Sık Sorulan Sorular

Kripto Para Fiyatları Nasıl Belirlenir?

Tarafından Seda Çalkap

Son güncelleme: Oca 15, 2025

Onaylandı

Tarafından Burcu Sevgi

kripto para fiyatları nasıl belirlenir

Kripto para fiyatları nasıl belirlenir? Bitcoin ve diğer kripto paraların fiyatları, alıcı ve satıcıların talepleri, borsa emir defterleri ve arbitraj etkileriyle şekillenir. Detaylı bilgi için makalemize başlayalım ve fiyat oluşum süreçlerini, etkileyen faktörleri beraber keşfedelim!

Bu kısa makalemizde, “Bitcoin Fiyatı” teriminin aslında ne anlama geldiğini açıklıyoruz. Ayrıca, Bitcoin fiyatının dünya genelinde nasıl belirlendiğini detaylandırıyoruz.

Birçok kişi Bitcoin’in fiyatını takip etse de, bu fiyatın tam olarak nasıl belirlendiğini herkes bilmez. Bitcoin, hisse senetleri veya emtialar gibi geleneksel varlıklardan farklıdır. Bu nedenle fiyatının hesaplanma şeklinde bazı şaşırtıcı farklılıklar vardır.

“Bitcoin Fiyatı” Terimi Ne Anlama Gelir?

Bitcoin fiyatından bahsedildiğinde genellikle öncü bir borsadaki USD fiyatı kastedilir. 

Örneğin, Bitfinex, Binance veya Bitstamp gibi borsalar buna dahildir. Birden fazla borsanın fiyatlarının ortalamasından oluşturulan bileşik fiyatlar da kullanılabilir.(e.g., CoinMarketCap).

Bir borsadaki fiyattan bahsediliyorsa, bu genellikle o borsada yapılan son işlemin fiyatını ifade eder. Örneğin, Bitstamp’te Bitcoin’in fiyatı 10.000 $ ise bu, Bitstamp’te yapılan son işlemin 10.000 $ seviyesinde kapandığı anlamına gelir. 

Yeni bir işlem gerçekleştiğinde, fiyat buna göre güncellenir.

Bitcoin, dünya genelinde yüzlerce borsada ve sayısız birey arasında işlem gören merkeziyetsiz bir varlık olduğundan, aslında tek bir Bitcoin fiyatı yoktur. 

Her borsanın Bitcoin için kendi fiyatı vardır. Ancak bu fiyatlar genellikle birbirine oldukça yakındır. Bu rehberin ilerleyen bölümlerinde, bu farklı fiyatların yaklaşık olarak nasıl senkronize edildiğini tartışacağız.

Şimdi, bir borsada fiyatın nasıl belirlendiğine hızlıca bir göz atalım.

Fiyat Keşfi Nasıl İşler?

Fiyat keşfi, alıcı ve satıcıların ticaret yapacakları fiyat üzerinde anlaşmaya vardıkları süreci tanımlar. Bu süreç, bir kripto para borsasında veya başka bir platformda gerçekleşebilir.

Alıcılar, Bitcoin için mümkün olan en düşük fiyatı ödemek ister. Satıcılar ise Bitcoin’i mümkün olan en yüksek fiyata satmayı amaçlar. Ancak, herhangi bir ticaretin gerçekleşebilmesi için her iki tarafın da belirli bir fiyat üzerinde uzlaşması gerekir.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, herhangi bir borsadaki Bitcoin’in mevcut fiyatı, bir alıcı ve satıcının en son hangi fiyatta anlaştığını gösterir.

Şimdi, bir kripto para borsasında alıcılar ve satıcıların nasıl anlaşmaya vardığını daha yakından inceleyelim.

Emir Defteri

Herhangi bir standart kripto para borsasının işlem arayüzünde, emir defteri” olarak bilinen bir bölüm bulunur. Tabii ki bu gerçek bir kitap değildir. Aksine, alış ve satış emirlerinin yerine getirilmesine ilişkin piyasa bilgilerini gösteren bir ekran sayfasıdır.

Emir defterinin alış tarafında, belirli bir fiyatla Bitcoin satın almak için verilen tüm bekleyen teklifler (diğer adıyla “bid”ler) listelenir. Satış tarafında ise, belirli bir fiyatla Bitcoin satmak için verilen tüm teklifler (“ask”ler) yer alır.

Genellikle, son yapılan işlemler de liste ve/veya grafik formatında gösterilir.

