nın hızla popülerlik kazanmasını sağladı. Bu özellikleriyle dünyanın en ölçeklenebilir blockchain platformlarından biri haline geldi.

Solana’nın Vizyonu ve Teknolojisi

Solana’nın temelinde, Proof of History (PoH) adı verilen yenilikçi bir konsensüs algoritması bulunmaktadır. Bu mekanizma, Delegated Proof of Stake (DPoS) ile birlikte çalışarak ağın senkronizasyonunu sağlar ve yüksek işlem kapasitesini korur.

Teknolojik yenilik sayesinde Solana, saniyede 65.000’den fazla işlemi gerçekleştirme kapasitesine sahiptir. Solana bu sayede Ethereum’un en büyük rakiplerinden biri haline gelmiştir.

Solana’nın altyapısı, merkeziyetsizliği koruyarak ölçeklenebilirliği artırmak için tasarlanmıştır. Ağın doğrulayıcıları, işlemlerin belirli bir sırayla gerçekleştiğini kanıtlamak için kriptografik zaman damgalarını kullanır. Bu yöntem, enerji yoğun madencilik süreçlerine duyulan ihtiyacı ortadan kaldırarak ağın hızını artırır ve maliyetleri önemli ölçüde düşürmektedir.

Solana,  günümüzün en verimli blockchain platformlarından biri haline gelmiştir. Ayrıca düşük işlem ücretleriyle geniş çaplı kullanım imkanı sunmaktadır.

Solana’yı Benzersiz Kılan Temel Özellikler

Solana’nın blockchain ekosistemindeki hızlı yükselişi, diğer Layer-1 ağlarından ayıran bir dizi yenilikçi özellikle destekleniyor. Bu özellikler arasında Firedancer ve diğer teknik yenilikler bulunuyor. Solana, yüksek performanslı ve merkeziyetsiz bir platform olarak öne çıkarmaktadır.

Firedancer: Solana’nın Ağ Güvenilirliğini Artıran Dönüm Noktası

Jump Crypto iş birliğiyle geliştirilen Firedancer, Solana ekosistemine katılan yeni nesil bir doğrulayıcı (validator) istemcisi olarak tanıtıldı. Solana Breakpoint konferansında duyurulan bu geliştirme, ağın güvenilirliğini ve dayanıklılığını önemli ölçüde artırıyor.

Firedancer, ağın merkeziyetsizliğini güçlendiren bir alternatif istemci olarak çalışarak doğrulayıcıların tek bir hata noktasına bağlı kalmasını engelliyor. Ayrıca, yapılan testlerde saniyede 1 milyondan fazla işlem gerçekleştirme kapasitesine ulaştığı gösterildi. Bu, Visa gibi geleneksel ödeme sağlayıcılarının işlem hızlarını bile geride bırakıyor.

Diğer Temel Teknolojik Yenilikler

• Proof of History (PoH): İşlemleri zaman damgaları ile sıralayarak ölçeklenebilirliği ve güvenliği artıran benzersiz bir konsensüs mekanizmasıdır.
• Tower BFT: Ağda mutabakata varma sürecini hızlandıran yüksek performanslı Byzantine Fault Tolerance (BFT) tabanlı bir konsensüs algoritmasıdır.
• Sealevel: Paralel akıllı kontrat yürütme mekanizmasını destekleyerek ağın işlem gücünü artırır.
• Gulf Stream: Memepool olmayan işlem yönlendirme protokolü, işlemlerin doğrulayıcılara daha hızlı ulaşmasını sağlar.
• Turbine: Blok yayılma protokolü, verileri küçük paketler halinde bölerek ağın daha hızlı çalışmasını ve performansını iyileştirmesini sağlar.
• Cloudbreak: Yatay ölçeklenebilirlik sunan durum yönetim mimarisi, ağın yüksek işlem hacimlerini sorunsuz şekilde yönetmesini sağlar.
• Hyperledger Solang: Solidity diliyle yazılmış Ethereum akıllı kontratlarının Solana ağına uyarlanmasını sağlayan bir derleyicidir. Bu, Ethereum geliştiricilerinin Solana ekosistemine daha kolay geçiş yapmasını mümkün kılmaktadır.

Solana Saga Akıllı Telefonu

Solana incelemesi yazımızda, ekosistemin kendi ürettiği akıllı telefona değineceiz. Blockchain teknolojisini günlük yaşama entegre etme vizyonuyla hareket eden Solana, Solana Saga Akıllı Telefonu’nu piyasaya sürdü. 

Teknolojik cihaz, yerleşik Solana cüzdanı ve dApp mağazası ile donatılmıştır. Böylece kullanıcıların Solana ekosistemiyle sorunsuz bir şekilde etkileşime girmesini sağlıyor.

Solana Saga, SOL varlıklarını yönetmek, merkeziyetsiz uygulamalarla (dApps) etkileşim kurmalarını sağlıyor. Ayrıca yeni Web3 fırsatlarını keşfetmek isteyen kullanıcılar için daha sezgisel ve erişilebilir bir deneyim sunuyor.

Solana Saga’nın temel özelliklerine değinecek olursak: Yerleşik Solana Cüzdanına sahiptir. Kullanıcılar, Solana ağıyla doğrudan entegre edilmiş cüzdan sayesinde varlıklarını güvenle yönetebilir.

dApp Mağazası: Solana tabanlı merkeziyetsiz uygulamalara kolay erişim sağlayarak Web3 dünyasını mobil cihazlara taşıyor.

Güçlü Blockchain Entegrasyonu: Solana’nın yüksek hızlı ve düşük maliyetli işlem yapısını doğrudan cihaz üzerinden kullanma imkanı sunuyor.

Gelişmiş Güvenlik: Donanım düzeyinde şifreleme teknolojisiyle güvenli bir kullanıcı deneyimi sağlıyor.

Kullanıcı Dostu Arayüz: DeFi ve kripto yönetimini bir mesaj göndermek kadar kolay hale getirmeyi hedefleyen basit ve sezgisel bir tasarıma sahip.

Solana İncelemesi – Nasıl Çalışır?

Solana’nın nasıl işlediğini anlamak, onun blockchain dünyasında neden bu kadar hızlı yükseldiğini kavramak açısından kritik öneme sahiptir. Solana’nın mimarisi, yenilikçi konsensüs mekanizmalarını ileri seviye teknolojilerle birleştirmektedir. Böylece hız, güvenlik ve ölçeklenebilirlik açısından rakipsiz bir performans sunar.

Ağı güçlendiren temel bileşenlere yakından bakalım.

Solana Delegated Proof of Stake (DPoS) ve Proof of History (PoH) Mekanizması

Solana, Delegated Proof of Stake (DPoS) ile kendine özgü Proof of History (PoH) mekanizmasını birleştiren hibrit bir konsensüs modeli kullanır.

• Delegated Proof of Stake (DPoS): Bu sistemde token sahipleri, ağdaki işlemleri doğrulayan ve güvenliğini sağlayan doğrulayıcılara (validators) oy haklarını devredebilir. Bu mekanizma, ağı güvenli hale getirirken aynı zamanda topluluk katılımını teşvik eder. Doğrulayıcılar, ağın çıkarına hareket ettiklerinde ödüllendirilir ve kötü niyetli davranışlardan kaçınmaları sağlanır.
• Proof of History (PoH): PoH, kriptografik bir zaman damgası sistemi olup, tüm işlemlerin belirli bir sıra ile gerçekleştiğini doğrulayan yenilikçi bir yapıdır. Bu sayede işlemler paralel olarak işlenebilir, ağın ölçeklenebilirliği artırılır ve konsensüse varma süresi önemli ölçüde kısaltılır. Bu sistem, Solana’nın yüksek işlem kapasitesine ulaşmasını sağlarken güvenlikten ödün vermemesine de olanak tanır.

Solana’nın Temel Teknolojileri ve Konsensüs Mekanizmaları

Solana incelemesi yaparken göz ardı edilmemesi gereken en önemli nokta, ağın merkeziyetsizlik seviyesi ve düğüm dağılımıdır. Solana’nın benzersiz performansını sağlayan temel bileşenleri bulunuyor.

Böylece, ağın ölçeklenebilirliğini ve hızını maksimize ederken merkeziyetsiz yapısını korumasına yardımcı oluyor. Bu mekanizmalar, Solana’yı rakiplerinden ayıran en önemli teknolojik inovasyonları içermektedir.

Tower Byzantine Fault Tolerance (BFT): Optimize Edilmiş Konsensüs

Tower BFT, Solana’nın Proof of History (PoH) ile entegre çalışan konsensüs algoritmasıdır. PoH tarafından sağlanan kriptografik zaman damgasını kullanmaktadır. Böylece doğrulayıcılar arasındaki iletişim yükünü önemli ölçüde azaltır ve ağın çok daha verimli bir şekilde konsensüse ulaşmasını sağlar.

Bu mekanizma, işlem sonlandırma süresini hızlandırır, ağ güvenliğini korur ve kötü niyetli doğrulayıcıların etkisini minimize eder.

