Segwit, Bitcoin ağına Ağustos 2017’de eklenen önemli bir yükseltmedir. Bu rehberde, Segwit nedir, nasıl çalışır ve neden gereklidir, gibi sorulara cevap arayacağız.
Segwit’in, Bitcoin’in ölçeklenebilirlik sorununu nasıl çözdüğü ve kitlesel benimsenmeye nasıl katkıda bulunduğu da açıklanacaktır. Amacımız, Segwit’i tüm yönleriyle net ve anlaşılır bir şekilde anlatmaktır.
Okumayı Sevmiyor Musunuz? Bunun Yerine Video Rehberimizi İzleyin
Segwit Nedir? Kısa ve Öz Bir Bakış
Segwit, Bitcoin protokolüne yapılan bir yükseltmedir. Dijital imzayı (diğer adıyla “tanık”) işlemden ayırır. Bu, protokoldeki birkaç sorunu çözer ve 1 MB’lık bir bloğa daha fazla işlem sığdırılmasını sağlar.
Kısaca Segwit budur. Daha ayrıntılı bir açıklama istiyorsanız rehberimizi okumaya devam edin. Bu yazıda ele alınan başlıklar şunlardır:
- Segwit Nedir?
- Segwit Nasıl Çalışır?
- Segwit ve Legacy Karşılaştırması
- En İyi Segwit Cüzdanları
- Sıkça Sorulan Sorular
- Sonuç
Hazırsanız ayrıntılara geçelim!
1. Segwit Nedir?
Segwit, “Segregated Witness” ifadesinin kısaltmasıdır ve Bitcoin ağındaki çeşitli sorunları çözmek için geliştirilmiştir. Geliştirici Pieter Wiulle, Segwit’i Aralık 2015’te Scaling Bitcoin konferansında tanıttı. Bu yükseltme, ağı daha verimli ve ölçeklenebilir hale getirmeyi hedeflemektedir.
Bitcoin’in Ölçeklenebilirlik Sorunu
Bitcoin işlemleri, değiştirilemeyen bir defter olan Blockchain üzerinde kaydedilir. “Blockchain” adı, işlemlerin bloklar halinde gruplanıp bir zincir şeklinde sıralanmasından gelir.
Bu işlem blokları, 1 MB kapasiteyle sınırlıdır. Bu nedenle, bir Bitcoin bloğu ortalama olarak yaklaşık 2700 işlemi barındırabilir. Çok sayıda kişi aynı anda Bitcoin göndermeye çalıştığında (örneğin fiyat artışları sırasında), blok zincirine dahil olmayı bekleyen uzun bir işlem kuyruğu oluşur.
Visa, saniyede yaklaşık 1700 işlem işlerken, Bitcoin yalnızca yaklaşık 5 işlem gerçekleştirebiliyor. Bu durum, Bitcoin’in kitlesel benimsenme için ölçeklenebilir olmasını engellemektedir. Bitcoin’in dünya çapında kullanışlı hale gelmesi için işlem kapasitesini artırmanın bir yolunu bulması gerekiyor.
İşlem Manipülasyonu Problemi
Bitcoin’in karşılaştığı bir diğer önemli sorun, işlem manipülasyonu problemidir. Her Bitcoin işlemi üç ana bileşene sahiptir: gönderenin kimliği (girdi), alıcının kimliği (çıktı) ve gönderenin yetkili olduğunu kanıtlayan dijital imza.
Bitcoin’in mevcut kod yapısı, henüz onaylanmamış bir işlemdeki dijital imzanın değiştirilmesine olanak tanır. Bu değişiklikler, matematiksel kontrollerde geçerli kabul edilir. Ancak, imza bir hash algoritmasından geçirildiğinde farklı sonuçlar ortaya çıkar.
Bir örnek verelim:
Diyelim ki dijital imza değeri “3” olarak tanımlanmış. Ancak bunu “03” ya da “3+7-7” gibi farklı yazımlarla değiştirelim. Matematiksel olarak bu ifadeler aynı sonucu verse de hash algoritması, yazım şekline göre farklı değerler üretir.
Hash, işlem kimliğini belirlediği için bu değişiklikle bir işlemin kimliğini değiştirebilirim ve ağ bunu yine de geçerli sayar.
Bu durumun neden olabileceği ciddi sorunlar şunlardır:
- Lightning Network gibi ikinci katman protokolleri, birinci katmanın değişmezliğine dayanır. İşlem kimliklerinin değişmesi, bu çözümleri doğrudan etkiler.
