Arweave İncelemesi 2025 – AR Coin Geleceği ve Öngörüler
Gerçeklere dayalı doğruluk, alaka düzeyi ve tarafsızlık üzerine yoğunlaşıyoruz; bunu editöryal politikamız ile sağlıyoruz. İçeriğimiz, sektördeki en iyi kripto uzmanları tarafından hazırlanır. Her yazı, içeriğimizin en yüksek standartlara ulaşmasını sağlamak için deneyimli editörlerimiz tarafından ayrıntılı bir incelemeden geçirilir. Bu sayede, kripto, finans ve gelişen teknolojilerle ilgili yıllara dayanan deneyime sahip kripto uzmanlarımızdan gerçek ve ayrıntılı kripto incelemeleri sunabiliyoruz. Kripto varlık test ve inceleme sürecimiz hakkında daha fazla bilgi edinin.
99Bitcoins ekibi olarak, bir protokol projesi olan Arweave incelemesi ile sizlere proje hakkında detaylı bilgiler aktarmak için buradayız. Yatırımcıların aklını kurcalayan “Arweave (AR) nedir ve ve ne işe yarar” gibi soruları yanıtlayacağız. Projeyi değerlendirirken aynı zamanda AR coin geleceği hakkında da öngörülerde bulunacağız.
Arweave, 2018 yılında piyasaya sürüldü ve 2021 boğa piyasası sırasında tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaştı. Başka kripto projeleri ilgi odağı olmuş olsa da Arweave, sessizce en başarılı depolama tabanlı kripto protokolü haline gelmiştir.
Protokol, birçok blok zinciri için uzun vadeli depolama sağlar. Rehberimiz, projenin değer teklifini ve kendi depoladığı verilerden yararlanacak olan yeni AO zincirini de ele alacaktır.
Bitcoin ile birçok benzerlik taşıyan Arweave, bir aracıya ihtiyaç duymadan çalışıyor. Yalnızca işlemlere yönelik değil, konuşma ve veriler için de kalıcı bir defter sağlamayı hedefliyor. Protokolün genel özellikleri ve çözdüğü sorunlara bir bakışla Arweave incelemesi makalemize başlayalım!
Arweave, kalıcı bilgi depolamaya odaklanan merkeziyetsiz bir protokoldür. Bu iddialı kripto projesi, Bitcoin’in güvene dayalı olmayan ödeme sistemi olması gibi, güvene dayalı olmayan bir veri sistemi olarak öne çıkar. Merkeziyetsiz veri depolama protokolü, 2024’ün sonlarında hedeflerinden birine ulaşmıştır. Toplam 10 milyar bilgi parçasını barındırarak büyük bir dönüm noktası kaydetmiştir.Genel Hatlarıyla Arweave İncelemesi – Arweave (AR) Nedir ve Ne İşe Yarar?
Kalıcı depolama yetenekleri sayesinde Arweave, birçok önde gelen NFT koleksiyonunun yuvası haline gelmiştir. Platform, dijital varlıkların geleneksel web sunucularında risk altında olabileceği durumlar için güvenli bir alan sağlar.
Risk altında bırakmak yerine, bu görseller ve varlıklar, küresel bir depolama ağı üzerinde sonsuza kadar var olur. Ağ, Arweave’in “blockweave” adı verilen ve madenciler tarafından işletilen bir platformdur.
Protokol aynı zamanda diğer zincirlerin verilerini barındırır. Blok zincir verilerinin yeni düğümlerle senkronize edilmesi için güvenli bir depolama alanı yaratır.
Arweave kullanıcıları, verileri sınırsız süreyle depolamak için yalnızca bir kez ödeme yapar. Ödemelerin yapılmasında platformun yerel coini $AR token kullanılır.
Protokol, kullanıcı verilerinin birden fazla düğümde bulunduğundan emin olmak ister. Arweave incelemesi yaparken farkına vardık ki; platform, bunu sağlamak için rastgele kontroller yapar. Dolayısıyla madencileri daha fazla veri depolamaya teşvik eder.
Benzer projeler arasında Filecoin ve IPFS bulunur. Fakat bu projeler, hala uzun vadeli uygulanabilirlik zorluklarıyla karşı karşıyadır. Arweave, bu sorunları çözmüş olduğundan avantaja sahiptir. Önde gelen NFT projeleri ve diğer blockchainler tarafından giderek daha fazla kullanılmaktadır.
Protokol, Bitcoin ve Ethereum’dan büyük ölçüde etkilenmitir. Ancak buna rağmen Arweave, diğer blok zinciri projelerinden farklı bir yaklaşım benimser. Blokları zincir yerine bir ağ şeklinde organize eden Arweave, “blockweave” ismini verdiği bir yapı kullanır. Lider ağlar olan Bitcoin ve Ethereum zincirlerindeki işlemler bloklarda saklanır. Arweave ise Bundlr adı verilen bir sharding çözümü kullanır. Bundlr sayesinde her işlemi birden fazla işlemle birleştirebilir. Bu, ağın ölçeklenmesini sağlar ve saniyede 50.000 işleme (TPS) kadar işlem yapabilir. Sharding çözümündeki strateji, işlem maliyetlerini düşürürken potansiyel işlem hacmini artırır. Karşılaştırıldığında, en hızlı blok zincirlerinden biri olarak kabul edilen Solana, maksimum 65.000 TPS’ye sahiptir. Yani Arweave’in kapasitesi, onu en hızlı blok zincirlerinden biri haline getirir. Arweave’in kullanım alanları, merkeziyetsiz depolama ağlarına ve bunların ihtiyaçlarına odaklanır. Bitcoin gibi ödemeler veya Ethereum gibi merkeziyetsiz finans üzerine yoğunlaşmaz. Protokol, teşvik sistemi ve depolama maliyetlerindeki verimlilik beklentileri yaratıyor. Arweave incelemesi, bu etkenler sayesinde platformun ekonomik olarak sürdürülebilir kalabileceğini gösteriyor. Kryder Yasası’na göre, depolama yoğunluğu ortalama her 13 ayda bir iki katına çıkar. Katlanan yoğunluk da depolama maliyetlerinde sürekli bir verimlilik sağlar. Arweave, depolama maliyetlerinde yıllık %0,5 azalma beklerken, tarihsel olarak bu oran %40’a yaklaşmaktadır. Bu geniş marjlarla birlikte formül, madenciler, kullanıcılar ve hatta madencilik donanımları için uygulanabilir bir ekonomik model sağlar. Kullanıcılar, GUI veya CLI arayüzü kullanarak Arweave üzerine içerik ve veri kaydedebilir. Veriler, Arweave’in “Permaweb” olarak adlandırdığı kalıcı bir URL üzerinde erişilebilir hale gelir. Bu veriler, dünya çapındaki sayısız madenci düğümünde çoğaltılır. Madenci düğümlerinin her biri, mümkün olduğunca fazla veri tutmaya teşvik edilir. Halka açık veriler, Arweave’in GraphQL indeksleme protokolü kullanılarak sorgulanabilir.Arweave Protokolü Nasıl Çalışır?
