Kripto paralar, FinTech dünyasını ve medyayı etkisi altına alarak büyük bir etki yarattı. Kripto paralar çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Bitcoin’den başlayarak Zcash’e, Dogecoin’den Monero’ya kadar her biri farklı bir amaca hizmet eder.
Bağışlardan sosyal medya bahşişlerine, milyar dolarlık yatırımlara kadar farklı amaçlara hizmet ediyorlar.
Pek çoğumuz kripto paralar hakkında bir şeyler duyduk. Muhtemelen kripto para birimlerinden para kazanan birini tanıyoruz. Tüm bu popülerliğe rağmen, kripto paraların yeniliği kafamızı karıştırıyor.
Biz de her birinin hikâyesinden yola çıkarak onları fiziksel para gibi hayal ettik. Gelin, teker teker basit bir şekilde kripto para birimlerini inceleyelim!
1. Bitcoin (BTC)
İlk ve en ünlü kripto para birimi olan Bitcoin, 2009 yılında Satoshi Nakamoto takma adıyla ortaya çıktı. Blockchain teknolojisinin öncüsü olan Bitcoin, güvenilir bir aracıya gerek duymaz. Kullanıcıların ortak bir kayıt üzerinde anlaşmalarını sağlar.
Bitcoin, bitcoin madenciliği yoluyla üretilir. Bu süreçte kullanıcılar, işlem verilerinden türeyen matematiksel bulmacaları çözer. Bulmacaları başarıyla çözen madencilere ödül olarak bitcoin verilir. Böylece yeni coinler dolaşıma girer. Ayrıca Bitcoin nasıl çalışır, konusu hakkındaki detaylı incelememize göz atabilirsiniz.
2. Ethereum (ETH)
Ethereum, Ether’in bir platformudur. Bitcoin’e benzer şekilde çalışsa da farklı işlevler sunar. Platformun en büyük farkı, kendi blockchain ağı üzerinde ‘dapp’ adında özel yazılımların çalıştırılmasına olanak tanımasıdır.
Ethereum, geleneksel yatırım turları yerine ICO’lar yoluyla girişimlerin fon toplamasında sıkça kullanılmaktadır.
2015 yılında “dâhi çocuk” Vitalik Buterin tarafından kurulan Ethereum, adını “ether” kavramından alır. Bu kelime, evrene nüfuz eden ve ışığın yayılmasını sağlayan varsayımsal görünmez bir ortamı ifade eder.
Ethereum ve Bitcoin arasındaki tartışmalar her zaman topluluk içinde merak uyandırmaktadır. Bu konuda daha fazla bilgi almak Bitcoin ve Ethereum farklarını ve kullanım alanlarını incelediğimiz yazımıza göz atabilirsiniz.
3. Ripple (XRP)
Ripple’ı diğerler kripto birimlerinden ayıran fark, önceliği kendi coinine değil, ödeme sistemine verir. Bu sistem sayesinde herhangi bir varlığın alım satımı kolayca yapılabilir hale gelir. Ripple’ın amacı, bankacılık sistemini modernleştirmek ve iş yapma biçimini dönüştürmektir. 2012 yılında Chris Larsen ve Jed McCaleb tarafından geliştirilmiştir.
Ripple, “paranın HTTP’si” olarak tanımlanır. Çünkü herkes lisansa ihtiyaç duymadan Ripple’ı kullanabilir ya da üzerine yeni sistemler inşa edebilir.
XRP coinin arkasındaki teknolojiye yatırım yapmak isterseniz en iyi xpr cüzdanları, yazımıza göz atabilirsiniz.
4. Litecoin (LTC)
Eski Google çalışanı Charlie Lee, 2011 yılında Litecoin’i Bitcoin’e daha hafif bir alternatif olarak kurdu. ‘Lite’ adı verilen parçalara bölünebilen Litecoin, daha küçük ödemeler için tasarlanmıştır.