Sealevel: Paralel Akıllı Kontrat Yürütme

Sealevel, Solana’nın aynı anda birden fazla akıllı kontratı çalıştırmasını sağlayan devrim niteliğinde bir sistemdir. Geleneksel blockchain ağlarında akıllı kontratlar sıralı olarak çalıştırılırken, Sealevel sayesinde işlemler paralel olarak işlenebilir.

Bu özellik, ağın performansını önemli ölçüde artırır, geliştiricilere yüksek işlem kapasitesine sahip dApp’ler oluşturma imkanı sunmaktadır. Böylece merkeziyetsiz uygulamaların (dApps) ölçeklenebilirliğini iyileştiriyor.

Gulf Stream: İşlem Onay Süresini Hızlandırma

Gulf Stream, Solana’nın işlem yönlendirme protokolü olup, işlemlerin doğrulayıcılara mümkün olan en hızlı şekilde ulaşmasını sağlar.

Bu mekanizma, işlemleri doğrulayıcılara önceden ileterek, blok zincirine eklenmeden önce bile işlem sürecini hızlandırır. Bu sayede, onay süresi minimuma iner, ağın yüksek hızda çalışmasını sağlar. Solana’nın en hızlı blockchain ağlarından biri olmasına yardımcı olmaktadır.

Turbine: Verimli Blok Yayılımı

Turbine, blokların ağ içinde verimli bir şekilde iletilmesini sağlayan bir yayılım protokolüdür. Büyük veri setlerini küçük parçalara bölerek daha hızlı aktarım yapılmasını sağlar.

Bu yaklaşım, Solana’nın ölçeklenebilirliğini artırırken, ağdaki doğrulayıcıların gereken verileri hızlı bir şekilde almasını sağlamaktadır. Ayrıca ağ tıkanıklığının önlenmesini, merkeziyetsiz yapının güçlenmesini mümkün kılıyor.

Cloudbreak: Ölçeklenebilir Veri Yönetimi

Cloudbreak, Solana’nın yüksek işlem hacmiyle ortaya çıkan büyük veri yükünü yönetmek için geliştirdiği bir sistemdir. Yatay ölçeklenebilir bir yapı kullanarak, eşzamanlı okuma ve yazma işlemlerini desteklemektedir.

Solana İncelemesi – Web3 Ekosistemindeki Kullanım Alanları

Solana, Web3 dünyasında çeşitli sektörlerde kendini kanıtlamış bir blockchain ağıdır. Aşağıda, Solana’nın en büyük etki alanlarına göz atalım:

Düşük işlem ücretleri ve yüksek hız sayesinde DeFi protokolleri için güçlü bir altyapı sunar. Blockchain tabanlı fiziksel altyapı DePIN coinlerine olanak tanır.

Hızlı ve düşük maliyetli NFT işlemleri için ideal bir platform oluşturur. Yüksek ölçeklenebilirliği sayesinde blockchain oyunlarında sorunsuz bir kullanıcı deneyimi sağlar. Topluluk yönetimi ve karar alma süreçlerini desteklemektedir.

1. Merkeziyetsiz Finans (DeFi)

Solana’nın en güçlü kullanım alanlarından biri Merkeziyetsiz Finans (DeFi) ekosistemidir. FTX çöküşü ve geçmişte yaşanan ağ kesintileri gibi zorluklara rağmen, Solana 2023 yılına yaklaşık 200 milyon dolarlık TVL (Total Value Locked) ile başladı.

Bugün bu rakam 6 milyar dolara ulaştı ve bu da Solana ekosisteminin dirençliliğini ve gelişime olan bağlılığını kanıtlamaktadır. FTX’in çöküşü ve ağın istikrar sorunları, Solana’nın geleceğine dair soru işaretleri yaratmıştı. Ancak topluluk ve geliştiriciler, yenilikçi çözümler üreterek bu engelleri aşmayı başardı.

Solana’nın saniyede 65.000 işlem kapasitesine ve işlem sonlandırma süresinin 1 saniyenin altında olması özelliğine sahiptir. Bunun sayesinde birçok DeFi projesini bu ağa yönlendirdi. Bu projeler arasında:

Jupiter, Solana tabanlı bir merkeziyetsiz borsa (DEX) toplayıcısı olup, kullanıcılarına hızlı ve verimli alım-satım işlemleri sunuyor.

Raydium: Otomatik piyasa yapıcı (AMM) ve likidite havuzları içeren bir DeFi protokolüdür. Solana’nın altyapısını kullanarak anlık işlemler ve düşük ücretler sağlıyor.

Likidite Sağlama, Getiri Çiftçiliği (Yield Farming) ve Sentetik Varlıklar: Solana ekosisteminde gelişmiş borç verme protokolleri, getiri optimizasyon araçları ve tokenize edilmiş varlıklar giderek yaygınlaşıyor.

Solayer Lansmanı: DeFi Yetkinlikleri İle Solana İncelemesi

Solana, DeFi alanındaki yenilikçi yaklaşımını daha da ileri taşımak amacıyla yakın zamanda Solayer adlı yeni nesil bir likit staking ağı başlattı.

Solayer, kullanıcıların SOL varlıklarını tek bir protokole bağlamak yerine birden fazla protokolde yeniden stake etmelerine olanak tanıyor. Bu sistem, hem doğrulayıcı katılımını artırıyor hem de ağın güvenliğini güçlendiriyor.

Solayer’in getirdiği yenilikler ise şöyle:

Restaking (Yeniden Stake Etme): Token sahipleri, SOL varlıklarını birden fazla doğrulayıcıya yönlendirerek daha fazla ödül kazanabiliyor.

Güçlenen Ağ Güvenliği: Daha fazla doğrulayıcının sürece dahil olması, Solana’nın merkeziyetsizliğini ve dayanıklılığını artırıyor.

Daha Esnek Bir Staking Deneyimi: Kullanıcılar, stake ettikleri varlıkları yönetirken daha fazla seçenek ve esneklik elde ediyor.

2. Non-Fungible Token (NFT’ler)

Solana’nın NFT ekosistemi, son yıllarda hızla büyüyerek dijital koleksiyonlara olan ilgiyi artırmıştır. Magic Eden ve Solanart gibi platformlar, Solana’nın yüksek işlem hızı ve düşük maliyet avantajını kullanarak NFT benimsenmesini hızlandıran öncü pazar yerleri haline gelmiştir.

Magic Eden: Kapsamlı NFT koleksiyonları ve kullanıcı dostu arayüzüyle Solana ekosistemindeki en popüler NFT platformlarından biri olarak öne çıkıyor. Kullanıcılara, kolay giriş yapma imkanı ve geniş bir NFT yelpazesi sunuyor.

Solanart: Solana ağındaki en düşük işlem ücretlerine sahip NFT pazar yeri olarak biliniyor ve koleksiyonerlere maliyet açısından avantaj sağlıyor.

3. Web3 Altyapısı ve Merkeziyetsiz Uygulamalar (dApps)

Solana, Web3 ekosisteminin temel yapı taşlarından biri olarak konumlanmış durumdadır. Yüksek performanslı merkeziyetsiz uygulamaları (dApps) destekleme kapasitesine sahiptir. Solana, Web3 dünyasında önemli bir merkez haline gelmiştir.

Sosyal platformlar, blockchain tabanlı oyunlar ve merkeziyetsiz depolama çözümleri gibi ölçeklenebilir altyapıya ihtiyaç duyan birçok proje, Solana’yı tercih ediyor. Solana incelemesi yaparken Web3 ve DApps uygulamalarındaki başarısını teknik verilerle destekleyerek değerlendiriyoruz.

Solana’nın Web3 Ekosistemini Destekleyen Temel Altyapı Kaynakları:

• Solana SDK’leri: Geliştiricilere, Solana üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar oluşturma ve dağıtma imkanı sağlayan yazılım geliştirme kitleridir.
• Solana Program Library (SPL): Solana tabanlı dAppler için standart akıllı kontrat bileşenleri sunan, zincir üzerinde çalışan programlar ve kütüphaneler koleksiyonudur.
• Metaplex: Solana ağında NFT oluşturma, mint etme ve satma süreçlerini kolaylaştıran bir altyapı platformudur. Dijital sanatçılar ve içerik üreticileri için kritik bir araçtır.
• Anchor Framework: Solana akıllı kontratlarını geliştirmeyi basitleştiren, şablonlar, araçlar ve en iyi uygulamalar sunan bir geliştirme çerçevesidir.
• Solana Actions ve Blockchain Links: Solana Actions, herhangi bir işlemi blockchain bağlantısına dönüştürerek internet üzerinde paylaşılmasını sağlar. Bu sistem sayesinde, SMS ile ödeme talep edebilir. Bir sohbet odasında yönetişim oylaması yapabilir veya sosyal medya üzerinden bir NFT satın alabilirsiniz.

4. Solana Pay ve Ödeme Sistemleri

Solana Pay, dijital ekonomide işletmeler ve tüketiciler arasındaki etkileşimi dönüştüren bir ödeme çözümü olarak öne çıkıyor. Solana’nın yüksek hız avantajıyla geliştirilen merkeziyetsiz ödeme protokolüdür.