Kullanım Alanları Açısından Arweave İncelemesi
Şirketler ve bireysel kullanıcılar, genellikle Google, Microsoft ve Amazon gibi bulut depolama sağlayıcılarına güvenir. Eklemek gereken bir nokta var ki; bu sağlayıcılar, erişimi sınırlar ve sürekli depolama ücretleri talep eder. Ayrıca, bu hizmetlerin hiçbiri kalıcı depolama garantisi sunamaz.
Arweave, $AR token ile bir defaya mahsus bir ücret alır. Depolama ücreti, çeşitli faktörlere göre değişkenlik gösterir. Veri miktarı, gelecekteki depolama maliyetleri (Kryder Yasası’na dayalı bir formül üzerinden) ve ağ zorluğu buna etki eder. Tüm bunların fiyatın belirlenmesinde rol oynayan önemli etkenler olduğunu unutmamak gerekir.
“Bir kez öde, sonsuza kadar sakla” yapısıyla Arweave, birçok farklı kullanım alanı için uygun bir çözüm sunar. Gün geçtikçe kullanımın artması da AR coin geleceği için olumlu etkiler yaratacaktır.
Merkeziyetsiz Dosya Depolama
İşletmeler ve bireyler, Arweave’i her türlü veriyi depolamak için kullanabilirler.
ArDrive gibi araçlar kullanıcı dostu arayüzler sunar. Çok tercih edilen diğer bulut depolama sağlayıcıları tarafından kullanılanlara benzerlik gösterir. Böylece kullanıcıların dosyalarını kolayca yüklemesini ve yönetmesini sağlar.
- Kişisel Arşivler: Önemli belgeler, fotoğraflar, videolar ve diğer kişisel dosyalar kalıcı olarak saklanabilir. Dosyalar ve sanal sürücüler başkalarıyla paylaşılabilir. Ayrıca birçok kullanıcı, Arweave üzerinde Permanotes gibi araçlarla notlarını saklamayı tercih eder.
- Şirket Verileri: Kritik iş kayıtları, fikri mülkiyet ve müşteri verileri şifreli bir biçimde sınırsız süreyle güvence altına alınabilir.
Şirketler, platformdan yararlanmadan önce Arweave incelemesi yaparak garantisi almak ister. Arweave’in bu konuda sağladığı ekosistem de protokole ve platformlara önemli bir ivme kazandıracaktır.
NFT Depolama
Non-fungible tokenler (NFT’ler) önemli zorluklarla karşılaşabilir. Özellikle dijital medya hakları sağlayanlar için bu durum söz konusudur.
NFT’lerin kendisi blok zincir üzerinde değiştirilemez. Ancak durum böyle olsa da bağlantılı medya varlıkları eski web sunucularında barındırıldığında risk altındadır. Bu riskler arasında varlıkların silinmesi veya aynı URL üzerinde değiştirilmesi yer alır.
Arweave, NFT meta verilerini ve ilgili dosyaları kalıcı olarak saklar. Böylece, NFT’leri daima erişilebilir kılar ve bozuk bağlantıların önüne geçer. NFT patlaması sırasında Solana NFT projelerinin %70’inin Arweave üzerinde barındırıldığı tahmin edilmektedir.
Atomic NFT adı verilen bir diğer strateji ise NFT’nin tüm unsurlarını Arweave platformunda saklıyor. NFT’lerin medya, sözleşme ve meta verileri de bunlara dahildir. Arweave, ayrıca Solana, Avalanche ve Polygon gibi zincirlerde doğrudan erişim desteği sunar.
Web3 Uygulamaları
Arweave’in merkeziyetsiz depolama çözümü, yalnızca Web3 oyunlarındaki oyun varlıkları gibi ilgili verileri muhafaza etmez. Aynı zamanda merkeziyetsiz uygulamalar (dApps) için kullanıcı arayüzlerini de barındırabilir.
Arweave incelemesi sırasında platformu rakip bir protokol olan Interplanetary File System (IPFS) ile karşılaştırdık. IPFS, Arweave’nin aksine, ana düğüm çevrimdışına geçtiğinde “pinlenmemiş” dosyaların kaybolma riskini taşır.
Veri Koruma
Arweave, tarihsel veriler, bilimsel araştırmalar, basın öğeleri ve kültürel ya da bilimsel değeri olan diğer verilerin korunmasını sağlar.
Örneğin: Ukrayna’daki çatışmanın başlamasının ardından milyonlarca belge Arweave’de saklandı. Yani Arweave, çatışmanın ülkeyi ve bölgeyi önümüzdeki yıllarda nasıl etkileyeceği göz önüne almaksızın belgeleri ve hatta tarihi korumuş oldu.
