99Bitcoins ekibi olarak XRP coin nedir, sorusuna detaylı bir şekilde yanıt vereceğiz. Ripple ve kripto para birimi XRP, kripto para sıralamalarında istikrarlı bir şekilde yükselmeye devam ediyor.
Bugünkü yazımızda, Ripple’nin tam olarak ne olduğunu ve Bitcoin’den nasıl farklılaştığını konuşacağız. Ayrıca “Ripple iyi bir yatırım mı?” sorusuna da değineceğiz.
Hazırsanız XRP coin nedir konnusunun detaylarına birlikte bakalım!
Okumayı Sevmiyor Musunuz? O Halde Video Rehberimizi İzleyebilirsiniz!
XRP Coin Nedir? Özet
Günümüzde bankacılık sistemi, dünya genelinde para (yani değer) transferi yapmak için yavaş ve eski sistemler kullanmaktadır.
Ripple, finans sektörünün para transferlerini hızlı ve ölçeklenebilir bir şekilde gerçekleştirebilmesi için 21. yüzyıla uygun çözümler sunan birleşik kurallar dizisi RippleNet’i, yani bir değer interneti oluşturmayı hedefliyor.
Ripple, değer transferi için iki ana yöntem sunar: IOU’lar ve XRP. IOU’lar, borcun bir temsili olup herhangi bir gerçek dünya varlığı için oluşturulabilir. XRP ise RippleNet’in yerel para birimidir. Dünya genelinde hızlı para transferi yapmak için kullanılabilir.
Kısaca Ripple bu şekilde. Ripple ve XRP hakkında daha detaylı bir açıklama istiyorsanız, okumaya devam edin. İşte ele alacağımız konular:
Sorun – Bankalar Eski ve Yetersiz
Hiç birine para göndermeniz gerektiği, ancak bu paranın onların hesabına ulaşmasının birkaç gün sürebileceğinin söylendiği bir durum yaşadınız mı?
Bunun nedeni, büyük bankaların çoğunun hala 40 yıl önce bu iş için tasarlanmış sistemleri kullanıyor olmasıdır. Swift, MoneyGram ve Western Union, finansal hizmetlerin para transferi için kullandığı yavaş, pahalı ve nispeten sınırlı sistemlere sadece birkaç örnektir.
Bunun üzerine, tüm bankalar, aynı ağ üzerinden bağlı değildir. Bu nedenle, çoğu durumda, bir bankadan diğerine para transferi gerektiğinde iki banka arasında doğrudan bir bağlantı bile bulunmaz.
Banka A’nın, doğrudan bir ilişkisi olmayan banka B’ye para gönderebilmesi için genellikle birden fazla aracı bankadan geçmesi gerekir. Bu süreçte, paranın yolunu açmak için birbirleri arasında ortak ağ bağlantıları aranır.
İşte bu yüzden uluslararası para transferleri bu kadar yavaş ve maliyetlidir. Yoldaki her banka, işlemi gerçekleştirmek için zaman alır ve hizmet karşılığında bir ücret talep eder.
Bazı durumlarda banka transferlerinin döviz dönüşümlerini içermesi gerekir. Bu da işleri daha da sorunlu ve maliyetli hale getirir. Örneğin, Japonya’dan Nikaragua’ya doğrudan para transferi yapmak, Yen’i Cordoba’ya çevirmeyi gerektirir. Bu genellikle mümkün değildir.
Bunun nedeni, Japon bankalarının genellikle Cordoba cinsinden hesaplara sahip olmamasıdır. Çünkü bu para birimine yönelik talep çok azdır. Ancak hem Japon hem de Nikaragua bankaları Dolar cinsinden hesaplara sahiptir.
Bu nedenle, bir kişi veya banka genellikle Yen’i Dolar’a, ardından Dolar’ı Cordoba’ya çevirir. Tahmin edebileceğiniz gibi bu süreç, birden fazla dönüşüm içerdiğinden maliyetli olabilir.
Kısacası günümüz bankacılık sistemi, tek bir bağlantı ağına ve birbiriyle uyumlu kurallara sahip değildir. Bankacılık sistemi aracılığıyla para göndermek veya değiştirmek istediğinizde, duruma bağlı olarak bu parayı transfer edebileceğiniz bir yol bulmanız gerekir.
Çözüm – Ripple
Tıpkı internetin bilgi transferi için kullandığı kendi kuralları veya protokolü (http) olduğu gibi Ripple Ağı (RippleNet) da dünya genelinde değer transferi için RTXP adı verilen bir protokol kullanır.
