Henüz gelişim aşamasında olsalar da, şu anda 134 ülke merkez bankası dijital para birimlerini (CBDC) araştırıyor. Bu sayı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 46 ülke daha fazla.
Sevseniz de sevmeseniz de, merkez bankası dijital para birimleri (CBDC) hakimiyet kurma yolunda ilerliyor. Yalnızca geleneksel parayı dönüştürmekle kalmayacak, Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paraların geleceğini de şekillendirebilirler.
Peki, CBDC’ler tam olarak nedir ve kripto yatırımcıları bu konuda ne kadar endişelenmeli?
CBDC’ler, Teknik Detaylara Girmeden Nasıl Açıklanır?
CBDC’ler, itibari para birimlerinin evrimindeki bir sonraki aşamadır. Merkez bankaları tarafından ihraç edilen bu dijital para birimleri, euro ve dolar gibi geleneksel para birimlerinin dijital karşılığı olarak işlev görür.
Tamamen dijital bir itibari para biriminin birkaç pratik avantajı vardır:
- BTC ve ETH’nin aksine hizmet veya döviz kuru ücretleri yoktur.
- Fiziksel banknot, kart veya madeni para taşımaktan daha pratiktir.
- Kredi kartı veya nakit ödemelerden daha hızlı işlem yapılmasını sağlar.
- Bitcoin veya Ethereum’un aksine bir hükümet tarafından desteklenir.
- Devletler için daha kolay depolanabilir.
CBDC’leri, geleneksel para birimlerinin dijital ikameleri olarak düşünebilirsiniz. Bunlar, değerlerini korumak ya da bazı durumlarda tamamen nakitin yerini almak üzere tasarlanmıştır.
CBDC’ler, Bitcoin ve Diğer Merkeziyetsiz Coin’lerden Daha mı İyi?
En büyük fark, kontrol mekanizmasında yatıyor. Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paralar, merkeziyetsizlik üzerine inşa edilmiştir ve herhangi bir otoritenin gücü elinde tutmasını engeller. CBDC’ler ise tam tersine, merkezi kontrol anlayışına dayanır.
CBDC’lerin merkezi bir otoritesi yoktur ve çalışma biçimlerini belirleyebilirler. İşlemler aracılar olmadan gerçekleşir ve kişisel cüzdanlar dış etkenler tarafından müdahaleye kapalı kalır.
Bir diğer önemli fark, birçok kripto paranın deflasyonist yapıda olmasıdır. Örneğin Bitcoin’in arzı 21 milyon ile sınırlıdır ve fazladan tek bir coin bile üretilemez. Bu katı sınır, itibari para birimlerinin baş edemediği enflasyona karşı bir güvence oluşturur.
CBDC’ler ise geleneksel dolar ve euroyu dağıtan merkez bankaları tarafından ihraç edilir. Bir aracı kuruma sahiptirler ve hükümetlerin para basma politikasına karşı bağışık değildirler.
Açık konuşmak gerekirse, CBDC’ler merkeziyetsiz kripto paralarla çok az ortak noktaya sahiptir. Daha çok, itibari para birimlerinin dijital bir versiyonu olarak düşünülmelidir.
CBDC’lerle şunlar mümkün olabilir:
- Protesto ederseniz, eleştiride bulunursanız veya belirlenen kurallara uymazsanız, fonlarınız dondurulabilir.
- Karbon ayak izinize, sosyal kredi puanınıza veya “onaylı” ürünlere göre harcamalarınız sınırlandırılabilir.
- Paraya son kullanma tarihi eklenerek, harcamalarınızı belirlenen şekilde yapmanız zorunlu hale getirilebilir.
- Tüm işlemleriniz takip edilebilir—gizlilik ortadan kalkar ve kayıt dışı ekonomi imkansız hale gelir.
Nakit para tamamen kaldırıldığında, kaçış yolunuz da kalmaz. Para daha hızlı ve verimli olabilir, ancak gizlilik tamamen yok olacaktır. Peki, buna değer mi?
Hangi Ülkeler CBDC Üzerinde Çalışıyor?
CBDC’lere yönelik ilgi neredeyse evrensel hale geldi. 2024’te Bank for International Settlements (BIS) tarafından yayınlanan bir rapora göre, merkez bankalarının %94’ü dijital para birimleri üzerinde çalışıyor. Çin, Dijital Yuan ile test sürecini başlatmış durumda. Hindistan, Türkiye, Rusya ve Avrupa Birliği ise hızla ilerliyor.
Peki ya ABD? Durum biraz karmaşık. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, kripto paralara karşı sert bir tutum sergilese de CBDC’lere desteğini dile getirdi.
“Kendi dijital para biriminiz varsa, stablecoin’lere ya da kripto paralara ihtiyacınız olmaz.” diyen Powell, bunu CBDC’ler için en güçlü argümanlardan biri olarak görüyor.
ABD de dijital dolar projesiyle ilgileniyor, ancak çalışmalar henüz çok erken aşamada.
Merkeziyetsiz kripto paralar, merkez bankası dijital para birimlerinin yükselişi karşısında ayakta kalabilecek mi? Bunu yalnızca zaman gösterecek.
İNCELEYİN: SEC Kripto Biriminin XRP ETF İlerlemesini İma Etmesiyle XRP Fiyatı %11 Yükseldi
Neden 99Bitcoins'e güvenebilirsiniz?
2013 yılında kurulan 99Bitcoins ekibi, Bitcoin'in ilk günlerinden beri kripto uzmanlarıdır.
Haftalık Araştırma
50+Uzman Katılımcılar
Aylık Okuyucular
2000+İncelenen Kripto Projeleri
XRP Fiyatı Düşüyor Yeni Dalgada Ne Oluyor?
Trojan 45 Milyon Dolar Hacme Ulaştı, Ancak Balinalar Bu Ucuz Kripto Botuna Yöneliyor
MIND of Pepe’de Geri Sayım Ön Satış Bitiyor, Talep Tarihi Belli Oldu
Solana ETF Umutları Ertelendi SEC’in Açıklaması Piyasada Etki Yarattı mı?
ETF Şoku Bile Durduramadı: XRP Fiyat Tahmini Uçuşta!
Hızlandırılmış Ücretsiz Bitcoin Kursu
- 100,000 öğrenci tarafından beğenildi
- 7 gün boyunca hergün e-posta
- Kısa ve eğitici; garantili!