Merkeziyetsiz Yayıncılık
Web 2.0, bireylerin fikirlerinin ve bakış açılarının geniş bir kitleye ulaştırılmasında rol oynar. Ancak bu platformlar kalıcılığı garanti edemez ve bazı içerikleri sansürleyebilir.
Mirror gibi yenilikçi uygulamalar, kullanıcıların en iyi Ethereum cüzdanları ile giriş yapmasına imkan sağlar. Kullanıcıların içeriklerini Arweave üzerinde kalıcı olarak saklamasına da olanak tanır.
Tedarik Zinciri Yönetimi
Büyük ölçekli gerçek dünya örnekleri henüz mevcut değildir. Lakin Arweave tedarik zinciri işlemlerinin değiştirilemez kayıtlarını saklamak için kullanılabilir. Kalıcı depolama, şeffaflık ve izlenebilirlik sağlar.
Bu alandaki kullanımın, Arweave’in AO zincirinin lansmanı ile daha fazla benimsenmesi beklenmektedir. AO zinciri, Arweave’de barındırılan verilerle daha geniş etkileşim olanakları sunacaktır.
Arweave’in bu alanda kullanılması AR token geleceği için büyük oranda faydalı olacaktır. Kripto dünyası yatırım yapılacak coinler ararken $AR, en iyi RWA coinlerinden biri bile olabilir.
Arweave Hangi Teknolojiyi Kullanıyor?
Protokol, Bitcoin ve Ethereum gibi projelerden esinlenmiş olsa da işlevselliği ve temel teknolojisi çoğu kripto projesinden farklıdır. Arweave incelemesi yazımızın başında, platformun madencileri teşvik etmek için büyük bir gayret gösterdiğini gözler önüne sermiştik.
İşte, proje, bunun için Succinct Proof of Random Access (SPoRA) adlı konsensüs mekanizmasını kullanır. SPoRA, Bitcoin’in PoW konsensüsünü veri koruma için kullanma fikrinden etkilenerek geliştirilmiştir.
Mekanizma, 2024’te eski Proof of Access (PoA) konsensüsünün yerine geçmiştir. Bu mekanizma, daha yüksek ölçeklenebilirlik ve daha düşük enerji tüketimi vaat ediyor.
Arweave’in akıllıca tasarımı, kalıcı veri depolamaya odaklanan çeşitli özellikler sunar. Bunlar arasında Permaweb ve Atomic NFT’ler ve akıllı sözleşmeler için optimize edilmiş bir ortam bulunur. Şimdi, Arweave’in sunduğu bu özelliklerin tümünü daha ayrıntılı inceleyelim.
Arweave Permaweb
Web’i açık, demokratik ve sansüre dirençli bir ortam olarak düşünmek istesek de özgür web günleri büyük ölçüde geçmişte kaldı.
Barındırma sağlayıcıları, internet servis sağlayıcıları (ISP’ler), hükümetler ve yayın platformları içerikleri sansürleyebilir. Hatta bunlar, kullanıcıları kısıtlayabilir veya aboneliklerini kaldırabilir.
2019 yılında Arweave, içeriğe kalıcı bir yuva sağlayan Permaweb’i tanıttı. Permaweb, sansürsüz web vaadini yeniden canlandıran değiştirilemez ve merkeziyetsiz bir web katmanıdır.
Permaweb üzerinde içerik barındırmanın bir maliyeti vardır. Basit metin içerikleri veya statik siteleri barındırmak için bir defaya mahsus harcama gerekir. Bu tutar, geleneksel web barındırma hizmetlerine kıyasla oldukça düşüktür.
GraphQL Sorgulama Sistemi
Arweave incelemesi yazımızın önceki kısımlarında GraphQL konusunu açmıştık. GraphQL, Arweave’den belirli bilgileri almak için kullanılan etkili bir veri alma sorgu dilidir.
Arweave içindeki veriler, diğer blok zincirlerindeki işlem kimlikleri gibi işlev gören benzersiz tanımlayıcılar kullanır. Sorgu, ayrıca etiketleri de destekler ve filtrelenmiş veri gruplarını almasına olanak tanır.
- Etiketler (Tags): Belirli kriterlerle eşleşen işlem gruplarını sorgulamak için kullanılır. Örneğin, özel veri yapıları ve sıralama sistemleri oluşturabilirsiniz.
- Tanımlayıcılar (Identifiers): Ağda saklanan belirli içeriklere işaret eden benzersiz kimliklerdir.
Atomic NFT’ler
Geleneksel NFT’ler, genellikle web sunucusu gibi ayrı bir ağda dijital bir varlığa haklar veren bir token içerir. Token ve dijital varlık ayrılabilir. Örneğin, bir NFT ile ilişkilendirilen görüntü değiştirilebilir veya silinebilir. Token hala mevcuttur fakat dijital varlık artık onunla ilişkilendirilmemiştir.
Arweave, medya dosyası, akıllı sözleşme ve NFT’nin meta verileri dahil olmak üzere tüm dijital öğelerin tek bir birim haline geldiği atomic NFT’lere izin verir.
Atomic NFT, dijital varlığın NFT sözleşmesinden ayrılmasını önler. NFT’yi, karşılık gelen dijital varlığıyla birlikte sonsuza dek korur.
SmartWeave
SmartWeave, Arweave’in akıllı sözleşme geliştirme ve yürütme platformudur. Blok zincir üzerinde çalışan programlar için bir çözümdür. Platform, belirli koşullar yerine getirildiğinde akıllı sözleşmelerin devreye girmesini sağlar.
Kar Paylaşım Tokenleri (PST) & Kar Paylaşım Toplulukları (PSC)
Arweave, topluluk üyelerine veya erken benimseyenlere dağıtılan benzersiz bir token türü olan PST (Profit-Sharing Token) sunar.
