Ethereum İşlemleri Nasıl Kontrol Edilir? – Blok Gezginleri

Ethereum işlemlerini kontrol etmek için ihtiyacınız olan ilk şey bir Ethereum blok gezgini olacaktır. Blok gezgini (blockchain explorer), arama motoru gibi bir niteliğe sahiptir. Ethereum blok zincirinde işlemleri, adresleri ve diğer ilginç bilgileri aramanıza izin verir.

Biz, bu rehberde, günümüzün en popüler Ethereum blok gezginlerinden biri olan EtherScan’i kullanacağız. EtherScan üzerinden rastgele bir Ether işlemini hep beraber inceleyelim.

Şimdi görüntülenen verileri parçalara ayıralım.

İşlem Hashi (Transaction Hash) – İşlem kimliği olarak bilinen TxHash, Ethereum blok zincirindeki belirli bir işlemi aramak için kullanılır.

Durum (Status) – İşlemin başarılı olup olmadığını gösterir. “Success” (başarılı) yazıyorsa işlem tamamlanmıştır. Tam aksine, “Fail” (başarısız) yazıyorsa işlem ağ tarafından iptal edilmiştir.

Blok (Block) – İşlemin dahil edildiği blok numarasıdır. Hemen yanındaki blok onayı (blok confirmations) ise işlem gerçekleştikten sonra kaç bloğun kazıldığını (mine) gösterir. Blokların hakkında derinlemesine açıklamalar için bu videoyu izleyebilirsiniz.

Zaman Damgası (Time Stamp) – İşlemin blok zincirine girdiği (yani bloğun kazıldığı) zamandır.

İşlem Eylemi (Transaction Action) – İşlemin ne olduğunu ve hangi adrese gönderim sağlandığını gösterir.

From/To – Gönderen (from) ve alan (to) Ethereum adresleridir.

Değer (Value) – Ne kadar Ether gönderildiği ve onun USD karşılığıdır.

İşlem Ücreti (Transaction Fee) – Kullanılan gas yani gas ücretidir. İşlemi gerçekleştirdiği için madenciye ödenen tutardır.

Ether Fiyatı (Ether Price) – İşlemin gerçekleştirildiği andaki 1 Ethereum fiyatı için dolar biriminden belirlenmiş değerdir.

Gas terimlerini açıkladığımız bölüme geçmeden önce “gas” hakkında kısa bir açıklama yapalım. Gas, Ethereum’da kısmen Bitcoin’deki işlem ücretlerine benzer.

Ethereum ağındaki her işlem, sabit bir gas miktarına ihtiyaç duyar. Bu, işlemin Ethereum cüzdanlarından gönderilip gönderilmediği fark etmeksizin gereklidir. Örneğin; iki sayıyı toplamak 3 gas, bir hash hesaplamak 30 gas, bir işlem göndermek ise 21.000 gas gibi hesaplanır.

Gas, Ether cinsinden ödenir ama gas’i sahip olunan bir şey olarak düşünemezsiniz. Bir işlemi Ethereum blok zincirine gönderdiğinizde, sabit bir gas/ether kur oranı üzerinden hesaplanır. Gas hakkında daha fazla detaya başka bir yazıda değineceğiz.

Gas Fiyatı (Gas Price) – Gas’in Ether cinsinden fiyatına denk gelen tutardır. Gas fiyatı madenciler tarafından belirlenir. (Bir GWei, 10^9 Wei veya 10^-9 Ether’e karşılık gelir.)

Gas Limiti (Gas Limit) – Gönderenin işlem için satın almaya razı olduğu maksimum gas miktarıdır.

İşlem Tarafından Kullanılan Gas (Usage by Txn) – İşlem için fiilen kullanılan gas miktarıdır.

Diğer Nitelikler (Other Attributes) – İşlem hakkındaki diğer verileri gösterir.

• Yalnızca Bir Kez Kullanılan Sayı (Nonce) – Nonce, İngilizce’deki “Number Only Used Once” teriminin kısaltmasıdır. Her hesap tarafından ağa yapılan işlemlerde kullanılan, hesapla ilişkili ardışık bir sayıdır. Örneğin, bir hesabın gönderdiği ilk işlemde nonce 0 olur. İkinci işlemde nonce 1, bu şekilde devam eder.
• Blok Konumu (Position in Block) – Madencilik işleminin blok içerisindeki sayısıdır.

Girilen Veriler (Input Data) – İşlem için dahil edilen ek verilerdir. Genellikle sözleşme etkileşiminin bir parçası olarak alıcıya gönderilen bir mesaj olarak kullanılır.

Özel Not (Private Note) – İşemi takip etmek için girilen özel nottur. Özel notu sadece işlemi atayan EtherScan kullanıcısı görebilir.

Sonuç

Ethereum, merkeziyetsiz bir platform olarak akıllı sözleşmeler ve uygulamaları destekler. İşlemler, blok zincir üzerinde doğrulanır ve global bir ağda saklanır. Ether, işlemleri yürütmek için kullanılan kripto paradır. Gas ücretleri, ağ işlem maliyetlerini karşılamak için gereklidir.

Peki, Ethereum işlemleri nasıl kontrol edilir ve bu veriler nerede bulunabilir? Bir Ethereum blok gezgini kullanarak işlem verileri incelenebilir. EtherScan gibi araçlarla işlem hashi, blok numarası, gas ücretleri ve alıcı adres bilgileri bulunabilir. İşlemin durumu ve zaman damgası gibi detaylar da görüntülenebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

[Q1]Ethereum nasıl çalışır?[/Q1] [A1]Lider zincirlerden Ethereum, merkezi olmayan bir blok zinciri teknolojisi üzerine kurulu bir platformdur ve akıllı sözleşmeleri çalıştırır. Bu sistemde işlemler, gas adı verilen bir ücret karşılığında madenciler tarafından doğrulanır ve blok zincirine eklenir.[/A1] [Q2]Başlatılan bir Ethereum transferi ne kadar sürer?[/Q2] [A2]ETH (Ethereum) transferleri genellikle 15 saniye ile 5 dakika arasında tamamlanır fakat bu süre belirli faktörlere bağlıdır. İşlem süresi, ağ yoğunluğu ve gas ücretine bağlıdır. Daha yüksek gas ücretleri ödenirse işlemler öncelikli olarak tamamlanır. Düşük ücretler ise tam aksine, işlem sürelerini uzatmaya yöneltecektir.[/A2] [Q3]Ethereum cüzdan adresi nedir?[/Q3] [A3]Cüzdan adresleri, Ethereum ağındakiler de dahil olmak üzere blok zincirinde işlem yapmak için kullanılan 42 karakterlik eşsiz kimliklerdir. ETH cüzdan adresleri “0x” ile başlar ve cüzdan sahibinin işlem yapmasına olanak tanır. Alıcı ve gönderici, işlemleri bu adreslerle gerçekleştirir ve adresler herkese açık bilgiler olarak kullanılabilir.[/A3] [Q4]Gerçekleştirilen Ethereum işlemleri nasıl kontrol edilir?[/Q4] [A4]Tüm Ethereum işlemlerini, diğer ağlarda olduğu gibi blok gezginleri üzerinden kontrol etmek mümkündür. Bir blok gezgini (blockchain explorer), transferlerle ilgili teknik bilgileri (alıcı adresi, gas ücreti ve diğer işlem detaylarını) içerir. Ethereum için kullanılan en popüler blok gezgini EtherScan’dir.[/A4]