RippleNet’in yaratıcısı Ripple Labs, Değerlerin İnterneti’ni oluşturmayı hedefliyor. Yani paranın bilgi kadar hızlı hareket edebileceği bir yöntem. RippleNet sayesinde, global para transferlerinde yüksek ücretler ödemeye ve günlerce beklemeye gerek kalmıyor.
Ripple fikri aslında ilk olarak 2004 yılında Ryan Fugger tarafından RipplePay (şimdi Rumplepay) adıyla ortaya atıldı. Ancak 2012 yılında Jed McCaleb ve Chris Larsen’e devredildi. Bu ikili daha sonra OpenCoin adıyla bir şirket kurdu ve bu şirket daha sonra Ripple Labs olarak adlandırıldı.
Çoğu kripto para birimi bireylere odaklanırken, Ripple Labs bankalara ve ödeme sağlayıcılarına hizmet etmeyi amaçlar. Bu sayede işlem maliyetlerini düşürmelerine ve ödemeleri hızlandırmalarına olanak tanır.
Ripple Nasıl Çalışır?
RippleNet, Ripple İşlem Protokolü (kısaca RTXP) olarak bilinen bir dizi kurala dayanan bir ağdır. Bu ağ, dünyanın dört bir yanına yayılmış. Kimlerin neye sahip olduğunu kaydeden bir blockchain olan paylaşımlı bir defteri sürdüren doğrulayıcılar olarak adlandırılan bilgisayarlardan oluşur.
Doğrulayıcılar, ağ üzerinden gönderilen her işlemin RTXP kurallarına uygun olduğundan emin olur. Tıpkı Bitcoin ağını sürdürmek için bir Bitcoin düğümünü herkesin çalıştırabilmesi gibi. Ripple ağını sürdürmek için de herkes bir doğrulayıcı çalıştırabilir.
Ripple ağına erişim sağlamak isteyen şirketler, genellikle bankalar tarafından işletilen geçitler kullanabilir. Geçitler, ağın dışında olan kişiler için Ripple’a giriş noktası görevi görür. Bu, bankacılık sistemine erişmek için bir bankaya veya kredi şirketine gitmekle aynı mantıktır.
Ripple, işletmelere değerlerin interneti olarak adlandırılan RippleNet aracılığıyla bankacılık sistemine alternatif bir çözüm sunar. RippleNet ve Talep Üzerine Likidite adlı hizmet, şirketlerin dünya çapında para transferi çözümlerini daha verimli hale getirmeleri için tasarlanmıştır.
Şunu belirtmek gerekir ki, Ripple kullanan bir finansal hizmetin müşterisi olarak bu çözüm sizin için tamamen şeffaftır. Eğer bankanız bu teknolojiye geçiş yaparsa, banka hesap bakiyeniz ertesi gün XRP defterinde yer alabilir. Siz bunun farkında bile olmazsınız.
Ripple Para Birimleri
Diğer kripto para protokollerinin yalnızca kendi varlıklarını desteklemesinin aksine, Ripple iki farklı türde “para birimi” sunar: IOU’lar ve XRP.
IOU’lar
IOU’lar, Ripple ağı üzerinde oluşturulan ve herhangi bir Ripple cüzdanında saklanabilen tokenlerdir. Nasıl ki bir Ethereum cüzdanında farklı Ethereum tokenlerini saklayabiliyorsak aynı şekilde bir Ripple cüzdanında da birçok token bir arada bulunabilir. Ancak benzerlikler bu noktada sona erdiği için karşılaştırmayı burada bırakmalıyız.
Ripple ağı üzerindeki herhangi bir katılımcı bir IOU oluşturabilir. Ancak IOU, sahip olduğunuz bir şeyi değil, borçlu olduğunuz bir şeyi temsil eder. Yani bu, gerçek hayatta aldığınız bir şeyi geri ödeme yükümlülüğüdür, bir borçtur.
Birine bir IOU oluşturduğumda, bu ona bir şey borçlu olduğum anlamına gelir. Başkası tarafından oluşturulmuş bir IOU’ya sahip olduğumda ise bu, birinin bana bir şey borçlu olduğu anlamına gelir.