Tokene (PST) sahip olanlar, projenin başarısına ortak olur ve gelir veya kardan pay alır.
Kar paylaşım toplulukları (Profit-Sharing Community) ise PST sahiplerinden oluşan topluluklardır.
Oylama Hakları: PST sahipleri, merkeziyetsiz otonom organizasyonlara (DAO) benzerlik gösterir. Token sahipleri, DAO’lardaki gibi projeyle ilgili kararlarda oy kullanma hakkına sahip olabilir. Bu, bazı PST’leri getiri sağlayan tokenler yapmasının yanı sıra yönetim tokenleri haline de getirir.
Eşsiz Özellikleri Bakımından Arweave İncelemesi – Protokolü Benzersiz Kılan Nedir?
Projenin “bir kez öde, sonsuza kadar sakla” modeli, bu alanda benzersizdir. Rakip protokoller, genellikle kalıcı depolamaya ihtiyaç duymayan pazarları hedefler. İşte, Arweave’in Filecoin ve Storj gibi diğer benzer protokollerle karşılaştırması:
Protokoller
Filecoin
IPFS
Storj
Arweave
Ana Odak
Genel amaçlı depolama
Dosya paylaşımı ve dağıtımı
Güvenli ve özel depolama
Kalıcı veri depolama
Veri Dayanıklılığı
Uzun vadeli, garanti yok
Madencil düğümlerinin etkinliğine bağlı
Uzun vadeli, garanti yok
Kalıcı (uzun vadeli koruma odaklı)
Ödeme Modeli
Kullanıma göre ödeme
Değişken
Kullanıma göre ödeme
Tek seferlik ödeme
İdeal Kullanım Alanları
Veri yedekleme, arşivleme, uygulamalar
Dosya paylaşımı, merkeziyetsiz uygulamalar
Hassas veriler, yedeklemeler
Tarihi veriler, arşivleme, NFT’ler
Arweave, sabit token arzına sahipken Filecoin ve Storj yeni coinler üretebilir. IPFS ise herhangi bir token modeline sahip değildir. Arweave’in sabit arzı, 2024’teki $AR fiyatının 2023’e göre 5 katına kadar çıkmasına katkıda bulundu.
Projenin kurucuları da dahil olmak üzere birçok kişi, Arweave’i dosya depolamanın Bitcoin’i olarak görüyor. Arweave, kalıcı, değiştirilemez medya ve veri depolama sağlıyor. Ekonomik modeli ve sabit arzıyla Bitcoin’e benzer bir değer önerisi sunuyor.
Arweave 2.0 ve İleriye Dönük Gelişim
Şu ana kadar Arweave incelemesi yazımızda, projenin kalıcı ve güvene dayalı olmayan depolama hedeflerine sahip olduğunu vurgulamıştık. Bu hedefi gerçekleştirmek için yeni verimlilikler aramaya devam ediyor.
Arweave 2.0, 2020’de piyasaya sürüldü ve kripto dünyasında bir devrim yarattı. Platform, kullanıcıların protokol ile daha kolay etkileşim kurmasını sağlayan yeni özellikler getirdi. Daha hızlı işlemler ve iyileştirilmiş ölçeklenebilirlik de yeni özelliklerle beraber geldi.
En son sürüm olan 2.8 Kasım 2024’te yayına girdi. Arweave’in kod tabanına yapılan her yükseltme, Bitcoin’e benzer şekilde hard fork ile gerçekleşiyor.
Yaklaşım, tüm katılımcılara güncellemelerde yer alma imkanı sunuyor. Dolayısıyla çekirdek bir ekip, DAO veya başka bir organizasyon tarafından güncellemelerin zorunlu kılınmasını önlüyor. Proje, 2022’de yayınladığı bir belgede “adil fork” süreçlerini detaylandırdı.
Arweave SmartWeave Akıllı Sözleşmeleri
Arweave’in akıllı sözleşmeleri, Ethereum, Solana, Sui ve diğer popüler blok zincirlerine kıyasla daha fazla esneklik sunar. SmartWeave akıllı sözleşmeleri, listedeki yazılım dillerini destekler:
- JavaScript
- TypeScript
- Rust
- Go
- AssemblyScript
- WASM (WebAssembly)
Platformun yapısal farklılığı, zincir üstü (on-chain) veri odaklı olmasıdır. Diğer blok zincirleri (ör. Solana ve Ethereum), güvenilir kaynaklar olan oracle veritabanlarına erişim sağlamalıdır. Lakin bu şekilde ek verilere ulaşabilirler.
Arweave ise kendi ağı üzerinde veri beslemelerini depolayabilir. Bu da Ethereum veya Solana oracle veritabanlarına benzer işlevsellik sunar. Ek olarak, Arweave üzerindeki büyük veri deposundan yararlanma yeteneği sağlar.
Şeffaflık Hususunda Arweave İncelemesi – Projenin Arkasındaki Ekip
Arweave’in konsepti, kalıcı ve merkeziyetsiz bir web vizyonuyla Sam Williams tarafından geliştirildi.
Başlangıçta Archain olarak bilinen proje, 2017’de yayımlanan bir teknik dökümanla hayata geçti. Belge, bugün hala Arweave üzerinde korunuyor.
2018’e gelindiğinde, proje Arweave olarak yeniden markalaştı. Hedeflerini, çözdüğü sorunları ve yapısını detaylandıran bir “yellow paper” (teknik dökümanın daha detaylı hali) yayımladı.
Sam Williams – Kurucu
Sam Williams, Bitcoin’in erken dönemlerinden itibaren bir hayranı olmuştur. Hatta Williams, o dönemlerde Bitcoin madenciliği yapmıştır. Ayrıca 2014 yılında henüz ICO (ilk para arzı teklifi) sürecindeyken Ethereum’a yatırım yapmıştır.