Solana Pay, Shopify gibi büyük e-ticaret platformlarına entegre edilerek anında ve sıfır ücretle işlem yapma imkanı sunuyor.

İşbirliği, hizmet özellikle satıcılar ve e-ticaret platformları için büyük bir avantaj sağlıyor. Çünkü USDC gibi kripto paralarla yapılan ödemelerde aracı kurumlara ihtiyaç duyulmadan, doğrudan transfer gerçekleştirilebiliyor.

Solana Pay’in Shopify ile entegrasyonu, kripto ödemelerini daha yaygın ve erişilebilir hale getirme yolunda önemli bir adımdır. Bu entegrasyon sayesinde, işletmeler, geleneksel ödeme sistemlerine kıyasla çok daha hızlı ve düşük maliyetli işlemler gerçekleştirebiliyor.

Aracıları ortadan kaldırarak doğrudan müşteri ödemesi kabul edilebiliyor. Kripto para kullanımının e-ticaret sektöründe yaygınlaşması teşvik ediliyor.

Kripto ekosisteminde dikkat çeken bir diğer gelişme, OKX borsasının cüzdan entegrasyonu ile Solana’nın “Blinks” özelliğini EVM zincirlerine taşımasıdır.

OKX’in inovasyon sorumlusu Jason Lau, Solana ve EVM ekosistemlerindeki uygulamaların desteklenmesi için çalışmaların sürdüğünü belirtti. Bu gelişme, çok zincirli işlemleri daha erişilebilir hale getirerek Web3 kullanıcı deneyimini kökten değiştirebilir.

Solana Pay ve Blinks entegrasyonu, kripto ödemeleri ve zincirler arası etkileşimlerde büyük bir yenilik sunmaktadır. Böylece blockchain teknolojisinin günlük yaşamda daha yaygın kullanılmasını sağlıyor.

5. Oyun ve Metaverse

Solana, yüksek işlem kapasitesi ve düşük gecikme süresi sayesinde oyun ve metaverse projeleri için ideal bir blockchain altyapısı sunuyor. Gerçek zamanlı oyuncu etkileşimlerini ve karmaşık dijital ortamları sorunsuz bir şekilde yönetebilmektedir. Böylece bu alandaki en güçlü ağlardan biri haline gelmiştir.

Uzman analistlerin görüşleriyle hazırlanan solana incelemesi yazımız, geleceğe yönelik öngörüleriyle dikkat çekiyor. Solana tabanlı oyun projelerine göz atalım:

Star Atlas: Solana’nın Game Kit altyapısını kullanarak oyuncuların DeFi entegrasyonuyla ödüller kazanmaktadır. Platform içerisinde varlık takası yapılabilmekte ve oyun içi yönetişime katılabildiği bir uzay temalı metaverse oyunu bulunmaktadır.

Magicblock: Solana’nın blockchain teknolojisini kullanarak oyunlarda NFT ve kripto varlıklarını daha fazla entegre eden bir ekosistem oluşturmayı hedefliyor.

Solana’nın oyun ve metaverse İçin sağladığı avantajlar şunlardır:

Düşük gecikme süresi ve yüksek işlem hızı, oyun içi işlemlerin anlık gerçekleşmesini sağlar. Düşük işlem ücretleri, oyuncuların ve geliştiricilerin daha verimli bir ekonomi yaratmasına imkan tanımaktadır.

NFT ve DeFi entegrasyonu, oyuncuların varlıklarını oyunlar arasında kullanmasına, takas etmesine ve gelir elde etmesine olanak tanır.

6. Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar (DAOs)

Solana, Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar (DAOs) için güçlü bir altyapı sağlayarak, topluluk odaklı yönetişim süreçlerini daha hızlı ve düşük maliyetli hale getiriyor. Akıllı kontratlar ve topluluk oylamaları ile yönetilen dijital organizasyonlar, Solana’nın düşük işlem ücretleri ve yüksek hız avantajı sayesinde daha etkili çalışabiliyor.

Superteam DAO: Solana ekosistemindeki en iyi geliştiricileri ve içerik üreticilerini bir araya getiren bir topluluktur. Solana’nın hızlı işlem kapasitesini kullanarak görev yönetimi, öneri sunma ve ödül dağıtım süreçlerini etkin bir şekilde yürütmektedir.

Yield Guild Games (YGG): Merkeziyetsiz bir oyun loncası olarak, sanal dünya varlıklarına yatırım yapıyor. Ayrıca oyuncuların play-to-earn (oyna ve kazan) ekonomisine katılmasını sağlıyor. YGG, Solana’nın ölçeklenebilir altyapısını kullanarak oyun içi varlık yönetimi, gelir dağıtımı ve topluluk yönetişimini sorunsuz bir şekilde gerçekleştiriyor.

Solana’nın DAOs için sağladığı avantajlar ise düşük işlem ücretleri, DAO’ların sık sık yapılan oylama ve öneri süreçlerini ekonomik hale getiriyor.

Yüksek ölçeklenebilirlik, büyük toplulukların hızlı ve kapsayıcı bir yönetişim mekanizması oluşturmasına imkan tanıyor. Hızlı işlem onayları, DAO yönetiminin daha etkin ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlıyor.

Solana İncelemesi – Ekosisteme Giriş

Solana ekosistemine adım atmak isteyenler için doğru araçları ve kaynakları kullanmak büyük önem taşıyor. Merkeziyetsiz uygulamalar geliştirmek isteyen yazılımcılar ve dijital varlıklarını yöneten kullanıcılar için Solana geniş imkanlar sunuyor. Ağın hızlı ve güvenli yapısı, her seviyedeki kullanıcıya sorunsuz bir başlangıç yapma fırsatı veriyor.

Bu bölümde, Solana cüzdanı oluşturma adımları ve SOL kullanıcıları için temel araçları inceleyeceğiz.

SOL Kullanıcıları İçin Temel Araçlar ve Kaynaklar

Solana incelemesi yaparken yatırımcılar için en kritik unsurlar, ağın sürdürülebilirliği ve geliştirici topluluğunun aktifliği olmalıdır. Solana’nın büyüyen ekosistemi, yeni başlayanlar ve deneyimli kullanıcılar için geniş bir araç yelpazesi sunmaktadır.

Solana ağına erişmek ve varlıklarınızı güvenli bir şekilde yönetmek için öncelikle bir cüzdan seçmeniz gerekmektedir. Solana ile çalışmaya başlamak için ihtiyacınız olan temel araçlar:

• Phantom Wallet: Kullanıcı dostu ve gözetimsiz (non-custodial) bir cüzdandır. SOL tokenlerini saklama, gönderme, alma ve stake etme işlemlerini destekler. NFT yönetimi için tarayıcı ve mobil cihaz üzerinden kolay kullanım sunar.
• Solflare Wallet: Web ve mobil versiyonları olan popüler bir Solana cüzdanıdır. SOL stake işlemlerini doğrudan cüzdan üzerinden gerçekleştirme imkanı sunar. Ledger entegrasyonu sayesinde ekstra güvenlik katmanı sağlar. Özellikle donanım cüzdanı kullanmayı tercih edenler için uygundur.

• Solana Beach & Solscan: Gerçek zamanlı işlem verilerini sunan iki güçlü blok gezginidir. Ağ üzerindeki blokları, işlemleri ve programları detaylı olarak inceleme imkanı sağlar. Kullanıcılar, ağ aktivitesini izleyerek doğrulama ve analiz yapabilir.

• Solana SDK’leri: Solana blok zinciri üzerinde uygulamalar geliştirmek için gerekli yazılım geliştirme kitlerini (SDK) içerir. Solana’nın yüksek hızlı altyapısından yararlanmak isteyen geliştiricilere büyük kolaylık sağlar.
• Solana Program Library (SPL): Solana tabanlı dApp’ler için standart, tekrar kullanılabilir zincir üstü programlar ve kütüphaneler içerir. Token oluşturma, likidite havuzları yönetme ve yönetişim mekanizmaları oluşturma gibi işlemler için geliştiricilere esneklik sağlar.
• Metaplex: NFT oluşturma, mint etme ve satış işlemlerini kolaylaştıran Solana ekosistemine özel bir platformdur. Sanatçılar ve koleksiyoncular için sezgisel bir arayüz ve kapsamlı araçlar sunar.
• Anchor Framework: Solana akıllı kontratlarını (smart contracts) geliştirmeyi kolaylaştıran güçlü bir frameworktür. Önceden hazırlanmış şablonlar, araçlar ve en iyi uygulamalar ile geliştirme sürecini hızlandırır.

Solana Cüzdanı Oluşturma

Solana ekosistemine giriş yapmak için ilk adım, bir cüzdan oluşturmaktır. SOL tokenlerinizi güvenli bir şekilde saklayarak ağ ile etkileşim kurmaktır. Phantom Wallet, kullanıcı dostu arayüzü ve Solana topluluğundaki yaygın kullanımı nedeniyle yeni başlayanlar için önerilen bir cüzdandır.

Aşağıda, Phantom Cüzdanı kullanarak ilk Solana cüzdanınızı nasıl oluşturacağınızı adım adım açıklıyoruz.