Her IOU, onu kimin oluşturduğunu ve neyi temsil ettiğini belirten bir isim taşır. Örneğin, USD.Bitstamp, Bitstamp tarafından oluşturulan ve USD (ABD doları) geri ödemesi vaat eden bir IOU’dur. Bir IOU, herhangi bir gerçek dünya varlığı için oluşturulabilir.
Örneğin, dolar, euro, altın, petrol, uçuş milleri ve hatta inekler için bile bir IOU oluşturabilirsiniz.
IOU’nun kendisinin bir varlık olmadığını, sadece oluşturucunun gelecekte size o varlığı geri vereceğine dair bir vaat olduğunu belirtmek önemlidir. Eğer oluşturucu verdiği sözü tutmuyorsa, bu vaat sizin için bir anlam ifade etmez. Bu yüzden, IOU’larda güven önemli bir rol oynar.
Birinden bir IOU kabul edebilmeniz için onların size geri ödeme yapabileceklerine güvenmeniz gerekir. RippleNet’te bu durum güven hattı olarak adlandırılır. Trustline, bankadan alınan bir kredi limitine benzer. Belirli bir miktar para için birine güvenme anlaşmasıdır.
Her borç aldığımız varlık için yeni bir IOU oluştururuz. Ancak diğer ticareti yapılabilir borç türlerinden farklı olarak, aynı varlık türü için oluşturulmuş. IOU’lar, eğer iki farklı kişi tarafından oluşturulmuşsa birbirleriyle değiştirilemez.
Örneğin, sizden borç para alıp size 20 USD.99Bitcoins IOU oluşturduysam, bu IOU, 20 USD.Bitstamp IOU ile birleştirilemez. Çünkü her IOU farklı bir kredi hattına veya güven hattına sahiptir. Bu nedenle, USD.99Bitcoins IOU’yu yalnızca 99Bitcoins’ten tahsil edebilirsiniz.
XRP
XRP coin nedir? Ripple ağı üzerinden ödeme transferlerini kolaylaştırmak için Ripple Labs tarafından çıkarılan bir kripto para birimidir.
Örneğin, bir banka büyük miktarda para göndermek istediğinde, aracı bankalar kullanmak yerine parayı XRP’ye çevirip alıcı bankaya iletebilir.
İki bankanın, aralarındaki varlık transferi için mutlaka XRP kullanması gerekmediğini belirtmek önemlidir. Bunun yerine, yalnızca IOU’lar kullanarak bir açık hesap tutmayı tercih edebilirler. Bu hesabı hiç kapatmayabilirler.
Bir IOU’dan farklı olarak kesin bir ödeme şeklidir. Ağdaki herkes tarafından ticareti yapılabilir bir varlık olarak kabul edilir.
IOU’lardan farklı olarak, XRP gerçek bir varlıktır. Bu nedenle karşı taraf riski yoktur. Başka bir deyişle, XRP ile ödeme aldıktan sonra işlem tamamlanmış olur ve karşı tarafın ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeme riski bulunmaz.
Eğer XRP gönderirken güvene gerek yoksa ve bir trustline (güven hattı) açılması gerekmiyorsa, neden IOU’ya ihtiyaç duyuyoruz?
Basit cevap şu: XRP, kendi başına bir kripto para birimi olarak nispeten dalgalanmalara açıktır. Dünya çapında her yerde kabul görmez. Öte yandan, IOU’lar temsil ettikleri varlıklar olarak değerlendirilir ve değer görür.
XRP ve Bitcoin Karşılaştırması
XRP’nin ek avantajları da vardır. Özellikle Bitcoin ile karşılaştırıldığında hızlı ve ölçeklenebilirdir.
XRP işlemlerinin ağ üzerinden gerçekleştirilmesi 4 saniye sürerken, Bitcoin’de bu süre ortalama 10 dakikadır. Ayrıca, XRP saniyede 1.500 işlem gerçekleştirebilirken, Bitcoin yalnızca yaklaşık 5 işlem gerçekleştirebilir. Bu nedenle, XRP’yi bir ödeme yöntemi olarak kullanmanın avantajları oldukça açıktır.
Ripple Madenciliği
İnsanların sıkça sorduğu bir soru: “XRP bir kripto para ise, madencilik yapılabilir mi?”
Cevap: Hayır, yapılamaz.
Bitcoin madenciliği, blokchaindeki işlemleri onaylamak ve sıralarını belirlemek için yapılır. Ripple’da ise işlemler farklı bir süreçle gerçekleştirilir.