İki büyük kripto para birimi (BTC ve ETH), Arweave’in gelişiminde büyük bir etkiye sahip olmuştur. Bitcoin’in sabit arzı ve iş kanıtı (Proof of Work) mekanizması, Arweave protokolünün şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Williams, Ethereum’un “dünya bilgisayarı” konseptinden de ilham almıştır. Fakat bu platformun ölçeklenebilirlik ve kullanım alanlarındaki sınırlamalarından dolayı hayal kırıklığına uğramıştır.
Ethereum ve onun Katman 2 çözümleri, DeFi (merkeziyetsiz finans) kullanımının büyük bir kısmını oluşturuyor. Ne var ki Katman 2’nin diğer kullanım senaryoları sınırlı kalmaktadır.
Arweave incelemesi sayesinde, platformun diğer blok zincirlerin yeterince hizmet veremediği pazarlara hitap etmeyi hedeflediği gerçeğini görüyoruz. Zaten bunu da merkeziyetsiz bir ağ üzerinde güvenilir veri depolama sağlayarak yaptığı da açıkça ortadadır.
William Jones – Kurucu Ortak
William Jones, Arweave’in kurucu ortaklarından biridir. Jones, projenin temel teknolojisinin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır. Sunduğu katkılar arasında, yenilikçi Proof-of-Access (PoA) konsensüs mekanizmasının geliştirilmesi de yer alır.
Mekanizma, 2021 yılında SPoRa’nın devreye girmesiyle daha fazla verimlilik sağlayacak şekilde evrilmiştir.
William Jones, Arweave’in hayata geçirilmesinde Sam Williams ile birlikte çalışmıştır. Ancak Jones, şu anda projenin günlük operasyonlarına dahil değildir.
Arweave’in GitHub üzerindeki en önde gelen katkı sağlayıcıları arasında Lev Berman, Sam Williams, Martin Torhage ve James Piechota yer alıyor.
2018 ve 2019 yılları arasında kod eklemelerinde (commit) en yüksek aktivite görülmüştür. Bitcoin veya Arweave gibi olgunlaşmış protokollerde, zaman içinde kod değişikliklerinin azalması yaygın bir durumdur.
AO ve AR Coin Geleceği, Arweave’in Perspektifi ve Yol Haritası
Arweave’in yol haritası, güvenilir veri depolama sağlama konusunda değişmeyen bir bağlılık olarak tanımlanabilir.
Ekip, bir sonraki adımlar için yoğun bir şekilde çalışıyor. Son odak noktası, Arweave’de depolanan verilerden yararlanan yeni bir blok zincir olan AO’ya yönelmiş durumdadır. Bu yeni blok zinciri AO, 2025 yılında piyasaya sürülecek.
Actor Oriented yani kısaca AO, Arweave’in Odysee video barındırma platformunu satın almasının ardından oluşturuldu. Az izlenen videolar için geçici depolama ve popüler içerikler için kalıcı depolama sağlama gerekliliğinden doğdu. Sonuç olarak, bazı otoriteler tarafından AO süper bilgisayarı olarak adlandırılan gelişmiş bir hesaplama platformu ortaya çıktı.
AO, küresel olarak senkronize bir durum (state) yerine yerel bir durum kullanır. Diğer blok zincirlerin, zincirin tüm durumu üzerinde fikir birliğine ulaşmasını gerektiren engelleri aşar.
AO’nun stratejisi, bir bulut hizmetinde sanal bir makine çalıştırmaya benzer bir platform sunar. Paralel işlemeyi mümkün kılarak verimi artırır ve talep arttıkça ölçeklenebilirliği geliştirir.
Yapılan yenilikler, yeni uygulamaların geliştirilmesini teşvik ediyor. Yoğun işlem gücü gerektiren görevlerin önünü açıyor. Yani merkeziyetsiz yapay zeka ve makine öğreniminin yükünü azaltırken Web3 oyunları ve simülasyonlar gibi projeleri destekliyor.
Arweave’in kalıcı depolama özelliği ve zamanla kanıtlanmış güvenliği, geliştiriciler için sağlam bir temel sunuyor. Arweave incelemesi yazımızın bir sonraki bölümünde AO ve AR coin geleceği adına çıkarımlarda bulunacağız.
Arweave (AR) Coin Nedir?
AR coin, ağ üzerindeki depolama için bir ödeme yöntemi olarak işlev görür. Depolama talebi güçlü kaldığı sürece tokene olan talep garantidir. Arweave’in $AR tokeni, depolama sağlayan ve işlemleri doğrulayan madencileri ödüllendirmek için de kullanılır.
Başlangıç tahsisatları birkaç dağıtım yöntemi arasında bölünmüştür. Fakat dolaşımdaki mevcut arzın (65.652.466), maksimum arz olan 66 milyon tokene çok yakın olduğu unutulmamalıdır.
$AR ile ödenen depolama ücretleri kısmen madencilere ödenir. Ücretlerin en büyük kısmı, Arweave depolama vakfına gider. Vakıf, gerektiğinde madencilere teşvik sağlamak amacıyla tasarlanmış bir fondur. Depolama vakfında bulunduğu süre zarfında bu fonlar dolaşımdan çekilir.
Sahne arkasındaki matematik, depolama maliyetlerinin blok ödüllerini ve işlem ücretlerini aşmasını gerektirir. Vakıf, etkili bir şekilde bir acil durum fonu görevi görür. Fakat depolama maliyetlerinin zamanla azalması beklenmektedir.
Arweave, başlangıçta 55 milyon token oluşturmuş ve bu tokenlerin bir kısmı doğrudan vakfa gitmiştir. Kalan 11 milyon token ise madencilik ödülleri için ayrılmıştır.
Depolama ücretlerinin büyük bir kısmının vakfa gitmesi ve depolama maliyetlerinin zamanla düşmesi beklenmektedir. Buna nazaran Arweave, uzun vadeli sürdürülebilirlik için iyi bir konumda görünmektedir.