İşlem süresi yalnızca 2.5 dakika olan Litecoin, hız açısından oldukça avantajlıdır. Amazon’un Litecoin’i ödeme yöntemi olarak kabul edeceği söylentileri kripto dünyasında heyecan yarattı. Bu gelişme, kripto paraların meşru bir ödeme aracı olarak kabulü açısından büyük bir adım olacaktır.
Litecoinin geleceği hakkında detaylı bilgi almak için Litecoin fiyat tahmini yazısına bakabilirsiniz.
5. IOTA (IOTA)
IOTA ‘nın, farkı madencilik veya blockchain teknolojisine dayanmamaktadır. Bunun yerine, işlemleri hızlıca gerçekleştiren “Tangle” isimli özel bir sistem kullanır.
IOTA, 2015 yılında David Sonstebo, Sergey Ivancheglo, Dominik Schiener ve Serguei Popov tarafından kuruldu. Amaç, Nesnelerin İnterneti (Internet of Things) için akıllı makineler arası otomatik ödemeleri mümkün kılan bir para geliştirmekti.
6. Monero (XMR)
Monero, 2014 yılında Nicolas van Saberhagen adında bir geliştirici tarafından kuruldu. Aynı zamanda thankful_for_today kullanıcı adıyla da bilinmektedir. Bu kripto para, anonimliği en büyük özelliği hâline getirerek gizliliğe odaklanmıştır.
İşlemlerde gönderici ve alıcı kimliklerini gizlemek için “ring signature” adı verilen bir teknoloji kullanır.
Ring signature, kullanıcının anahtarlarını rastgele seçilen halka açık anahtarlarla karıştırarak çalışır. Böylelikle bir kimlik halkası oluşturur ve kimliğe bağlanamaz, dışarıdan takip edilemez hâle gelir.
Monero saklamak için kullanabileceğiniz en iyi cüzdanları sizin için listeledik. En iyi Monero cüzdanları yazımıza göz atabilirsiniz.
7. Dash (DASH)
Dash, “digital cash” ifadesinin kısaltmasıdır ve ödemelerde Bitcoin’e benzer şekilde kullanılabilir.
Bitcoin ile benzerlik taşısa da Dash, hız ve anonimlik konularına daha fazla önem verir. 2014 yılında Evan Duffield tarafından geliştirilmiştir.
Dash, ilk olarak Xcoin ve ardından Dark Coin adıyla anılmıştır. Dash, almaya karar verdiğinizde, piyasadaki en iyi kripto borsalarından birini seçmenizi öneririz.
8. Dogecoin (DOGE)
Dogecoin, kendini “eğlenceli ve dost canlısı” olarak tanımlıyor. Adını ünlü Shiba Inu memesinden alır. Maskotu olan köpek de bu internet esprisinden esinlenerek seçilmiştir.
Dogecoin, 2013 yılında yazılımcı Billy Markus ve pazarlamacı Jackson Palmer tarafından geliştirilmiştir. Amaçları, kripto parayı olabildiğince sade ve eğlenceli tutarak geniş bir kitleye ulaştırmaktır.
En yaygın kullanım alanı ise sosyal medyada beğenilen içeriklere küçük bir “bahşiş” vermektir. Eğer Dogecoin satın almak istiyorsanız, öncelikle farklı cüzdan türlerine göz atmamız gerekiyor. Her cüzdan; güvenlik, kullanım kolaylığı ve özellikleri açısından farklılık gösterebilir.
En popüler Dogecoin cüzdanları arasında Best Wallet, Ledger, Trezor ve Exodus bulunuyor.
9. Stellar (XLM)
Stellar, 2014 yılında daha önce Ripple’ı yöneten Jed McCaleb ve Joyce Kim tarafından geliştirildi. Kâr amacı gütmeyen bir yapı olarak kurulmuştur.
Stellar çok para birimli işlemleri hızlı, güvenilir ve düşük maliyetle gerçekleştirmeyi amaçlar. Bu işlemler, “lumens” adlı kripto varlık üzerinden yapılmaktadır.