Bir XRP işlemi ağ üzerinden yayınlandığında, ağı sürdüren doğrulayıcılar oy kullanarak işlemin geçerli olup olmadığını belirler. Eğer %80 veya daha fazlası işlemi “geçerli” olarak oylarsa, işlem Ripple defterine kaydedilir.
Ripple’ın konsensüs algoritması hakkında daha detaylı bilgi için konsensüs teknik raporunu okuyabilirsiniz.
Bir doğrulayıcının danıştığı güvenilir doğrulayıcılar listesi, “Unique Node List” (kısaca UNL) olarak adlandırılır. Her doğrulayıcının kendi UNL’si vardır. Bir doğrulayıcının UNL’sine kimin dahil edileceği tamamen doğrulayıcıyı yöneten kişiye bağlıdır.
Ancak, Ripple güvenilir doğrulayıcılar için varsayılan bir liste sunar. Ayrıca doğrulayıcılar, Bitcoin madencilerinin yeni coinlerle ödüllendirildiği gibi yaptıkları iş için bir ödeme almazlar.
XRP Dağıtımı
Ripple Labs başlangıçta toplamda 100 milyar XRP çıkardı veya önceden madencilik yaptı. Ripple protokolüne göre, artık yeni XRP oluşturulması mümkün değil.
- 20 milyar XRP, Ripple kurucuları Jed McCaleb, Chris Larsen ve Arthur Britto’ya verildi.
- 7 milyar XRP, Ripple Labs tarafından tutuluyor.
- 25 milyardan fazla XRP, şirketlere ve bireylere satıldı.
- Kalan arz (yaklaşık 48 milyar), Mayıs 2017 itibarıyla bir akıllı sözleşme ile mühürlendi. Bu sözleşme, Ripple Labs’e her ay 1 milyar XRP serbest bırakacak şekilde çalışıyor. Bu süreç, toplam 100 milyar XRP’nin tamamı serbest bırakılana kadar devam edecek.
6 ondalık basamağa bölünebilir ve en küçük birimine drop (0,000001 XRP) denir.
XRP tutmak istiyorsanız, bu para birimini destekleyen bir cüzdana ve hesabınızda minimum 20 XRP depozitoya ihtiyacınız olacaktır. Bu, Ripple Ağı’nı büyük sayıda hesap açarak spamlamak isteyenleri engellemek için yapılmıştır.
Hakkında bilinmesi gereken son bir şey, XRP arzının zamanla azalmasıdır. Bu da teorik olarak zamanla daha değerli hale gelmesini sağlar. Bu azalma, her XRP işlemiyle ilişkilendirilen işlem ücretlerinin yok edilmesiyle gerçekleştirilir.
Örneğin, bu yazı yazıldığı sırada, orijinal 100 milyar XRP’nin yaklaşık %99,99’u kalmış durumda. Eksik XRP’ler, yok edilen ve bir daha asla kullanılamayacak olan işlem ücretleridir.
Sonuç
Umarım şimdiye kadar Ripple’ın ne olduğunu ve nasıl çalıştığını anlamışsınızdır. Dünya çapında değer transferi yapmak için tasarlanmış, ağırlıklı olarak bankalar ve ödeme sağlayıcılarına yönelik bir ağ.
Sürekli olarak ilk 5 kripto para arasında yer almak kolay bir iş değildir. Ancak XRP bunu oldukça başarılı bir şekilde başarmaktadır.
Şu anda, Ripple Labs’ın sistemine daha fazla banka ekleme hedefine yavaş yavaş ilerlediği görülüyor. Ancak bu, XRP’nin fiyatının yükseleceği anlamına gelmiyor.
Ayrıca bakınız:
Sıkça Sorulan Sorular
Ripple Merkeziyetçi mi?
Ripple Nasıl Satın Alınır?
Ripple İyi Bir Yatırım mı?
XRP hangi ülkenin parası?
XRP geleceği ne olur?
Hızlandırılmış Ücretsiz Bitcoin Kursu
- 100,000 öğrenci tarafından beğenildi
- 7 gün boyunca hergün e-posta
- Kısa ve eğitici; garantili!
Neden 99Bitcoins'e güvenebilirsiniz?
2013 yılında kurulan 99Bitcoins ekibi, Bitcoin'in ilk günlerinden beri kripto uzmanlarıdır.
Haftalık Araştırma
50+Uzman Katılımcılar
Aylık Okuyucular
2000+İncelenen Kripto Projeleri