Arweave İncelemesi – $AO Token Nedir?
Daha önce bahsettiğimiz gibi, Arweave’in “süper bilgisayar” blok zinciri olan AO ağı yakında piyasaya sürülecek. AO ağı, 8 Şubat 2025’te ana ağda kullanıma sunulacaktır. Beraberinde, $AO tokenleri iki gruba adil bir şekilde dağıtılacaktır.
8 Şubat’ta $AR coin sahiplerine yapılacak olan başlangıç dağıtımının (%15) ardından, gelecekteki tokenler şu şekilde dağıtılacaktır:
- $AR coine sahip olanlar (%33.3)
- Likidite stake edilmiş ETH veya DAI gibi desteklenen varlıkları köprüleyen kullanıcılar (%66.6)
Getiri sağlayan varlıklara odaklanmak, AO ekosistemine yeni likidite getiren kullanıcıları ödüllendirir. Kullanıcılar, STETH veya DAI’yi köprülemek için Mint sayfasını kullanabilir. AR bakiyelerine dayalı olarak AO tahsisatlarını tahmin etmek için bir hesaplayıcıya erişebilir.
Bitcoin’e çok benzer şekilde, AO’nun maksimum 21 milyon token arzı olacaktır. Aynı zamanda, yine Bitcoin halving gibi dört yıllık bir yarılanma programı uygulanacaktır.
Arweave incelemesi ile elde ettiğimiz bilgilere dayanarak; dağıtım programı, maksimum arzın piyasaya sürülmesini uzatır. Ani yarılanmalarını önlemek için dört yıllık yarılanmaya karşılık gelen aylık azalmalar kullanır.
Arweave, AO’nun adil lansmanı nedeniyle birçok kripto hayranından övgü aldı. Ön satış veya ön tahsis gibi etkinlikler olmadı ve tokenlerin %100’ü topluluk tarafından üretilecektir.
Oluşturulan yapı, Arweave tokeni getiri sağlayan bir varlık haline getirir. Getiri elde etmek için tokenler, gözetimsiz (non-custodial) kripto cüzdanlarında tutulmalıdır.
Tokenlarını bir borsanın sunduğu gözetimli Arweave cüzdanında tutan yatırımcılar, borsa ile iletişime geçmelidir. Zira platformun $AO’yu nasıl tahsis etmeyi planladığını öğrenmek için buna ihtiyaç duyarlar.
Hem $AR tokene sahip olan hem de STETH veya DAI’yi köprüleyen kullanıcılar AO token kazanacaktır. Hatırlatmakta fayda var ki; AO köprüleme ödülleri ABD’de yaşayan kullanıcılar için geçerli değildir.
AR Coin Geleceği Açısından Etkili Olabilecek Düzenleyici Hususlar
Bazı bölgelerdeki (örneğin ABD) düzenleyici ortam, Arweave’in fiyat performansını etkileyebilir. Örneğin, yazının yazıldığı sırada, tokeni listeleyen iki büyük ABD borsası vardır (Bitget ve Crypto.com).
$AR token, dünya genelindeki diğer bölgelerde de sunulmaktadır. MEXC, OKX, Bybit, Kucoin ve Binance borsalarında listelenmiştir.
Arweave, değiştirilemez bir ağda kaydedilen yasadışı içerik ve gizlilikle ilgili sorunlar gibi problemlerle karşılaşabilir. Çünkü böyle durumlarda zorlukların önüne çıkma olasılığı vardır. Arweave incelemesi yaparken potansiyel endişeleri daha ayrıntılı olarak değerlendirmeyi de unutmadık. Şimdi, hep beraber, başlıklar halinde bunlara göz atalım.
Veri Güvenliği ve Gizlilik
AB’nin (Avrupa Birliği) kişisel verilerin korunması kanunu (GDPR) kapsamında “Silinme Hakkı” (Erasure Rights) adlı bir kural bulunur. Arweave’in kalıcı depolama sistemi, bu kanunla uyumlu olmayabilir. Ayrıca, Arweave madencileri içeriği anlamlı bir şekilde filtrelemez.
Protokol, mümkün olduğunca fazla veri depolamayı teşvik eder. Dolayısıyla topluluk, genel olarak sansür direnci ve bilgi özgürlüğü konusunda uyum içerisindedir.
Bireysel madenciler, belirli verileri depolamayı reddebilir. Ancak bu, veri depolama teşvikleri ve güçlü topluluk duygusu nedeniyle daha az olasıdır.
Kripto Para Düzenlemeleri
Token sınıflandırması ve kara para aklamayla mücadele (AML) ile ilgili düzenleyici endişeler olabilir. Son zamanlarda ABD’de yaşanan kısıtlamalar ve davalardan çoğumuz haberdardır (ör. Ripple dosyası).
Düzenlemeler, bazı coinler için belirsizlik yaratan durumlara sebep olmuştur. Yine de genelde diğer en iyi kripto paralarla paralellik gösterdiğini biliyoruz.
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) gibi düzenleyici kurumların AR coin ile ilgili düşüncelerini bilmiyoruz. Kurumlar, Arweave’in sınıflandırması hakkında özel olarak bir açıklama yapmamıştır.
SEC’in ve diğer kurumların, güvenilirlik açısından Arweave incelemesi yapıp yapmadığı da henüz bilinmiyor. Diğer taraftan, az da olsa gelecekte Arweave tokenin bir menkul kıymet olarak sınıflandırılma ihtimali de vardır. Bu durum, tokenin likiditesini ve ticaret piyasalarını etkileyebilir.
Örneğin, Coinbase, 2021’de XRP ticaretini askıya almıştı. Daha sonra ikincil yatırımcılara satılan XRP coinlerinin menkul kıymet olmadığına hükmedilmişti. Mahkeme kararı sonrasında XRP, Coinbase platformuna geri getirildi.