- Onaylanmamış fonları kullanırken veya kabul ederken işlem kimliklerinin değiştirilmesi güvenlik ve tutarlılık sorunları yaratabilir.
Bir örnekle açıklayalım:
Alice, işlem X ile Bob’a ödeme yapar. Bu işlem henüz onaylanmamıştır. Bob, bu onaylanmamış ödemeyi işlem Y ile Charlie’den ürün satın almak için kullanır. Charlie, işlem Y’nin onayını beklemeden ürünü Bob’a gönderir.
Bob, Alice’in işlemini teknik bir değişiklikle manipüle eder ve işlem farklı bir kimlikle onaylanır. Bu durumda, işlem Y geçersiz hale gelir, çünkü orijinal işlem kimliği artık mevcut değildir.
Sonuç olarak, Charlie ödemesini alamaz ve ürünü çoktan teslim etmiştir. Bu tarz manipülasyonlar, Bitcoin ağında ciddi güven ve işlem tutarlılığı sorunlarına yol açabilir.
Diğer Sorunlar
Bahsettiğim iki ana problem Segwit’in çözmeye odaklandığı en kritik konular olsa da, bu yükseltme başka teknik sorunlara da çözüm sunar. Bu sorunlar genellikle doğrudan kullanıcıyı etkilemese de Bitcoin ağının performansını ve verimliliğini önemli ölçüde artırır.
İşte Segwit’in çözdüğü diğer sorunların tam listesi:
- İmza hash işlemlerinin daha verimli bir şekilde ölçeklenmesi
- Girdi değerlerinin imza ile güvence altına alınması
- Pay-to-Script-Hash (P2SH) kullanılarak çoklu imza işlemlerinde artan güvenlik
- Kullanılmayan işlem çıktısı (UTXO) veritabanının gereksiz büyümesinin engellenmesi
- Script versiyonlama sayesinde geliştirmelere uyum sağlanması
- İmza doğrulama gerekmeyen durumlarda işlem hızının artması
- Blok boyutunun ve kapasitesinin daha verimli hale getirilmesi
- Tek bir birleşik blok limiti yönünde bir adım atılması
Bu sorunların her biri, Bitcoin ağını daha güvenli, ölçeklenebilir ve kullanıcı dostu hale getirmeyi amaçlar. Daha fazla ayrıntı için teknik dokümanlara göz atabilirsiniz.
2. Segwit Nasıl Çalışır?
Segwit Bir Blok Boyutu Artışı mıdır?
Segregated Witness (Segwit), blokların nasıl yapılandırıldığını değiştiren bir sistemdir. Legacy bloklar olarak bilinen eski bloklar, girişler, çıkışlar ve imzalar dahil tüm blok verileri için 1 MB alan kullanır.
Segwit blokları ise teknik olarak daha büyüktür ve 4 MB’a kadar çıkabilir. Bu bloklar, bir temel işlem bloğu ve bir genişletilmiş bloktan oluşur. Bu nedenle, Segwit de tıpkı Bitcoin Cash gibi bir blok boyutu artışı sağlar.
Segwit blokları, dijital imzayı ve diğer “tanık” verilerini temel işlem bloğundan ayırır. Tanık verileri hala iletilir ancak genişletilmiş bloğa yerleştirilir.
Temel işlem bloğu, yalnızca gönderen ve alıcı bilgilerini içerir. Tanık verisi boş bırakıldığı için temel blokta yer kaplamaz. Bu sayede 1 MB’lık bloğa daha fazla işlem sığabilir. Genişletilmiş blok (ek 3 MB), temel bloğa dahil edilmeyen tüm tanık verilerini barındırır.
Segwit’in getirdiği yeni blok formatı iki önemli avantaj sağlar:
- Dijital imzayı temel işlem bloğundan ayırır.
Bu ayrım, biri işlem imzasını değiştirirse işlem kimliğinin etkilenmesini engeller. Bu da işlem manipülasyonu sorununu çözer.
- Temel işlem verisini küçültür.
Tanık verileri işlemin boyutunun %65’ini kaplar. Bu veriyi temel işlem bloğundan çıkarmak, 1 MB’lık bloğa daha fazla işlem sığmasını sağlar.
Segwit, bu yenilikleriyle hem işlem kapasitesini artırır hem de ağ güvenliğini güçlendirmektedir.
Segwit Bir Soft Fork mudur?