Stellar, gelişmekte olan ülkelerde faaliyet gösteren birçok sivil toplum kuruluşu tarafından tercih edilmektedir. Amacı, teknoloji ve iş birlikleri yoluyla düşük maliyetli finansal hizmetlere erişimi artırmaktır.
2017 yılında IBM, uluslararası ödemelerde Stellar’ı kullanarak bu kripto paraya olan güveni güçlendirmiştir. Stellar Lumens nasıl satın alınır, merak edenler için rehberimize göz atabilirsiniz.
10. Zcash (ZEC)
Zcash, 2016 yılında oluşturuldu ve tıpkı Monero gibi gizliliğe verdiği önemle tanınır. Kullanıcılar işlemlerini ister herkese açık, ister gizli şekilde gönderme seçeneğine sahiptir.
Şeffaf işlemler normal blockchain üzerinde yayınlanırken, gizlilik seçeneği gönderici, alıcı ve miktarı anonimleştirir. Zcash’in kurucusu Zooko Wilcox-O’Hearn, bu teknolojiyi kullanıcıya gizlilik özgürlüğü sunmak amacıyla geliştirmiştir.
Zcash, Edward Snowden’ın Berlin’deki Blockstack etkinliğinde kullanıcı olduğunu açıklamasıyla yeniden gündeme gelmiştir.
Sonuç
Fintech hızlı gelişen bir sektör olduğundan, eski ve yeni çıkan coinleri takip etmek zor olabilir.
Para tasarımları sayesinde sektörün en büyük 10 oyuncusuna farklı bir bakış açısıyla keşfetmiş olmanızı umuyoruz. Belki de bu süreçte, her birinin arka planına dair yeni bir şeyler öğrenmişsinizdir.
Kripto ilginizi çekti ve yatırım yapmak isterseniz ve kripto para nasıl satın alınır, yazılarımıza göz atabilirsiniz.
Referanslar
- Steemit. (2017) Top 20 cryptocurrencies & their uses/purposes. steemit.com
- Dash. (2018) Dash documentation. docs.dash.org
- Biehl, Z. (2018) What is Dogecoin? investinblockchain.com
- Kahl, S. (2018) 22-year-old behind $5 billion crypto is just getting started. bloomberg.com
- Bovaird, C. (2017) What to know before trading monero. coindesk.com
- Bradbury, D. (2013) Chris Larsen: Ripple is HTTP for money. coindesk.com
- Casey, M and Vigna, P. (2014) Mt Gox, Ripple founder unveils Stellar, a new digital currency project. blogs.wsj.com
- Mirani, L. (2015) Platforms, not products, are the way to bring financial services to the poor. qz.com
- Zcash. (2018) Zcash – Technology. z.cash
Neden 99Bitcoins'e güvenebilirsiniz?
2013 yılında kurulan 99Bitcoins ekibi, Bitcoin'in ilk günlerinden beri kripto uzmanlarıdır.
Haftalık Araştırma
50+Uzman Katılımcılar
Aylık Okuyucular
2000+İncelenen Kripto Projeleri
Hızlandırılmış Ücretsiz Bitcoin Kursu
- 100,000 öğrenci tarafından beğenildi
- 7 gün boyunca hergün e-posta
- Kısa ve eğitici; garantili!
Web3 Gaming Devrimi Başladı: XYRO ile Kazanç Fırsatını Kaçırmayın!
Solana Fiyatı Uçuyor! $100M’lik Yatırımlar ve Yeni Projelerle Zirveye Tırmanıyor!
Kripto Para Dünyasında Bu Hafta: Haftasonu Özetinde Öne Çıkan Gelişmeler-Sayı 2
Kriptoda Gündem Sarsılıyor: SEC’ten Hamle, Japonya’da XRP Fırtınası, ChatGPT Etkisi ve Nvidia Çöküşü!
OnlyFans İçerik Üreticileri İçin AI Agenti Yardımcıları: Kazançlarınızı Katlayın, Fırsatı Kaçırmayın!