İşte BitcoinWisdom.com arayüzü üzerinden görüntülenen BitStamp’in gerçek zamanlı emir defterine bir örnek:

Kripto para fiyatları nasıl belirlenir-2

Emir defterinin sağ üst kısmında “ask”ler listelenir. Bu, satıcının coin için istediği fiyatı ve satmayı kabul ettiği coin miktarını gösterir. 

BitStamp’in emir defterinde bu listede daha fazla ask bulunur. Ancak burada yalnızca son fiyatına en yakın bir düzine kadar ask görünür.

Alt kısımda ise “bid”ler yer alır. Bu, alıcının istediği fiyatı ve satın almak istediği coin miktarını gösterir.

En altta ise ticaret geçmişi bulunur. Bu kısımda, kaç coinin hangi fiyattan işlem gördüğü gösterilir. En son yapılan işlem, son fiyatı belirleyen işlem olacaktır. Bu son fiyat, borsadaki Bitcoin’in mevcut değerini diğer bir deyişle, güncel Bitcoin fiyatını yansıtır. 

Bu fiyat, ancak yeni işlemler yapıldıkça değişecektir.

Makers ve Takers

Bitcoin’in fiyat hareketleri genellikle alıcıların sayısının satıcılardan fazla olması veya tam tersi şeklinde açıklanır. Ancak pratikte bu tam doğru değildir. Çünkü bir işlem yapmak için her zaman iki taraf gerekir (bir kişi Bitcoin satın aldıysa, başka biri ona Bitcoin satmıştır).

Fiyatı gerçekten yukarı veya aşağı hareket ettiren şey, “spread”i aşmada daha agresif olan taraftır. Spread, en iyi alış fiyatı (bid) ile en iyi satış fiyatı (ask) arasındaki farktır. 

Bitstamp örneğinde, en iyi bid fiyatı 9.350 $, en iyi ask fiyatı ise 9.400 $’dır. Bu nedenle spread 50 $ olarak hesaplanır.

Hangi taraf işlem yapmak için daha motiveyse, işlemi hemen gerçekleştirmek adına bu 50 $ spread maliyetini öder. Bu tarafa “taker” denir. Çünkü bu kişi, emir defterinde “maker” (işlemi oluşturan kişi) tarafından listelenen teklifi alır.

Takerların Fiyatı Nasıl Hareket Ettirdiği

Diyelim ki, alıcılar Bitcoin fiyatının Cuma gününe kadar 10.000 $ seviyesine ulaşacağına inanıyor. Bu nedenle taker olarak hareket ediyorlar.

Alıcılar, 10.000 $ altında Bitcoin alarak kar edeceklerini düşündüklerinden, 9.400 $ seviyesindeki tüm coinleri almak için spread ödemeye daha yatkın hale gelirler. 

Alıcılar, 9.400 $ seviyesindeki tüm coinleri satın aldıklarında, bir sonraki en iyi ask fiyatı 9.450 $ olur. Ardından 9.500 $, ve bu şekilde ask listesinde yukarı doğru devam eder.

Eğer alımlar agresif bir şekilde devam ederse, satıcılar bunu fark eder. Talep ettikleri fiyatlarını artırmaya başlar. Bu süreç, alıcı baskısı tükenene kadar devam eder. 

Bu noktada, süreç tersine döner ve fiyat hareketi aşağı yönlü olabilir. Zamanla, bu tür dinamikler fiyatı yukarı veya aşağı yönlü hareket ettirir.

Kripto Para Fiyatları Nasıl Belirlenir? Borsalar Arasındaki Fiyat

Elbette, fiyat keşfi yalnızca BitStamp’te değil, tüm Bitcoin ticaret platformlarında gerçekleşir. Yukarıda açıklanan süreç, dünya genelindeki yüzlerce en iyi kripto borsalarında ve Bitcoin platformlarında sürekli olarak, az ya da çok benzer şekilde devam eder. 

Bu nedenle, resmi bir Bitcoin fiyatı yoktur çünkü her borsada Bitcoin’in fiyatı farklıdır.

Borsalar arasındaki fiyatların daha çok birbirine yakın olmasını sağlayan şey arbitraj sürecidir. Arbitraj, ticaret platformları arasındaki fiyat farklılıklarından yararlanan bir ticaret stratejisidir. 

Örneğin, Bitcoin BitStamp’te ucuz, ancak Coinbase’de pahalıysa yatırımcılar bu durumu değerlendirebilir. Yatırımcılar (veya botları), iki borsa arasında işlem yaparak düşük riskli kazançlar elde edebilir.

Arbitrajın etkisi, borsalar arasındaki fiyatların uyumlu kalmasını sağlar.