Eğer Segwit bir blok boyutu artışıysa, neden blok boyutunu doğrudan 4 MB’a çıkarmadıklarını merak edebilirsiniz. Bunun sebebi, geliştiricilerin Bitcoin ağında bir hard fork oluşturmaktan kaçınmak istemesidir.
Bitcoin protokolü, blok boyutunun 1 MB’ı geçemeyeceğini açıkça belirtir. Bu nedenle, geliştiriciler hem legacy bloklarla hem de Segwit bloklarıyla uyumlu bir çözüm bulmak zorundaydı.
Geliştiriciler, 1 MB’lık temel blok ile buna eklenen 3 MB’lık bir “genişletme” çözümünü seçti. Bu yöntem, mevcut protokol sınırları içinde kabul edilebilir bir yapıdır.
Legacy düğümler yalnızca 1 MB’lık temel işlem bloğunu alır ve genişletilmiş bloğu görmez. Ancak bu işlemleri geçerli kabul eder. Segwit düğümleri ise hem temel bloğu hem de genişletilmiş bloğu (toplamda 4 MB’a kadar) alır ve işlemleri tam olarak doğrular.
Teorik olarak Segwit işlemleri 4 MB’lık bir blok oluşturabilir. Ancak pratikte, Segwit içeren blokların ortalama boyutu yaklaşık 2 MB’dır. Oluşan bu geri uyumluluk yöntemi, bir soft fork olarak adlandırılır. Bu yaklaşım, ağdaki düğümlerin Segwit’i destekleyecek şekilde yazılımlarını güncellemelerini zorunlu kılmadığı için daha az risklidir.
Bu sayede, tüm düğümlerin güncellenmesi yıllar alsa bile Bitcoin ağı işlemeye devam eder. Soft fork sayesinde, ağ güvenliği korunurken Segwit’in benimsenmesi kolaylaştırılır.
Blok Ağırlığı Nasıl Hesaplanır?
Legacy bloklar boyutla ölçülürken, Segwit blokları ağırlıkla ölçülür. Segwit, blok ağırlığı kavramını tanıtarak her işlem için ayrı bir hesaplama yöntemi sunar.
Her işlemin bir “ağırlığı” bulunur ve şu şekilde hesaplanır:
Temel işlem boyutu * 3 + Tam işlem boyutu
Legacy işlemler tanık verisini çıkaramaz, bu yüzden ağırlıkları her zaman işlem boyutunun 4 katı olur. Örneğin, 1000 baytlık bir legacy işlem şu ağırlığa sahip olur:
1000 * 3 + 1000 = 4000
Segwit işlemlerinin ağırlığı ise işlem boyutunun 4 katından daha azdır. Örneğin, 400 baytlık tanık verisi içeren 1200 baytlık bir Segwit işleminde ağırlık şöyle hesaplanır:
(1200 – 400) * 3 + 1200 = 3600
Kısaca, tanık verisi ne kadar büyük olursa işlem ağırlığı o kadar hafifler. Bu durum, madencileri daha hafif Segwit işlemlerini tercih etmeye teşvik eder. Çünkü bu durum bir bloğa daha fazla işlem sığdırabilmeyi sağlamaktadır.
3. Segwit ve Legacy Karşılaştırması
Bugün, Bitcoin madenciliği ile çıkarılan Bitcoin işlemlerinin yaklaşık %70’i Segwit işlemleridir. Legacy ve Segwit işlemleri karşılaştırıldığında şu farklılıklar öne çıkar:
- Legacy işlemlerin maksimum blok boyutu 1 MB iken, Segwit işlemleri 4 MB’a kadar blok boyutuna ulaşabilir. Örneğin, 2 MB’ı aşan bir Segwit bloğu görmek mümkündür.
- Legacy işlemler, hala manipülasyon saldırılarına karşı savunmasızdır.
- Legacy işlemler daha büyük boyutludur ve bu nedenle daha hızlı onaylanmaları için daha yüksek ağ ücretleri gerektirir.
- Segwit adresleri “3” ile başlarken, legacy adresleri “1” ile başlar.
4. En İyi Segwit Cüzdanları
Segwit’in sağladığı avantajlar sayesinde birçok cüzdan artık Segwit desteği sunuyor. İşte en iyi Segwit cüzdanlarından bazıları:
Eğer legacy bir cüzdan kullanıyorsanız ve Segwit’e geçmek istiyorsanız, öncelikle yeni bir Segwit cüzdanı oluşturmalısınız. Ardından, tüm varlıklarınızı yeni cüzdan adresine taşımalısınız. Mevcut cüzdanı doğrudan Segwit’e yükseltmek mümkün değildir.