1. Cüzdan Sağlayıcınızı Seçin: Yeni başlayanlar için Phantom Wallet, kullanımı kolay arayüzü ve geniş topluluk desteği sayesinde en iyi seçeneklerden biridir. Tarayıcı uzantıları ve mobil uygulamalar sunarak, dijital varlıklarınızı kolayca yönetmenizi sağlar. Alternatif olarak, Solflare, Ledger ve diğer Solana destekli cüzdanlar da değerlendirilebilir. Hangi cüzdanın sizin için uygun olduğuna karar vermek için “En İyi Solana Cüzdanları Rehberimize” göz atabilirsiniz.
2. Cüzdanı İndirin ve Kurun: Phantom’un resmi web sitesini ziyaret edin veya mobil cihazınızdaki App Store / Google Play’den Phantom uygulamasını indirin. Tarayıcı uzantısını veya mobil uygulamayı yükleyin ve talimatları takip ederek kurulumu tamamlayın. Cüzdanınızı açın ve “Yeni Cüzdan Oluştur” seçeneğine tıklayın.
3. Yeni Bir Cüzdan Oluşturun: Güvenli bir şifre belirleyin ve cüzdan erişiminizi koruyun. 12 kelimelik kurtarma ifadeleri (seed phrase) oluşturulacaktır. Bu ifadeler, cüzdanınızı yedeklemek ve kayıp durumunda geri yüklemek için gereklidir.
4. Kurtarma İfadenizi Güvenli Bir Şekilde Saklayın: Seed phrasei (kurtarma ifadesi) fiziksel olarak yazın ve güvenli bir yerde saklayın. Bu ifadeyi kesinlikle kimseyle paylaşmayın ve dijital ortamda saklamaktan kaçının. Phantom gibi cüzdan sağlayıcıları hiçbir zaman sizden bu ifadeyi istemez. Bu nedenle herhangi bir dolandırıcılık girişimine karşı dikkatli olun.
5. Cüzdanınıza SOL Tokenleri Ekleyin: Borsadan SOL satın alın. Binance, Coinbase veya diğer güvenilir kripto para borsalarından SOL token satın alabilirsiniz. SOL’ları cüzdanınıza transfer edin. Cüzdanınız, Solana ağı üzerinde işlemler yapmak için kullanılan benzersiz bir halka açık adres (public address) oluşturur. Borsadan aldığınız SOL’leri bu adrese göndererek cüzdanınızı fonlayabilirsiniz.
6. Solana Ekosistemini Keşfedin: Cüzdanınız hazır ve fonlanmış olduğunda, artık Solana ağı ile etkileşim kurabilirsiniz. DeFi uygulamalarına katılabilirsiniz (staking, yield farming vb.). NFT basabilir ve ticaret yapabilirsiniz. Solana tabanlı merkeziyetsiz uygulamalar (dApps) ile işlem gerçekleştirebilirsiniz. Phantom gibi cüzdanlar, Web3 uygulamalarına hızlı erişim sağlayarak, Solana ekosisteminde sorunsuz ve güvenli bir deneyim sunar.

Solana İncelemesi – Ekosistemi Keşfedin

Solana’nın ekosistemi hızla büyüyerek, ağın çok yönlülüğünü ve performansını sergileyen geniş bir proje ve uygulama yelpazesini kapsıyor. Merkeziyetsiz finans (DeFi) platformlarından, non-fungible tokenlere (NFT’ler) ve Web3 altyapısına kadar, Solana ekosistemi yenilik ve fırsatlarla dolu.

Bu bölümde, Solana ekosistemindeki en önemli alanları inceleyecek ve ağın büyümesine yön veren temel projeleri vurgulayacağız. Solana ekosistemini şekillendiren DApp’ler ve projeler hakkında daha ayrıntılı bilgi için “En İyi Solana Projeleri” makalemizi inceleyebilirsiniz. Ancak burada kısa bir özet sunuyoruz.

Solana Üzerindeki Temel Projeler ve DApp’ler

Jito

Solana ağının performansını ve verimliliğini optimize etmeye odaklanan ileri seviye bir altyapı projesidir. Maksimum Çıkarılabilir Değer (MEV – Maximum Extractable Value) çözümü sunarak blok üretimini geliştirir ve gecikmeyi en aza indirir.

Jito’nun Solana ile entegrasyonu, işlemlerin maksimum hız ve verimlilikle gerçekleştirilmesini sağlayarak ağın genel ölçeklenebilirliğine katkıda bulmaktadır. Bu özellik, Solana’nın DeFi ekosisteminin sağlamlığını koruması açısından kritik bir rol oynuyor.

Kamino

Solana blok zincirinde kullanıcıların getirilerini maksimize etmelerine yardımcı olan otomatik bir getiri optimizasyon platformudur. Gelişmiş algoritmalar ve akıllı kontratlar kullanmaktadır.

Kamino, varlıkları farklı DeFi protokolleri arasında otomatik olarak yeniden tahsis eder. Ayrıca en iyi getiriyi sağlamak için optimize eder. Bu otomasyon, kullanıcıların DeFi ekosistemine daha kolay dahil olmasını sağlamaktadır. Böylece derin teknik bilgi gerektirmeden getiri elde etmelerine olanak tanıyor.

Raydium

Solana’nın en önemli merkeziyetsiz finans (DeFi) protokollerinden biridir. Raydium, otomatik piyasa yapıcı (AMM) ve likidite sağlayıcı olarak Serum DEX üzerine inşa edilmiştir.

Kullanıcılar, alım satım yapabilir, likidite sağlayabilir ve ödüller kazanabilir. Solana’nın düşük işlem maliyetleri ve yüksek işlem hızı sayesinde işlemler sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilir.

Raydium’un Serum’un order book altyapısıyla entegrasyonu, daha derin likidite ve daha verimli fiyat keşfi sunuyor. Böylece platforma benzersiz bir avantaj sağlıyor.

Marinade

Solana ağında likit staking hizmeti sunan bir protokoldür. Kullanıcılar, SOL tokenlerini stake ederek mSOL (Marinade staked SOL) alabilir. Aynı zamanda DeFi ekosisteminde işlem yapmaya devam edebilirler.

Marinade, Solana üzerindeki stake edilmiş varlıkların likiditesini artırmaktadır. Platform, kullanıcıların daha fazla esneklik kazanmasını ve ek kazanç fırsatlarından yararlanmasını sağlar. Solana’nın staking altyapısının temel bir bileşeni olan Marinade, ağ güvenliğini desteklerken kullanıcı katılımını artırıyor.

Solend

Solana’nın en büyük merkeziyetsiz borç verme protokolüdür. Kullanıcıların dijital varlıklarını doğrudan blockchain üzerinde ödünç almasına ve vermesine olanak tanıyor. Solen, Solana’nın yüksek hızlı ve düşük maliyetli altyapısından yararlanıyor.

Platform, anlık kredi tahsisi ve tasfiye işlemleri sunarak rekabetçi faiz oranları sağlar. Kullanıcılar, faiz kazanmak için varlıklarını teminat olarak sunabilir veya borç alarak likidite ve esneklik elde edebilir. DeFi ekosisteminde geleneksel finans hizmetlerine merkeziyetsiz bir alternatif sunan Solend’in önemi, kripto piyasasındaki benimsenmesiyle giderek artmaktadır.

Solana Ekosisteminde NFT’lerin Rolü

Solana’nın NFT ekosistemi hızla büyüyerek, Tensor ve Magic Eden gibi platformların liderliğinde gelişimini sürdürüyor. NFT pazar yerleri, dijital sanat ve koleksiyon ürünlerinin oluşturulmasını, alım satımını ve koleksiyon haline getirilmesini kolaylaştırıyor.

Platformların başarısı, Solana’nın yüksek işlem hızı ve düşük maliyet avantajı sayesinde sağlanmıştır. Ayrıca NFT işlemlerinin hızlı ve ekonomik bir şekilde gerçekleştirilmesine dayanıyor. Bu da, içerik üreticilerinin eserlerini yüksek maliyetlere katlanmadan piyasaya sürmesini ve satış yapmasını sağlıyor.

Solana’nın altyapısı, oyunlardan sanal dünyalara, müzikten spor koleksiyonlarına kadar geniş bir NFT ekosistemini destekliyor. Metaplex gibi projeler, içerik üreticilerine doğrudan Solana üzerinde NFT basma (minting) imkanı sunmaktadır. Böylece, süreci daha erişilebilir hale getiren çeşitli araçlar sağlıyor.

Son olarak, Solana’daki NFT’ler giderek merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarıyla entegre ediliyor. Artık NFT’ler, krediler için teminat olarak kullanılabiliyor.

Stake edilerek ödüller kazanılabiliyor veya paylara bölünerek ortak sahiplik modeli sunulabiliyor. Bu esneklik, NFT’lerin kullanım alanlarını genişletirken, henüz keşfedilmeye başlanmış yeni kullanım senaryoları yaratıyor.

Solana Üzerinde Meme Coin Patlaması

Solana incelemesi yaparken dikkatimizi çeken bir diğer nokta ise meme coinlerin fazlalığıydı. Meme coinler, kripto para ekosisteminde topluluk odaklı yapıları ve viral etkileriyle kültürel bir fenomen haline gelmiştir.