Lider Borsalar

Son olarak, piyasa lideri borsaların etkisini belirtmekte fayda var. En yüksek işlem hacmine (yani en fazla coin ticaretine) sahip borsalar, genellikle daha “resmi” fiyatlara sahip olarak kabul edilir. 

Örneğin, Bitcoin’in fiyatı Bitfinex, Binance veya Bitstamp gibi büyük bir borsada yükselirse diğer borsalar üzerinde etkisi büyük olur. Özellikle, birkaç büyük borsada aynı anda fiyat artışı yaşanabilir. Bu durum diğer tüm küresel borsalarda fiyatların artmasına yol açabilir.

Bu lider borsa fenomeninin nedeni, çoğu yatırımcının büyük borsalardaki fiyatlara yakından dikkat etmesidir. 

Yatırımcılar, büyük borsalardaki fiyatların arbitraj etkileriyle küçük borsalara yansıyacağını düşünür. Ayrıca, diğer yatırımcıların bu fiyat hareketlerine uygun şekilde davranacağına inanırlar.

Bu lider borsa etkisi, farklı para birimlerini kullanan borsalar arasında bile gözlemlenir. 

Örneğin, Bitcoin’in yoğun işlem gördüğü Japonya gibi bir ülkede JPY ile fiyatlandırılan Bitcoin uluslararası ortalamanın altına düşebilir. Bu durum, USD, EUR ve diğer piyasalardaki fiyatların da gerilemesine neden olabilir.

Endeks Fiyatları

Resmi bir fiyat bulunmadığından ve yukarıda açıklanan senkronizasyon etkilerine rağmen, bazı siteler ve şirketler bir bileşik endeks fiyatı sunar. 

Bu fiyat, çeşitli öncü borsalardaki fiyatların işlem hacimlerine göre ağırlıklandırılması ve bir ortalama olarak birleştirilmesiyle hesaplanır. 

Örneğin, BraveNewCoin üzerindeki Bitcoin Liquid Index fiyatı, dokuz yüksek hacimli borsada USD, CNY ve EUR fiyatlarının birleşiminden oluşur.

Bu tür endeksler, tek bir borsada gerçekleşen olağan dışı ticaret faaliyetlerinin etkisini yumuşatır. Bu nedenle, faydalı fiyat mekanizmaları olarak kabul edilebilirler.

Örneğin, büyük bir yatırımcının Bitfinex’te 25.000 BTC satmaya karar verdiğini varsayalım. Bu durum, ilgili borsadaki fiyatı büyük ölçüde düşürecek ve fiyatın uluslararası ortalamaya geri dönmesi zaman alacaktır. 

Ancak bir endeks fiyatı bu tür yerel dalgalanmaların etkisini daha az yansıtarak daha dengeli bir fiyat gösterir.

Hızlandırılmış Ücretsiz Bitcoin Kursu

  • 100,000 öğrenci tarafından beğenildi
  • 7 gün boyunca hergün e-posta
  • Kısa ve eğitici; garantili!

Neden 99Bitcoins'e güvenebilirsiniz?

10+ Yıl

2013 yılında kurulan 99Bitcoins ekibi, Bitcoin'in ilk günlerinden beri kripto uzmanlarıdır.

90sa+

Haftalık Araştırma

50+

Uzman Katılımcılar

100k+

Aylık Okuyucular

2000+

İncelenen Kripto Projeleri

Google News Icon
99Bitcoins'i Google Haberlerden takip edin
En son güncellemeler, trendler ve analizler çok yakınınızda! Hemen abone olun!
Şimdi abone olun
Disclaimer Icon
Uyarı
Kripto, yüksek riskli bir varlıktır. Bu makale bilgilendirme amaçlıdır; yatırım tavsiyesi içermez. Sermayenizin tamamını kaybedebilirsiniz. 99Bitcoins, bağlı linklerimiz üzerinden yapılan yönlendirmelerden komisyon alabilir. Tüm önerilerimiz kapsamlı bir inceleme sürecinden geçmektedir.
Seda Çalkap
Seda Çalkap

Blockchain, DeFi ve NFT alanlarında uzman bir kripto analistiyim. Güncel piyasa analizleri, stratejik öngörüler ve detaylı araştırmalarla yatırımcılara rehberlik sunuyor, kripto dünyasındaki trendleri profesyonel içeriklerle yakından takip ediyorum. Aynı zamanda, merkeziyetsiz finansın sunduğu fırsatları keşfetmek ve yatırımcılara doğru adımlar atmalarında... Daha Fazla Oku

başa dön