Ledger
Ledger, işlemleri çevrimdışı imzalamanıza olanak tanıyan bir donanım cüzdanıdır. Bu sayede, özel anahtarınız internete erişmediği için varlıklarınız daha güvenli kalır.
Ledger’in iki ana modeli vardır: Ledger Nano S ve Ledger Nano X. Her iki model de Segwit ve legacy işlemleri destekler.
Nano X, daha yeni bir modeldir ve daha geniş bir coin yelpazesini destekler. Ayrıca, mobil cihazlarla uyumluluk sunarak daha fazla kullanım kolaylığı sağlar.
TREZOR
TREZOR, popüler bir diğer donanım cüzdandır. İki modeli bulunur: TREZOR One ve TREZOR Model T. Her iki model de Segwit ve legacy işlemleri destekler.
TREZOR Model T, daha yeni bir modeldir ve dokunmatik ekran özelliği sunar. Bu özellik, kullanımı daha kolay ve kullanıcı dostu hale getirir.
Exodus
Exodus, yeni başlayanlar için uygun, kullanıcı dostu tasarımıyla öne çıkan ücretsiz bir yazılım cüzdandır. Bu cüzdan, 100’den fazla kripto varlığı destekler ve hem masaüstü hem de mobil cihazlarda kullanılabilir.
Exodus, hem legacy hem de Segwit işlemlerini destekler. Daha ayrıntılı bilgi için Exodus cüzdan incelemesini okuyabilirsiniz.
Electrum
Electrum, yalnızca Bitcoin’i destekleyen açık kaynaklı bir masaüstü cüzdandır. Hem legacy hem de Segwit işlemlerini destekler.
Yeni başlayanlar için kullanımı biraz karmaşık olabilir. Ancak işlem ücretlerini kontrol etme, fon yönetimi ve işlem imzalama gibi birçok gelişmiş seçenek sunar. Daha fazla bilgi için Electrum cüzdan incelemesini okuyabilirsiniz.
Coinomi
Coinomi, 1170’ten fazla kripto varlığı destekleyen, çok para birimli ve çok platformlu bir cüzdandır. Hem masaüstü hem de mobil cihazlar için kullanılabilir.
Coinomi, hem legacy hem de Segwit işlemlerini destekler. Mobil cihazlarda Segwit uyumlu bir cüzdan arıyorsanız, Coinomi genel olarak en iyi seçeneklerden biridir. Daha fazla bilgi için Coinomi incelememizi okuyabilirsiniz.
5. Sıkça Sorulan Sorular
Segwit Ne Zaman Aktif Oldu?
SegWit2x Nedir?
Segwit Geriye Dönük Uyumlu mu?
Lightning Network Nedir?
6. Sonuç
Segwit, Bitcoin’in ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmek ve kitlesel benimsenmeye hazırlamak için atılmış önemli bir adımdır. Bu temel değişiklik, Bitcoin ağına daha fazla işlem kapasitesi, düşük işlem maliyetleri ve işlem manipülasyonuna karşı dayanıklılık gibi avantajlar sağlamıştır.
Dijital imzayı (tanığı) işlem bloğundan ayıran Segwit, işlem boyutunu küçültmüş ve bloklarda daha fazla işlemin işlenmesini mümkün kılmıştır. Ayrıca, Lightning Network gibi ikinci katman çözümlerinin geliştirilmesinin önünü açarak Bitcoin’in uzun vadeli teknolojik büyümesine katkıda bulunmuştur.
Giderek daha fazla cüzdan Segwit’i benimserken, bu yenilik kısa sürede Bitcoin işlemlerinde bir standart haline gelecektir. Segwit, Bitcoin’in sürdürülebilirliğini artıran ve gelecekteki gelişmelere zemin hazırlayan kritik bir yükseltmedir.
Kaçırmayın: Yeni Çıkan Coinler – Yatırım Yapılabilecek Kripto Paralar
Bu makalede
Hızlandırılmış Ücretsiz Bitcoin Kursu
- 100,000 öğrenci tarafından beğenildi
- 7 gün boyunca hergün e-posta
- Kısa ve eğitici; garantili!
Neden 99Bitcoins'e güvenebilirsiniz?
2013 yılında kurulan 99Bitcoins ekibi, Bitcoin'in ilk günlerinden beri kripto uzmanlarıdır.
Haftalık Araştırma
50+Uzman Katılımcılar
Aylık Okuyucular
2000+İncelenen Kripto Projeleri