Solana’daki meme coinlerin yükselişi, ağın yüksek işlem hacmini düşük maliyetle yönetebilme yeteneğine dayanıyor. Diğer blockchain ağlarında yüksek gas ücretleri nedeniyle katılım sınırlandırmaktadır. Ayrcıa Solana üzerindeki düşük işlem maliyetleri bu tür projelerin hızla büyümesine olanak tanıyor.

Meme coinlerin Solana üzerinde bu denli popüler hale gelmesi, ağın esnekliğini ve çok çeşitli projelere ev sahipliği yapabilme yeteneğini ortaya koyuyor. Solana, ciddi DeFi uygulamalarından eğlenceli, topluluk odaklı tokenlere kadar geniş bir ekosistemi destekleyebilmektedir. Solana, bu tür tokenlerin gelişimi için ideal bir zemin sunuyor.

Özellikle Bonk gibi meme coinler, kripto topluluklarının ilgisini çekmeye devam ediyor. Solana’nın altyapısı bu tokenlerin büyümesini destekleyen kritik bir faktör olmaya devam edecek gibi görünüyor.

Solana meme coin ekosistemine daha derinlemesine dalmak istiyorsanız, 2025 için seçtiğimiz “En İyi Solana Coinleri” makalemize göz atmayı unutmayın.

Solana İncelemesi – Fiyat, Tokenomik ve Yatırım Potansiyeli

Solana’nın fiyat hareketlerini, token ekonomisini (tokenomics) ve genel yatırım potansiyelini anlamak önemlidir. Ayrıca, SOL ile ilgilenen yatırımcılar, traderlar ve ağ kullanıcıları için kritik öneme sahiptir.

Bu bölümde, Solana’nın son fiyat trendlerini inceleyecek, tokenomik analizini yapacağız. Ek olarak SOL’un neden cazip bir yatırım seçeneği olabileceğini ele alacağız.

SOL Fiyat Trendleri ve Analiz

Solana’nın fiyatı son bir yıl içinde önemli dalgalanmalar yaşadı. Bu hareketler genel piyasa trendlerinden ve Solana ekosistemindeki spesifik gelişmelerden etkilenmiştir.

Aşağıdaki grafik, SOL fiyat hareketlerini görsel olarak göstererek, önemli destek ve direnç seviyeleri ile piyasa duyarlılığını yansıtıyor. Teknik verilerle desteklenen Solana incelemesi analizimiz, blockchain teknolojisindeki fiyat grafiğini kapsamlı olarak inceliyor

Yılın başında, piyasadaki güçlü ivme, meme coin çılgınlığı ve airdrop fırsatları nedeniyle SOL fiyatı önemli ölçüde yükseldi. Ancak, piyasa düzeltmesi ve makroekonomik faktörler bu yükselişi takip eden sert bir düşüşe yol açtı.

SOL, Fibonacci geri çekilme seviyelerinde destek bularak, yatırımcılar için potansiyel giriş ve çıkış noktaları oluşturdu. Şu anda, fiyat 0.5 Fibonacci seviyesine denk gelen 200.47$ bölgesinde işlem görüyor. Bu seviye, psikolojik bir destek ve direnç noktası olarak görülüyor.

Eğer fiyat bu seviyenin üzerinde tutunursa, potansiyel bir stabilizasyon sinyali verebilir. Ancak, bu seviyenin altına düşmesi durumunda 0.618 Fibonacci seviyesinde bulunan 183.43$’a kadar bir geri çekilme yaşanabilir.

Teknik göstergeler de piyasanın mevcut durumu hakkında ipuçları veriyor:

• MACD (Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama) göstergesi, ayı piyasasının hakimiyetini sürdüğünü gösteriyor. MACD çizgisi, sinyal çizgisinin altında bulunuyor ve negatif histogram çubukları satış baskısının devam ettiğine işaret ediyor. Ancak, bu çubukların daralması satış baskısının azaldığını ve momentum değişiminin yakın olabileceğini gösteriyor.
• RSI (Göreceli Güç Endeksi) şu anda 42.82 seviyesinde. Henüz aşırı satım bölgesine ulaşmamış olsa da, bu seviyeler genellikle tersine dönüşlerden önce görülen bölgeler arasında yer alıyor. Eğer alıcı ilgisi artarsa, RSI’ın yukarı yönlü hareket edebileceği değerlendiriliyor.

Solana’nın fiyat hareketlerinin gelecekte nasıl şekilleneceğini görmek için Solana fiyat tahmini rehberimize göz atabilirsiniz.

Solana Tokenomisi

Solana incelemesi yaparken, ağın toplam kilitli varlıkları (TVL) ve DeFi projelerindeki büyümesi göz önünde bulundurulmalıdır. Solana’nın tokenomisi yoğun görünebilir, ancak doğru anlaşıldığında oldukça etkileyici bir yapıya sahiptir.

Şimdi, Solana’yı kripto dünyasının en ilgi çekici varlıklarından biri yapan faktörleri detaylı şekilde ele alalım.

Solana’nın yerel tokeni SOL, ağ üzerinde işlem ücretlerinin ödenmesi, staking yoluyla ağ güvenliğinin sağlanması ve yönetişim süreçlerine katılım gibi temel işlevleri yerine getirir.

İlk SOL bloğu 16 Mart 2020’de oluşturuldu. Ardından 24 Mart 2020’de Coinlist üzerindeki açık artırma ile piyasaya sürüldü. SOL’un maksimum arzı sınırlandırılmamış olup, benzersiz bir dezenflasyonist token ihraç modeline sahiptir.

Solana’nın Önerilen Enflasyon Takvimi

Solana’nın enflasyon modeli, ağ güvenliğini sağlamak, topluluk katılımını teşvik etmek ve ekosistemin uzun vadeli sürdürülebilirliğini garanti altına almak amacıyla tasarlanmıştır.

Önerilen enflasyon programı, yeni SOL tokenlerin zaman içinde piyasaya nasıl gireceğini düzenliyor. Bu sistemin nasıl çalıştığını anlamak, SOL sahipleri için oldukça önemlidir.

Solana’nın enflasyon programının detaylı analizine ve bunun SOL yatırımcıları üzerindeki etkilerine göz atabilirsiniz. Böylece token arzı ve enflasyon modeli hakkında kapsamlı bilgi edinebilirsiniz.

Solana Enflasyon Modeli ve Token Dağılımı

Solana’nın enflasyon süreci, %8 yıllık başlangıç enflasyon oranı ile başlamaktadır. Solana, ağ güvenliğini hızla güçlendirmek için bu yüksek oranı stratejik olarak kullanır. Aynı zamanda, staking teşviklerini artırarak doğrulayıcılar ve delegatörlerin katılımını teşvik eder. Bu model, yeni SOL token’larının piyasaya sürülme hızını belirleyerek ağ güvenliğinin sağlanmasına yardımcı olur.

Uzun Vadeli Enflasyon Oranı

Solana’nın enflasyon oranı sabit değildir ve zamanla kademeli olarak azalacak şekilde tasarlanmıştır. Enflasyon oranı, uzun vadede %1.5 seviyesine düşecektir.

Ağ olgunlaştıkça ve ekosistem genişledikçe SOL talebini artırmayı hedefliyor. Kademeli düşüş, piyasada fazla token arzının oluşmasını önleyerek uzun vadede SOL değerini desteklemektedir.

Solana’nın Önerilen Enflasyon Programı

Solana incelemesi yapıldığında başlangıçta %8 olan enflasyon oranını %1.5 seviyesine düşürmek için dezenflasyon mekanizmasını kullandığı görülüyor.

• Dezenflasyon oranı yıllık %15 olarak belirlenmiştir.
• Oran, her yıl enflasyonun bir önceki seviyesine kıyasla %15 düşmesini sağlar.
• Kademeli azalma, ani token arz değişikliklerini önleyerek piyasanın istikrarını korumaya yardımcı oluyor.
• Uzun vadede, bu yöntemle yeni SOL token basım oranı giderek azalacaktır.

Stake Ödülleri Dağıtımı

Doğrulayıcılar (validators) ve delegatörler, enflasyon sürecinde basılan yeni SOL tokenlerinin büyük bir kısmını staking ödülleri olarak alır.

• Ağın güvenliğini sağlamak için staking yapan kullanıcılar, bu ödüllerden pay alır.
• Stake edilen SOL miktarına bağlı olarak ödüller dağıtılır, yani daha fazla stake edenler daha yüksek ödül alır.

Enflasyon Programının Yatırımcılar İçin Sonuçları

Solana’nın enflasyon programı yatırımcılar açısından birkaç önemli noktaya değiniyoruz:

1. Zamanla azalan enflasyon oranı ve artan staking katılımı, dolaşımdaki arzın büyüme hızını yavaşlatarak fiyat üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturabilir.
2. SOL arzının 2030 yılına kadar 700 milyon token seviyesine ulaşması beklenmektedir.
3. SOL sahipleri, tokenlerini stake ederek enflasyondan kaynaklanan potansiyel değer kaybını dengeleyebilir. Ayrıca ağ güvenliğine katkıda bulunabilir.