Arweave’in yaşayacağı benzer bir durum, AR token geleceği için değeri ve benimsenmesi açısından etkili olabilir.
AML ve Müşterini Tanı (KYC) düzenlemeleri genellikle ticaretin gerçekleştiği borsa düzeyinde ele alınır. Ayrıca bazı düzenleyiciler, merkezi olmayan protokollerin çeşitli uygulamalara başvurmasını talep eder. Asıl amaç, kara para aklamayı ve terörizmin finansmanını önlemek için önlemler alınmasıdır.
Çevresel Endişeler
Arweave, ağda mutabakat sağlamak ve işlemleri güvence altına almak için iki konsensüsten yararlanır. Protokol, iş kanıtı (Proof of Work) ve erişim kanıtı (Proof of Access) kombinasyonunu kullanır.
Özellikle Proof of Work mekanizması, enerji düzenleyicileri ve çevre grupları tarafından inceleme altına alınmıştır. Arweave’in enerji tüketimi, Bitcoin gibi daha büyük zincirlerin sadece bir kısmına eşittir. Bu olguya rağmen, yatırımcıların bu hususu göz önünde bulundurması önemlidir.
Antitröst (Güvensizlik) Endişeleri
Arweave incelemesi, onun merkezi olmayan ve dünya çapında bir madenci topluluğu tarafından desteklenen bir proje olduğunu işaret ediyor. Lakin Arweave’in internet için birincil veri depolama platformu olma hedefi, bir endişe haline de gelebilir. Eğer önemli bir pazar payı kazanırsa ve düzenleyicilerin dikkatini çekerse, yatırımcıları ve topluluğu düşündürebilir.
AR Coin Yorum – Arweave İyi Bir Yatırım mı?
Arweave (AR) coine yapılan bir yatırım, yeni zincir için AO tokenlerinin tahsisini de içerebilir.
AR tokenleri bir kripto borsasında tutmak, uygunluğu sağlamak için iyi bir seçenek değildir. Bir borsa cüzdanında tutmak yerine, gözetimsiz olan merkeziyetsiz kripto cüzdanlarında saklamak en iyisidir.
Arweave, Ethereum gibi daha yerleşik coinlere kıyasla daha volatil olduğunu kanıtlamıştır. 2020’den bu yana performansı izleyen uzun vadeli bir grafiği inceledik.
Grafik, $AR’nin token başına 0,70 dolardan daha az bir seviyeden yükseldiğini gösteriyor. 2024’ün sonunda yaklaşık 15 dolar değerine ulaştığı göz önündedir. Lakin, 2021’deki kripto boğa piyasasında 82 doların üzerinde bir fiyata sahipti. Dillere destan olan bu boğa koşusundan sonra, tüm zamanların en yüksek seviyesinden (ATH) önemli ölçüde düşüş yaşadı.

Gelecekteki fiyatlar, benimsenme ve düzenleyici ortam dahil olmak üzere birkaç faktöre bağlıdır. Beraberinde, likidite de başka bir potansiyel engel oluşturabilir.
Bugüne kadar, ABD’deki alıcılar için Arweave sunan yalnızca iki büyük borsa bulunmaktadır. Coinbase gibi büyük bir ABD borsasının Arweave’i platformuna eklemesi yatırımcılar için faydalı olabilir.
Rağbet gören borsalardaki listenmeler, yatırımcıların dikkatini çekerek Arweave incelemesi yapma şansı tanıyacaktır. Bunu takiben topluluk da gittikçe büyüyebilir.
Sabit token arzı, benimsenme artarsa $AR için olumlu bir işaret olabilir. Hem $AR hem de yeni $AO tokenlerinin sabit maksimum arzları vardır. Tokenlara olan talep artarsa, fiyatlar da buna bağlı olarak artacaktır.
Gelecekteki benimsenme, AO zincirinin başarılı bir şekilde başlatılmasını takip edebilir. AO ile Arweave verilerinin yapay zeka gibi yeni uygulamalarda anahtar hale gelmesi de etkili olacaktır.
İcraatler, talep ve benimsenme, Arweave, AO zinciri ve AR coin geleceği için kritik olacaktır. Tüm bunların yukarı doğru ivme göstermesi, projenin gelecekteki başarısında rol oynar.
Arweave için kripto fiyat tahminleri, 2030 itibarıyla 20 dolardan 191 dolara kadar değişmektedir. Tahmin edilen aralıklar genellikle belirsiz bir kesinlik düzeyi sunar. Çünkü topluluk duygusu daha belirleyici olabilir.
Geniş piyasa hareketleriyle birleşen yüksek volatilite nedeniyle zaman zaman düşüş trendleri yaşanmaktadır. Buna rağmen, Arweave yatırımcı topluluğu iyimserliğini korumaktadır. Ankete katılanların yaklaşık %85’i gelecekte daha yüksek fiyatlar beklediklerini belirtmiştir.
Arweave (AR Coin) Madenciliği
Çoğu yatırımcı ve kullanıcı ağda madencilik yapma şansına sahip değildir. Fakat Arweave madenciliğinin nasıl çalıştığını anlamak, Arweave incelemesi yazımızın bir parçası olarak faydalı olacaktır.
Arweave, birkaç yönden Bitcoin’den ilham aldı. Benzerlikler arasında konsensüs mekanizması da bulunmaktadır.
Bitcoin’in sadece iş kanıtını (Proof of Work) kullandığı yerde, Arweave, iş kanıtını erişim kanıtıyla birleştirir. Bunun nedeni, madencileri mümkün olduğunca fazla veri depolamaya teşvik etmeye devam etmektir.
- İş Kanıtı (Proof of Work): Arweave, blok örgüsünde verileri güvence altına almak için RandomX algoritmasını kullanır. Madenciler algoritmik bir zorluğu çözmek için yarışır. Bu zorluğu çözen bir madenci, zincire bir sonraki bloğu ekleyebilir. Eklediği bloğa bağlı madencilik ödüllerini kazanabilir.