SOL Token Dağılımı

Solana’nın başlangıç token dağılımı aşağıdaki gibidir:

• %15.86 – Seed Sale
• %12.63 – Founding Sale
• %5.07 – Validator Sale
• %1.84 – Strategic Sale
• %1.60 – Public Auction Sale
• %12.50 – Takım (Team)
• %12.50 – Vakıf (Foundation)
• %38.00 – Topluluk Rezervi (Community Reserve)

SOL Arz Programı

SOL arz programı grafiği, Solana’nın yerel tokeni SOL’un zaman içinde nasıl dağıtıldığını göstermektedir. Piyasaya sürüldüğünü detaylı bir şekilde görebilirsiniz.

Grafik, staking ödülleri, doğrulayıcı satışı, kurucular ve topluluk rezervi gibi farklı tahsis kategorilerini vurgulamaktadır. Mart 2020’den Kasım 2032’ye kadar olan dönemi kapsayan bu grafik, SOL token arzının nasıl şekilleneceğini öngörmek için kritik bir araçtır.

Solana İncelemesi – Uzman Görüşleriyle Gelecek Beklentileri

Solana, blok zinciri alanında lider platformlardan biri olarak konumunu sağlamlaştırmaya devam etmektedir. Sektördeki uzmanlar ağın geleceği hakkında çeşitli değerlendirmelerde bulunuyor.

Genel görüş, Solana’nın önemli ilerlemeler kaydettiği ancak önündeki yolun fırsatlar ve zorluklarla şekilleneceği yönündedir.

1. Ölçeklenebilirlik ve Benimsenme Potansiyeli

Birçok uzman, Solana’nın benzersiz ölçeklenebilirlik yeteneğinin uzun vadeli başarısının anahtarı olduğunu vurguluyor. Düşük maliyetle saniyede on binlerce işlem gerçekleştirme kapasitesine sahiptir. Solana, merkeziyetsiz uygulamalar (dApps) ve Web3 inovasyonları için ideal bir platformdur.

“Solana üzerinde çok fazla şirket inşa ediyor. Bu bir ağ etkisi yaratıyor. Ethereum kesinlikle daha büyük bir topluluk ama Solana, üzerinde birçok şeyin geliştirildiği gerçek bir ağ.” – Chris Dixon

2. Ağ İstikrarı ve Güvenilirlik Sorunları

Bazı endüstri uzmanları Solana’nın ağ istikrarına yönelik endişelerini dile getiriyor. Son bir yıl içinde yaşanan birkaç büyük kesinti, ağın yoğun talep altında ne kadar güvenilir olduğu konusunda soru işaretleri yarattı.

Firedancer gibi yeni doğrulayıcı istemciler ve devam eden ağ optimizasyonları bu sorunları çözmeye yönelik önemli adımlar olarak görülüyor.

“[Biz] sürekli olarak performans, güvenlik, işlem kapasitesi ve merkeziyetsizlik arasında bir denge kurmaya çalışıyoruz. Biri iyileştirildiğinde, diğerine zarar verme riski var. Ancak bence bu sorunların çoğunu çözmek konusunda harika bir iş çıkardık. Farklı bir ekip tarafından tamamen ayrı bir kod tabanı ile geliştirilen ikinci bir doğrulayıcı istemcisi (Firedancer) sayesinde, aynı türdeki hataların her iki sistemde de bulunma ihtimali neredeyse sıfır.” – Anatoly Yakovenko

3. Kurumsal Benimsenme ve Büyüme Potansiyeli

Solana’ya olan kurumsal ilgi artıyor ve büyük finansal oyuncular ağın hızını ve verimliliğini keşfetmeye başlıyor. ARK Invest CEO’su Cathie Wood, Solana’nın geleneksel finans sistemlerini dönüştürebilecek güce sahip olduğunu vurguluyor.

Özellikle DeFi ve tokenize varlıklar alanındaki potansiyelini önemli bir avantaj olarak görüyor. Kurumsal aktörlerin blok zinciri teknolojisini denemeye devam etmesiyle, Solana’nın ölçeklenebilir çözümler sunma yeteneği benimsenmeyi hızlandırabilir.

“Ethereum, eskiden Bitcoin’den daha hızlı ve daha ucuzdu, bu yüzden Ethereum ortaya çıktı. Solana ise Ethereum’dan bile daha hızlı ve maliyet açısından daha verimli. Her bir ağın kendine ait bir kullanım alanı olacak.” – Cathie Wood

Solana’nın geleceği, ağın ölçeklenebilirliği, istikrarı ve kurumsal benimsenme hızına bağlı olacak. Ekosistemi ağ istikrarı konusunda devam eden gelişmeler ve DeFi ile Web3 alanındaki genişlemektedir. Solana’yı önümüzdeki yıllarda önemli bir oyuncu olarak konumlandırmaya devam edebilir.

Solana ile Diğer Blok Zincirleri Karşılaştırması

Her blok zincirinin kendine özgü güçlü ve zayıf yönleri vardır. Solana’nın bu alternatifler karşısında nasıl bir konumda olduğunu anlamak önemlidir.

Ağ üzerinde uygulama geliştirmeyi veya yatırım yapmayı düşünenler için kritik öneme sahiptir. Bu bölümde, Solana’yı diğer büyük blok zincirleriyle karşılaştırıyoruz. Ölçeklenebilirlik, işlem hızı, işlem ücretleri, merkeziyetsizlik ve ekosistem gelişimi gibi temel faktörleri ele alacağız.

Solana ve Ethereum – Teknik ve Performans Karşılaştırması

Solana incelemesi yaparken Ethereum ağındaki işlem hacmini geçtiğini eklememiz gerek. Ethereum arasındaki rekabet, çoğu zaman geliştiricilerin ve kullanıcıların özel ihtiyaçlarına bağlıdır.

Solana, benzersiz hız ve düşük maliyet avantajı sunuyor. Böylece yüksek işlem hacmi gerektiren uygulamalar ve yüksek işlem ücretlerinden kaçınmak isteyen kullanıcılar için ideal bir seçenek haline gelmiştir.

Ethereum ise, daha köklü, merkeziyetsiz bir ekosistem sağlayarak güvenlik ve geniş topluluk desteği sunmaktadır. Daha yavaş işlem hızları ve yüksek işlem ücretleri gibi dezavantajlarla karşı karşıya kalmaktadır. Ethereum’un 2.0 güncellemesi ile geliştirilmesi planlanan özellikler bu rekabeti daha da kızıştıracaktır.

İşlem Hızı ve Ölçeklenebilirlik

Solana: Solana’nın mimarisi hız için tasarlanmıştır. Proof of History (PoH) ve Delegated Proof of Stake (DPoS) kombinasyonu sayesinde, Solana saniyede 65.000’e kadar işlem (TPS) gerçekleştirebilir. Yüksek işlem hacmi, merkeziyetsizlik veya güvenlikten ödün vermeden sağlanarak Solana’yı bugün en hızlı blok zincirlerinden biri haline getirmektedir.

Ethereum: Ethereum 2.0 güncellemesi öncesinde, Ethereum yalnızca saniyede 15-30 işlem gerçekleştirebiliyordu. Bu da ağın yüksek talep gördüğü dönemlerde tıkanmasına ve işlem ücretlerinin artmasına neden oluyordu. Ethereum 2.0 ile sharding (parçalama) ve tamamen PoS sistemine geçiş gibi iyileştirmeler planlamaktadır. Ancak hâlâ Solana’nın hızına ve verimliliğine yetişmekte zorlanmaktadır.

İşlem Ücretleri

Solana: Solana’nın en büyük avantajlarından biri işlem ücretlerinin son derece düşük olmasıdır. Çoğu işlem bir kuruşun bile altında bir maliyetle gerçekleşir. Bu uygun maliyetli yapı, DeFi ve NFT sektörlerinde sık işlem yapan geliştiriciler ve kullanıcılar için büyük bir avantaj sağlar.

Ethereum: Ethereum’un gas ücretleri ağ yoğunluğu arttıkça hızla yükselmektedir. Yüksek talep dönemlerinde, küçük işlemler bile onlarca hatta yüzlerce dolara mal olabilir. Ethereum 2.0 güncellemesiyle bu maliyetlerin azalması beklenmektedir. Ethereum’un işlem ücretleri hâlâ Solana’nın düşük maliyetlerine kıyasla bir engel teşkil etmektedir.

Merkeziyetsizlik ve Güvenlik

Solana: Solana’nın mimarisi hız ve düşük maliyet avantajı sunarken, merkeziyetsizlik konusunda eleştiriler almıştır. Daha az doğrulayıcı (validator) sayısına sahip olması, ağın Ethereum kadar merkeziyetsiz olmadığı yönünde endişelere yol açmıştır. Firedancer gibi yeni doğrulayıcı istemciler ve devam eden optimizasyonlar, bu merkeziyetçilik endişelerini gidermeye yönelik önemli adımlar olarak görülmektedir.