- Erişim Kanıtı (Proof of Access): Madencileri daha fazla veri depolamaya teşvik etmek için Arweave, ayrıca erişim kanıtını kullanır. Proof of Access protokolü, rastgele depolama öğelerini kontrol eder. Daha fazla veri depolamak, bu rastgele seçilen verileri depolama olasılığını artırır.
RandomX, Monero gizlilik coininde kullanılan aynı algoritmadır. Arweave’i CPU dostu ve ASIC madenciliğine dirençli hale getirir.
Bitcoin ve Kaspa gibi diğer iş kanıtı protokolleri artık uygulamaya özel entegre devre (ASIC) madencilerine dayanmaktadır. Bu da madencilik ekipmanlarının maliyetini artırmakta ve daha az fonu olanları dışlamaktadır.
Sonuç olarak, Arweave madenciliği için donanım gereksinimleri, bilgisayarın kendisi açısından önemli ölçüde daha az olabilir. Özellikle, AMD Ryzen CPU’lar, daha büyük L3 önbellekleri nedeniyle RandomX madenciliği için idealdir. Ryzen modelleri, Zen 2 veya daha yeni Ryzen CPU’ları veya Threadripper CPU’ları içerir.
Madenciliğin depolama unsuru, madencilerin daha büyük yatırımlar görebileceği yerdir. Ağ için daha fazla veri depolamak, daha yüksek madencilik gelirine yol açabilir.
Birçok madenci, Arweave’in varsayılan 3,6 TB’lık bölme boyutuna uygun hale getirmek için 4 TB sürücüler kullanmayı tercih eder. Madenciliği uygulanabilir hale getirmek için bunun gibi birkaç sürücü gerekebilir.
Sonuç
Arweave incelemesi, merkeziyetsiz veri depolama sunan ve kalıcı bilgi saklamayı hedefleyen bir projeyi ele alıyor. Arweave, blockweave teknolojisiyle uzun vadeli veri depolama sağlıyor. NFT projeleri ve blok zincir verileri için güvenli bir alan sunduğundan geniş kullanım alanına sahiptir.
Kalıcı depolama, diğer zincirlerin satış özellikleri olan merkezi olmayan finans veya yapay zeka kadar çekici değildir. Fakat AO zincirinin eklenmesi, Arweave’i bir depolama protokolünden çok daha fazlası haline getirme olasılığını açmaktadır.
Arweave’in veri omurgasıyla birlikte AO zincirinin gelecekteki kullanımları, neredeyse sınırsız ölçeklendirmeye sahiptir. Beraberinde merkezi olmayan bilişim ve merkezi olmayan yapay zeka uygulamalarını içerebilir.
Arweave’in fiyat hareketi oldukça değişken bir şekilde seyretmiştir. AR coin, 2021’deki tüm zamanların en yüksek seviyelerine henüz yeniden ulaşmamıştır. Ancak topluluk, Arweave’in diğer protokollere kıyasla sunduğu avantajları göz önünde bulunduruyor. Kripto yatırım topluluğunun geri kalanının keşfetmesini beklerken iyimserliğini korumaktadır.
AR coin veya herhangi bir kripto para birimine yatırım yapmayı seçerseniz, bunu iyi çeşitlendirilmiş bir portföyün parçası olarak yapmayı düşünün. Unutmayın, kaybetmeyi göze alabileceğinizden fazlasını yatırmamayı her zaman göz önünde bulundurun!
Sıkça Sorulan Sorular
Arweave güvenli mi?
AR coin hangi ülkenin?
AR coin en yüksek kaçı gördü?
AR coin nereden alınır?
AR projesi nedir?
2025 yılında Arweave fiyatı ne kadar?
AR coin ne için kullanılır?
Arweave nasıl para kazanır?
Solana Arweave kullanıyor mu?
Referanslar
- Depolama Yoğunluğu ve Kryder Yasası – networkcomputing.com
- Kalıcı Depolama Kolaylaştırıldı – ardrive.io
- PermaNotes – permanotes.app
- Kripto Ağı, Ukrayna Saldırısının Tarihinin Hacklenemez Olduğunu Vaat Ediyor – bloomberg.com
- ANS-103: Rastgele Erişimin Özlü Kanıtları – github.com
- Permacoin: Bitcoin Çalışmasını Veri Koruma için Yeniden Kullanmak – microsoft.com
- Permaweb’e Hoş Geldiniz – medium.com
- Arweave 2.8: PermaWeb için Büyük Bir Güncelleme – businesswire.com
- Adil Forklar (Çatal): Teşvik Edilen Protokol Yönetimine Doğru – arweave.net
- Archain: İnternet için Açık, Geri Alınamaz, Sahteciliğe Karşı Korumalı ve Sansüre Dayanıklı Bir Arşiv – arweave.net
- Arweave: Ekonomik Olarak Sürdürülebilir Bilgi Kalıcılığı Protokolü – arweave.net
- Arweave Ekibi – github.com
- AO Bilgisayarının Ekonomisi – mirror.xyz
- AO: %100 Adil Lansman – arweave.dev
- Silme Hakkı (‘Right To Erasure) – gdpr-info.eu
- Coinbase, XRP İşlemlerini Durduracak – coinbase.com
- Kara Para Aklamayı Önleme ve Terörizmin Finansmanıyla Mücadele (AML/CFT) – imf.org
- Arweave ($AR) Fiyatı – coinbase.com
99Bitcoins, bağlı linklerimiz üzerinden yapılan yönlendirmelerden komisyon alabilir. Tüm önerilerimiz kapsamlı bir inceleme sürecinden geçmektedir.

Free Bitcoin Crash Course
Learn everything you need to know about Bitcoin in just 7 days. Daily videos sent straight to your inbox.