Ethereum: Ethereum çok daha büyük ve çeşitli bir doğrulayıcı ağına sahip olmasıyla merkeziyetsizlik açısından üstünlük sağlar. Bu merkeziyetsizlik, ağın güvenliğini artırırken sansüre karşı daha dayanıklı hale getirmektedir. Ethereum’un geniş ve dağıtılmış düğüm yapısı, ağın daha az güvenlik riskine sahip olmasını sağlıyor.

Solana, hız, ölçeklenebilirlik ve düşük işlem ücretleri açısından Ethereum’a karşı avantaj sağlamaktadır. Ethereum daha merkeziyetsiz bir yapı sunarak güvenlik ve topluluk desteği konusunda üstünlük sağlar.

Ethereum 2.0 ile birlikte rekabet daha da yoğunlaşacaktır. Ancak Solana yüksek işlem hacmi gerektiren uygulamalar ve düşük maliyetli işlemler için güçlü alternatif olmaya devam etmektedir.

Solana ve Avalanche – Teknik ve Performans Karşılaştırması

Solana ve Avalanche, ölçeklenebilirlik ve yüksek performans sunan iki güçlü blok zinciri platformudur. Ancak farklı ihtiyaçlara hitap ederler. Solana, hız ve düşük gecikmeye odaklanarak gerçek zamanlı performans gerektiren uygulamalar için ideal bir ortam sunar.

Avalanche ise esneklik ve birlikte çalışabilirlik (interoperability) sağlayarak geliştiricilere özel blok zinciri ortamları oluşturma imkanı tanır. Bu iki ağ arasındaki tercih, anında işlem hızı mı yoksa özelleştirilebilir blok zinciri çözümleri mi daha önemli sorusuna bağlıdır.

Ölçeklenebilirlik ve Performans

Solana: Solana’nın mimarisi, hız ve ölçeklenebilirlik için tasarlanmıştır. Yüksek frekanslı alım satım, DeFi ve NFT platformları gibi minimum gecikme gerektiren uygulamalar için idealdir. Ağın yüksek işlem hacmi, büyük miktarda işlemi aynı anda gerçekleştirerek verimliliği artırır.

Avalanche: Avalanche da oldukça ölçeklenebilir bir platformdur ancak farklı bir yaklaşım benimser. Avalanche-X platformu, geliştiricilere özel blok zincirleri (subnet) oluşturma imkanı sunar. Bu subnetler, kendi kurallarını, konsensüs mekanizmalarını ve token ekonomilerini kullanarak çalışabilir. Avalanche,  DeFi ve kurumsal çözümler için uygun bir platformdur.

Ekosistem Gelişimi

Solana: Solana ekosistemi, özellikle DeFi ve NFT alanlarında hızla büyümüştür. Düşük işlem maliyetleri ve yüksek hız, çok sayıda geliştirici ve projeyi kendine çekmiştir. Ağın performans odaklı yapısı, yüksek işlem kapasitesi gerektiren dAppler için popüler bir tercih olmasını sağlamıştır.

Avalanche: Avalanche ekosistemi de hızla genişlemektedir. Özellikle birlikte çalışabilir blok zincirleri oluşturma konusuna odaklanmıştır. Subnet modeli, çok çeşitli projelerin Avalanche ağı içinde bağımsız olarak çalışmasını sağlar. DeFi’den oyunlara kadar geniş bir kullanım alanına sahip olan Avalanche, geliştiricilere inovasyon için güçlü bir platform sunmaktadır.

Merkeziyetsizlik ve Güvenlik

Solana: Solana yüksek performans sunsa da, merkeziyetsizlik düzeyi konusunda bazı eleştiriler almıştır. Firedancer gibi yeni doğrulayıcı istemciler getirilmiştir. Ağın merkeziyetsizliğini artırmaya yönelik devam eden çalışmalar, bu eleştirilerin giderilmesine yardımcı olabilir.

Avalanche: Avalanche, binlerce doğrulayıcıyı destekleyerek merkeziyetsizliği ön planda tutacak şekilde tasarlanmıştır. Ağın mimarisi, yüksek verimlilik ve ölçeklenebilirlik sunarken güvenlikten ödün vermeyen merkeziyetsiz işlemleri mümkün kılmaktadır.

Solana ve Avalanche, ölçeklenebilirlik ve performans açısından güçlü iki rakip olmasına rağmen farklı avantajlar sunar. Solana anında işlem hızı ve düşük maliyetlerle öne çıkmaktadır.

Avalanche esneklik ve birlikte çalışabilirlik avantajıyla geliştiricilere daha özelleştirilmiş çözümler sunar. Kullanıcılar ve geliştiriciler, hız mı yoksa özelleştirme yeteneği mi daha önemli sorusuna bağlı olarak bu iki ağdan birini tercih edebilir.

Solana ve BNB Chain – Teknik ve Performans Karşılaştırması

Solana incelemesi yazımızın karşıltırma son bölümünde BNB chain ile kıyaslayacağız. Solana ve BNB Chain, blok zinciri alanında farklı ihtiyaçlara hitap eden güçlü platformlardır.

Solana, rakipsiz hızı ve düşük işlem ücretleriyle yüksek işlem hacmi ve verimlilik gerektiren uygulamalar için ideal bir ortam sunmaktadır. BNB Chain geniş ekosistemi ve düşük ücretleriyle DeFi alanında büyük bir güce dönüşmüştür.

Geliştiriciler için tercih, Solana’nın performans odaklı altyapısı ile BNB Chain’in geniş entegrasyon olanakları arasında yapılacak bir seçimdir.

Konsensüs Mekanizmaları

Solana: Solana, Delegated Proof of Stake (DPoS) ile kendi geliştirdiği Proof of History (PoH) mekanizmasını birleştiren hibrit bir konsensüs modeli kullanır. Bu sistem, ağın işlem hızını artırırken, doğrulayıcılar arasındaki iletişim yükünü en aza indirerek daha verimli bir yapı sunar.

BNB Chain: BNB Chain, Proof of Staked Authority (PoSA) konsensüs mekanizmasını kullanır. Bu sistem, Proof of Stake (PoS) ve Proof of Authority (PoA) mekanizmalarının birleşimiyle çalışır. PoSA, yüksek işlem hızı sağlamasına rağmen, ağın merkeziyetçilik seviyesi eleştirilmektedir, çünkü doğrulayıcıların büyük çoğunluğu Binance tarafından kontrol edilmektedir.

İşlem Hızı ve Maliyetler

Solana: Solana, yüksek hızıyla tanınır ve saniyede binlerce işlemi düşük işlem ücretleriyle gerçekleştirebilir. Bu özellik, yüksek frekanslı alım satım işlemleri, DeFi uygulamaları ve blockchain tabanlı oyunlar için büyük bir avantaj sağlar.

BNB Chain: BNB Chain de hızlı işlem kapasitesine sahiptir, ancak Solana’nın işlem hızı kadar yüksek değildir. Bununla birlikte, ağ üzerindeki işlemler son derece düşük maliyetlidir. Bu da DeFi projeleri ve düşük maliyetli işlem arayan kullanıcılar için cazip bir seçenek haline gelmesini sağlamaktadır.

Merkeziyetsizlik ve Güvenlik

Solana: Solana, hız ve ölçeklenebilirlik konusunda üstün olsa da, merkeziyetsizlik seviyesi konusunda eleştirilmiştir. Ancak, Firedancer gibi yeni doğrulayıcı istemcilerin entegrasyonu ile bu eleştirilerin giderilmiştir. Solana’nın daha merkeziyetsiz bir yapıya kavuşması beklenmektedir.

BNB Chain: BNB Chain, PoSA modeli nedeniyle daha merkezi bir yapıdadır. Sınırlı sayıda doğrulayıcının seçilmesi, ağı hızlı ve verimli hale getirse de, güvenlik açısından riskler oluşturabilir. Ağın büyük ölçüde Binance tarafından kontrol edilmesi, merkeziyetçilik ve tek bir hata noktasına sahip olma ihtimali açısından eleştirilmektedir. Ancak bu yapı, daha hızlı karar alma ve ağ yükseltmelerini daha kolay uygulama avantajı sağlıyor.

Solana ve BNB Chain, farklı avantajlar sunan iki güçlü blok zinciri platformudur. Solana, yüksek hız ve ölçeklenebilirlik ile performans odaklı projeler için ideal bir seçenektir. BNB Chain düşük maliyetli işlemleri ve geniş ekosistemi sayesinde DeFi projeleri için cazip bir platform sunmaktadır.

Sizlere detaylı solana incelemesi ile ağın teknik altyapısını ve performans avantajlarını ortaya koyduk. Kullanıcılar ve geliştiriciler, hız ve merkeziyetsizlik mi yoksa düşük maliyet ve geniş entegrasyon mu öncelikli sorusuna göre tercihlerini yapabilirler.

Solana İncelemesi – Satın Alma Rehberi

Solana’ya yatırım yapmaya hazır mısınız? İşte SOL satın almak için temel adımlar:

1. Bir Kripto Para Borsası Seçin: Solana’yı destekleyen güvenilir bir borsaya kaydolun. Binance, OKX veya Kraken gibi borsalar popüler seçenekler arasındadır.
2. Fon Yatırın: Hesabınıza fiat para birimi (USD, EUR, TRY vb.) veya başka bir kripto para birimi yatırarak işlem yapmaya başlayın.
3. SOL Arayın: Borsanın arama bölümünü kullanarak Solana (SOL) tokenini bulun.
4. Bir Sipariş Verin: Piyasa Emri (Market Order): SOL’u mevcut piyasa fiyatından hemen satın alabilirsiniz. Limit Emri (Limit Order): Belirlediğiniz bir fiyat seviyesinde alım yapmak için bir emir girebilirsiniz.
5. SOL’larınızı Güvenli Bir Cüzdana Aktarın: Satın aldığınız SOL’leri güvenli bir şekilde saklamak için Phantom veya Solflare gibi güvenilir bir cüzdana transfer edin.

Solana (SOL) Nasıl Saklanır?

SOL varlıklarınızı güvenli bir şekilde saklamak kritik öneme sahiptir. İşte Solana’yı güvenli bir şekilde saklamak için temel adımlar:

1. Bir Cüzdan Seçin: Solana’yı destekleyen güvenilir bir cüzdan seçin. Phantom, Solflare veya Best Wallet gibi seçenekler en yaygın kullanılan cüzdanlardır.
2. Cüzdanı Kurun: Cüzdan kurulum adımlarını takip edin. Güçlü bir şifre oluşturun ve kurtarma ifadenizi (recovery phrase) güvenli bir yerde yedekleyin.
3. SOL’ları Cüzdanınıza Transfer Edin: Borsa hesabınızdan, cüzdanınızın genel adresine (public address) SOL tokenlerini çekin.
4. Ekstra Güvenlik Önlemleri Alın: İki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) özelliğini etkinleştirin. Donanım cüzdanı (Ledger, Trezor gibi) entegrasyonunu kullanarak ekstra güvenlik sağlayın.

Daha ayrıntılı bilgi için en iyi Solana cüzdanları rehberimize göz atabilirsiniz.

Solana 2. Çeyrek Raporu

Solana, Q2 2024 raporunu yayınladı ve ağın son çeyrekteki performansını, büyümesini ve önemli gelişmelerini kapsamlı bir şekilde özetledi. Bu rapor, Solana’nın çeyrek boyunca ulaştığı kritik metrikleri ve dönüm noktalarını detaylandırıyor.

Öne Çıkan Veriler ve Gelişmeler

• Pump.fun, 48 milyon dolarlık işlem ücreti topladı: Pump.fun, gamification (oyunlaştırılmış) token lansman platformu olarak büyük bir başarı yakaladı. Bu süreçte, Raydium önemli fayda sağladı. Raydium’un günlük ortalama işlem hacmi çeyrek bazında %77 artarak 867 milyon dolara ulaştı. Raydium’un toplam kilitli varlığı (TVL) %46 artışla 991 milyon dolara yükseldi.
• Dialect ve Solana Foundation, Solana Actions ve Blockchain Links (Blinks) çözümlerini duyurdu: Bu yeni özellikler, kullanıcıların doğrudan dijital ortamlarda (örneğin X, eski adıyla Twitter) işlem ön izlemesi yapmasına ve gerçekleştirmesine olanak tanıyor.
• Kurumsal şirketler, Solana’yı ödeme altyapısı olarak benimsemeye devam ediyor: PayPal, PYUSD stablecoinini Solana ağına genişletti. Stripe, Solana üzerinde ödeme desteği sağlayacağını duyurdu. Bu gelişmeler, Solana’nın yüksek işlem kapasitesinin kurumsal düzeyde ödeme çözümlerine entegre edilmesini güçlendiriyor.
• Solana ekosistemindeki ekipler, Layer 1 üzerinde ölçeklenebilirlik çözümlerini duyurdu: Light Protocol ve Helius, ZK sıkıştırma (ZK compression) çözümlerini tanıttı. MagicBlock, MagicBlock Engine ölçeklenebilirlik çözümünü duyurdu.
• Memecoin aktiviteleri ve Ore madenciliği nedeniyle Q2 başında ağ tıkanıklığı yaşandı: Stake ağırlıklı Quality of Service (QoS) sistemini devreye sokan Agave güncellemesi ile ağ trafiği optimize edildi. Bu güncelleme ayrıca SOL için yeni bir yapısal talep mekanizması getirdi.

Solana inlemesi yapıldığında ikinci çeyrek performansı, ağın DeFi, kurumsal ödemeler ve ölçeklenebilirlik alanlarında büyümeye devam ettiğini gösteriyor.

Özellikle Raydium’un TVL artışı, Solana Actions ile entegrasyonlar ve Stripe & PayPal gibi devlerin ekosisteme katılımı, Solana’nın uzun vadeli gücünü ve benimsenme hızını pekiştiriyor.

Sonuç

Solana incelemesi yazımızı tamamladığımızda, Solana’nın hızla lider bir blok zinciri platformu haline geldiği açıkça görülüyor. Ancak, büyümesine rağmen ağın bazı önemli dezavantajlarını da göz önünde bulundurmak gerekiyor.

Solana’nın en büyük tartışma konularından biri, token enflasyonu ve arz programıdır. Solana’nın başlangıç token ekonomisi %8 yıllık enflasyon oranıyla tasarlandı. Bu oran her yıl %15 oranında azalarak uzun vadede %1.5 seviyesine ulaşacak.

Kademeli enflasyon düşüşü, ağın uzun vadeli sürdürülebilirliğini sağlamayı hedeflemektedir. Ancak mevcut yüksek token ihracı dolaşımdaki SOL arzını artırarak potansiyel değer kaybına yol açabilir. Bununla birlikte, şu ana kadar SOL’a olan talep, arzı önemli ölçüde geride bırakarak token fiyatında güçlü artışlar sağladı.

Bunun yanı sıra, Solana’nın sunduğu yüksek ölçeklenebilirlik avantajı, ağ güvenilirliği konusunda bazı sorunlar doğurdu. Geçmişte birden fazla kesinti ve performans sorunu yaşanması, ağın istikrarı konusunda endişelere yol açtı. Ancak, Firedancer istemcisinin devreye girmesiyle Solana’nın ağ kararlılığı ve performansının artması bekleniyor, böylece ölçeklenme sürecinde yaşanan güvenilirlik sorunları minimize edilebilir.

Genel olarak, Solana’nın teknik yenilikleri ve genişleyen ekosistemi büyük fırsatlar sunuyor. Ancak, yüksek enflasyon oranı ve ağ güvenilirliği ile ilgili riskler de göz önünde bulundurulmalıdır. Solana, bu zorlukları aşma konusunda başarılı olursa, rekabetçi blok zinciri ekosistemindeki lider konumunu daha da sağlamlaştırabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Solana en hızlı kripto para mı?

Evet, Solana, saniyede 65.000’e kadar işlem gerçekleştirebilme kapasitesine sahip olmasıyla en hızlı blok zincirlerinden biri olarak kabul edilir. Benzersiz Proof of History (PoH) mekanizması, Delegated Proof of Stake (DPoS) ile birleşerek işlemlerin hızlı ve ekonomik bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.

Solana (SOL) nedir?

Solana, yüksek ölçeklenebilirliği, düşük işlem ücretleri ve hızlı işlem süreleriyle tanınan merkeziyetsiz bir blok zinciridir. DeFi, NFT’ler ve Web3 uygulamalarını destekleyerek hızla büyüyen bir ekosistem sunar.

Solana yüksek işlem hızına nasıl ulaşıyor?

Solana, işlemleri zaman damgası ile işaretleyen Proof of History (PoH) mekanizmasını kullanarak işlem sürecini hızlandırır. Bu mekanizma, Delegated Proof of Stake (DPoS) ile birleştiğinde, ağın yüksek işlem hacmini verimli bir şekilde yönetme yeteneğini önemli ölçüde artırır.

Solana çevre dostu mu?

Evet, Solana çevre dostudur; çünkü Bitcoin gibi geleneksel Proof of Work (PoW) blok zincirlerine kıyasla çok daha az enerji tüketen Proof of Stake (PoS) mekanizmasıyla çalışır.

SOL’a yatırım yapmanın riskleri nelerdir?

SOL’a yatırım yaparken, ağın güvenilirliği, potansiyel enflasyon endişeleri ve genel piyasa volatilitesi gibi riskler bulunmaktadır. Solana hızlı bir büyüme yaşasa da, yaşadığı kesintiler ve başlangıçtaki yüksek enflasyon oranı yatırımcıların değerlendirmesi gereken faktörlerdendir.

Referanslar

• Hyperledger Foundation. “Hyperledger Solang ile Tanışın: Taşınabilir Bir Solidity Derleyicisi.” Hyperledger, 12 Eylül 2022, www.hyperledger.org
• Solana Labs. “Bir Doğrulayıcı Nedir? – Proof of History.” Solana Belgeleri
• Blockchain Council. “Proof of History Nedir ve Nasıl Çalışır?” Blockchain Council
• Narula, Neha ve diğerleri. “Chainlink: Merkeziyetsiz Bir Oracle Ağı.” IEEE Explore, IEEE, 2019 IEEE
• MIT Sloan School of Management. “Blok Zinciri Açıklaması.” MIT Sloan